Zelfs Napoleon liep over de stadswallen
Verlegen? Word levend standbeeld
Provinciemedewerkers
veiliger zonder afvalbak
5
TENTOONSTELLING VESTINGWERKEN SLUIS
Zes eeuwen lang
waren de
vestingwerken van
Sluis getuige van
belegeringen,
veroveringen,
beschietingen en
schermutselingen.
In de Raadskelder van het bel
fort is een hele tentoonstel
ling gewijd aan het ontstaan
en de ontwikkeling van de
Sluise vestingwerken. ,,We
zijn daarbij redelijk diep gegaan",
zegt historicus Arco Willeboordse
van de gemeente Sluis. Er is dan
ook veel te vertellen. ,,Het strate
gisch belang van Sluis was
groot." Sluis lag gunstig aan de
zeearm van het Zwin, vanuit Sluis
kon de vaarweg van en naar han
delsstad Brugge geblokkeerd wor
den.
Na een eerste omwalling in de
veertiende eeuw zie je Sluis
daarom langzaam uitgroeien tot
de krachtigste vesting van Zuid
West-Nederland. Terwijl de ves
tingstad in de loop der geschiede
nis in verschillende handen valt,
en zucht onder belegeringen of
beschietingen. Het accent van de
tentoonstelling ligt vooral op de
zeventiende en achttiende eeuw.
Toen zorgde vestingbouwer
Menno van Coehoorn voor be
langrijke uitbreidingen en ont
wikkelingen, nadat de vestingwer
ken eerder al door de Spanjaarden
(tijdens de Tachtigjarige Oorlog)
en onder leiding van Prins Maurits
(1604) werden aangepast en ge
moderniseerd. ,,Het huidige uiter
lijk van de vestingwerken is aan
Menno van Coehoorn te danken."
Zo verbond hij de bestaande ver
sterkingen met elkaar.
Doordat Sluis zo gewild was bij
krijgsheren, liepen er in het verle
den heel wat historische beroemd
heden over de stadswallen. Daar
horen ook sappige anekdotes bij:
Napoleon kwam vanuit Brugge de
wallen inspecteren in 1810, vertelt
Arco. Hij was druk in gesprek met
een adjudant. ,,En hij liep door een
groepje knikkerende kinderen
heen." Die hadden geen idee wie
Napoleon was en scholden de
machtigste man van Europa uit:
'Beroerde kerel, gij hebt ons spel
bedorven!' Napoleon liep gewoon
door. ,,Want hij verstond geen Ne
derlands." Na de Franse tijd wordt
Napoleon liep door
een groepje
knikkerende
kinderen heen
de vesting Sluis opgeheven, in
1816.
De tentoonstelling maakt deel
uit van een groter geheel. Onder
de naam Bastions zonder Grenzen
zijn er ook exposities in het Stad
huismuseum Damme en museum
Het Bolwerk in IJzendijke. In IJ-
zendijke is de tentoonstelling
sinds eind mei te zien. Daar ligt
het accent op de vestingwerken,
forten, schansen en linies in de
Zwinstreek. Sluis en Damme zijn
vanaf nu te bekijken. In Damme
staat de zevenhoekige omwalling
centraal. De drie vestingsteden
hebben één grote overeenkomst:
,,In de zeventiende en achttiende
eeuw zijn de meeste vestingbouw
kundige werkzaamheden uitge
voerd."
Er hoort ook een gelijknamig
boek bij Bastions zonder Grenzen en
in alle drie de musea is een educa
tief pakket voor kinderen beschik
baar. ,,Daarbij gaan kinderen ook
naar buiten in Sluis, Damme en IJ
zendijke. Er is een speurtocht uit
gezet waarbij ze zelf voor vesting
bouwer spelen."
In een zaaltje van Toonbeeld kre
gen ze gisteren de basisvaardighe
den aangeleerd door niemand min
der dan wereldkampioenen Amber
Houtzager (15) en haar moeder Mo-
nika van de Ree uit Groede. Levend
standbeeld zijn, is niet supersaai,
vertellen zij. ,,Mensen denken dat je
de hele tijd stil moet staan, maar je
mag gerust bewegen. Dat is het
mooie: jij bepaalt het helemaal
zelf." En het leuke is, ook verlegen
mensen kunnen het. ,,Jij hebt de re-
Evi (10) slaagt glansrijk
voor de lachtest
waabij je mensen moet
negeren
gie. Mensen worden juist een
beetj e verlegen van j ou", weet Am
ber, die al vanaf haar achtste op di
verse festivals staat.
Het is net toneelspelen, laten ze
zien. Als ze een propje papier de
kring rond gooien, verandert dat
opeens in een steen, hoed, voetbal,
glazen bol of iets engs - bedenk het
maar. En als een muntje in het geld
potje wordt gegooid, komt het le
vende standbeeld plotseling tot le
ven.
Lachtest
Evi (10) moest wel een beetje over
gehaald worden door haar vader
Floris de Jonge. Maar nu ze er is,
vindt ze het heel leuk. Ze slaagt dan
ook glansrijk voor de lachtest, een
oefening waarbij de deelnemers
ginnegappende voorbijgangers
moeten negeren. Morgen, zaterdag,
gaan Tygo (11), Anne (11), Tieme,
Levi (beiden 8), Hailey (12) en de
anderen aan de slag met hun kos
tuums. Woensdag vanaf 13.30 uur
gaan ze echt de straat op.
Het afvalprobleem speelt niet al
leen bij Sint Philipsland. Ook op de
carpoolplaats aan de Zierikzeese
kant van de Zeelandbrug zijn de
bakken weggehaald. ,,We hebben
dat gedaan om de medewerkers te
beschermen."
Want in en rond de bakken ligt van
alles. Niet alleen lege flesjes of half
opgegeten boterhammen, maar
ook bebloed materiaal, andere me
dische middelen of mondkapjes.
,,En dat geeft risico's voor de mede
werkers."
Nu alle bakken weg zijn, is de
kans wel groot dat er veel zwerfvuil
komt te liggen. Daarom rijden de
medewerkers van de provincie met
grote regelmaat langs de terreinen
om het eventuele zwerfafval op te
ruimen. Tot nu toe blijkt dat geluk
kig mee te vallen, er wordt aan
zienlijk minder afval gevonden dan
toen de bakken er nog stonden.
Hoe lang de bakken wegblijven
is nog niet bekend.
zaterdag 1 augustus 2020
VL
Sophie Stockman
Sluis
- Arco Willeboordse, historicus
De tentoonstelling in de Raads-
kelder is nog te zien tot en met
13 september. Op maandag tot
en met zaterdag van 10.00
16.30 uur en op zondag van
13.00-16.30 uur.
Woensdag staan ze op een sok
kel in het centrum van Terneu-
zen en op de Scheldeboulevard:
negen levende standbeelden,
ofwel living statues. Het wordt
de vuurdoop voor de cursisten
van de speciale zomerworkshop
van Toonbeeld. ,,Het stond al
lang op mijn bucketlist", motive
ren deelneemsters Nicole en
Anouschka.
Pascalle Cappetti
Terneuzen
De prullenbakken op de car
poolplaats Philipsdam zijn weg
gehaald. De reden: in en naast
de prullenbakken wordt veel
huishoudelijk vuil gestort. ,,En
daar zit ook medisch materiaal
tussen", zegt een woordvoerder
van de provincie Zeeland.
Melita Lanting
Sint Philipsland
Arco Willeboordse wijst in het belfort naar een print van een gravure van Sluis uit het archief van het Rijksmuseum. foto anne hana
