nï
y
mm
Uitgebreide
terugblik
bij jubileum
van Toppop
Nederlandse
tiener maakt
dodelijke val in
Zwitserland
10 NIEUWS
NABESTAANDEN VLIEGRAMP 1961
In 1961 stort een KLM Douglas DC-8 bij Lissabon in
zee. Alle 61 inzittenden komen om het leven, onder wie het
Nederlandse bemanningslid Gerbrand van Vuure. Zijn
kinderen eisen nu inzage in alle onderzoeken van toen.
Ik dacht dat er
niets zou zijn,
maar ik viel
van mijn stoel
Ad Visser, oud-presentator
van Toppop. foto anp
HILVERSUM Het is in september
precies vijftig jaar geleden dat het
muziekprogramma Toppop voor het
eerst werd uitgezonden. Avrotros
staat uitgebreid stil bij het jubi
leum, maakte de omroep gisteren
bekend.
In Het beste van... 50 jaar Toppop
wordt vanaf 5 augustus op NPO 3
teruggeblikt op hoogtepunten uit
het archief. Bekende Nederlanders
als Karin Bloemen, Erik de Zwart,
Alain Clark en Glen Faria delen hun
favoriete optredens uit het pro
gramma dat tot en met 1988 te zien
was. Uiteraard gaat ook presentator
Ad Visser terug in de tijd.
Op 2 september wordt op NPO 3
de documentaire Het verhaal van
50 jaar Toppop uitgezonden. Hierin
praten onder anderen Visser, be
denker Rien van Wijk, regisseur
Chris Berger en eindredacteur Jessy
Winkelman over de geschiedenis
van het programma en de optre
dens van de artiesten.
Op NPO Radio 5 is van 14 tot en
met 18 september elke dag een por
tret te horen van mensen die aan
Toppop hebben meegewerkt.
MONTREUX Een 13-jarige jongen
uit Nederland is verongelukt in de
Zwitserse Alpen. Hij stortte samen
met een 47-jarige Zwitser 50 meter
naar beneden tijdens een bergwan
deling.
Het ongeval gebeurde maandag
in de gemeente Montreux in het
kanton Vaud, meldden Zwitserse
media gisteren. De Nederlandse va
kantieganger en de man volgden
een route langs een bergkam. Ze za
ten voor de veiligheid met een
touw aan elkaar vast.
Iemand zag de val en waar
schuwde onmiddellijk de red
dingsdiensten. Er werd nog gepro
beerd hulp te bieden, maar het was
tevergeefs. De lichamen van de
slachtoffers werden per helikopter
geborgen. De tiener was op vakan
tie met zijn familie. De Zwitser
kwam uit de regio. De recherche is
een onderzoek begonnen.
m
Visser vond resten van KLM-vliegtuig. Elf Ne-
erlanders bij ramp omgekomen', kopt het Alge
meen Dagblad op de voorpagina van 31 mei 1961.
Voor menig Nederlander mag het ongeluk met
de KLM Douglas DC-8 'Fridtjof Nansen' in Por
tugal inmiddels een vergeten bladzijde zijn in de
geschiedenis, voor Marianne Zuur is de crash na
59 jaar nog springlevend. Op 11-jarige leeftijd
verloor zij toen haar vader, Gerbrand van Vuure
(45), een van de veertien bemanningsleden. De
navigator/radiotelegrafist was in de bloei van
zijn leven. Uiterst ervaren ook, met 17.000 vlieg
uren.
,,Ik heb mooie herinneringen aan hem'', zegt
Zuur (70). ,,Hij was een bijzondere man. Omdat
er geen lichamen, maar alleen lichaamsdelen
werden gevonden, was hij lange tijd vermist en
hebben we de hoop gehouden
dat hij de crash had overleefd. Hij
was zo inventief, dus we dachten
dat als hij ergens zou zijn aange
spoeld, hij het wel gered zou
hebben. Pas na twee jaar is hij of
ficieel overleden verklaard.''
Vlucht VA 897 stort kort na het
vertrek uit Lissabon ter hoogte
van Fonte da Telha in zee. De
oorzaak is nooit vastgesteld. Het
drama waarbij de 14 beman
ningsleden - onder wie 11 Neder
landers - en 47 passagiers (allen uit andere lan
den) omkomen, blijft daarom met raadsels om
geven. De DC-8 was spiksplinternieuw, een
maand oud, met slechts 209 vlieguren in de boe
ken. Bovendien beschikte het allereerste straal
vliegtuig van de KLM op de fatale vlucht over
een zeer ervaren bemanning. De in Nieuw-Zee-
land geboren gezagvoerder Robert Bergemann
had 12.886 uren vliegervaring.
Twee jaar na het ongeluk, in 1963, concludeert
de Raad voor de Luchtvaart dat er geen duide
lijke reden kan worden vastgesteld. ,,Door on
bekende oorzaken is er sprake van verlies van
- Marianne Zuur (70)
de macht over het vliegtuig'', aldus het eindrap
port. De nabestaanden zullen ermee moeten
leven.
Bij Zuur blijft het knagen. Na een bezoek van
haar zus Greet aan de begraafplaats in Lissabon,
met een kistenwand en een naamloze herden
kingsplaquette voor de slachtoffers, besluit ze in
2018 om er werk van te maken. Ze gaat zoeken op
internet. ,,Ik dacht dat er niets zou zijn, maar ik
viel van mijn stoel. Alle dossiers over het onge
luk liggen in het archief. Ik dacht: die rapporten
zijn een stukje van mij en daarom wil ik die in
zien.''
Vrijgave na 75 jaar
Maar het archief van de Raad voor de Luchtvaart
blijft voor haar op slot. Het ministerie van Infra
structuur en Waterstaat beroept zich daarbij op
het Verdrag van Chicago uit 1944. Deze overeen
komst over de internationale burgerluchtvaart
voorziet pas in een vrijgave van
dossiers na een termijn van 75
jaar. Volgens het ministerie mo
gen de gegevens ook 'uitsluitend
worden gebruikt ter verbetering
van de luchtvaartveiligheid'.
,,In oktober 2019 stelt de be
stuursrechter in Breda ons toch
in het gelijk'', vertelt Zuur. ,,Dat
was een heel mooi moment. De
rechtbank oordeelde dat het be
lang van de nabestaande na zo
veel jaar zwaarder moet wegen
dan het belang van de minister. Helaas, en dat
was heel naar, ging het ministerie in hoger be
roep. Daarom ga ik nu naar Den Haag. Naar de
Raad van State, voor een hoorzitting.''
Een advocaat heeft ze niet. Met zus Greet en
broer Klaas leunt ze vandaag op haar man, die
jurist is. ,,Mijn zus is er niet bij. Het is voor haar
te emotioneel.'' Het is aan het hoogste rechts
college om definitief een besluit te nemen. ,,Ik
doe mijn verhaal en ik hoop dat dat logisch over
komt. Het zal denk ik wel erg technisch worden.
Maar ik hoop natuurlijk op een goede afloop. Het
is een spannende dag'', zegt Zuur.
Geen nazorg
,,Ik ben hieraan begonnen omdat nabestaanden
van vliegtuigongelukken er recht op hebben om
zoveel mogelijk te weten van wat er is gebeurd.
Maar die informatie wordt voor tientallen jaren
dichtgetimmerd met een verdrag. Daar heb ik
grote moeite mee. In 1961 bestond er geen na
zorg voor mensen die zoiets overkwam. Nu wil
ik eindelijk kunnen verwerken wat er is ge
beurd.''
Na een contactoproep op Facebook, aan nabe
staanden van andere slachtoffers, blijft het stil.
,,Ik heb alleen een bericht gehad van een nabe
staande van een van de passagiers. Ik vind het
jammer dat er zo weinig bijval is. Het was beter
geweest als ik steun had van andere nabestaan
den.''
Bij een afwijzing door de Raad van State - de
uitspraak laat nog enige tijd op zich wachten -
zal ze 'erg teleurgesteld' zijn. ,,Het gaat niet zo
zeer om de oorzaak van het ongeluk. Ik wil
vooral weten wat er toen allemaal is gedaan. Wat
is er gebeurd met de wrakstukken, met de iden
tificatie van slachtoffers en alle geborgen
lichaamsdelen van bemanning en passagiers?"
Zo werd ook even gedacht, op basis van ver
keerde informatie van de KLM, dat alle omgeko-
woensdag 29 juli 2020
GO
Over vlucht VA 897
Hans van Zon
Oosterhout
V
Greet, de andere dochter van Van Vuure, tijdens een be
zoek aan de begraafplaats in Lissabon. foto privébeeld
KLM-personeel
brengt een laatste
groet aan de veronge
lukte collega's.
FOTO PRIVÉBEELD
