Turkije en Griekenland eisen zeebodem bij mini-eiland Kastellorizo op
14
Het is weer hommeles tussen Turkije
en Griekenland. Dit keer gaat het om de
zeebodem rond een piepklein eilandje.
Het is Grieks, maar de Turken ruiken er
gas. Toeristen pakken alvast hun biezen.
SslS
m
dent Erdogan als de Griekse pre
mier Mitsotakis belde. Dat haalde
de druk enigszins van de ketel. Het
Turkse onderzoeksschip Oru^ Reis
ligt nog steeds voor anker bij Anta
lya, maar Ankara verzekert dat het
nog tot 2 augustus zijn missie kan
volbrengen. De Europese Commis
sie en de Verenigde Staten hebben
inmiddels hun steun aan Grieken
land uitgesproken.
Angst
De veelal Griekse toeristen op Kas
tellorizo wachten de situatie niet
langer af - die pakten de afgelopen
dagen hun biezen, melden media in
Griekenland. De kwestie heet er
een crisis, en bepaalt al dagenlang
het nieuws. De angst voor de grote
buurman is historisch verklaarbaar
- in het huidige Griekenland heers
ten vierhonderd jaar lang de Otto-
manen.
Maar ook de recente geschiedenis
bezorgt de Grieken argwaan. Ze
vrezen dat Erdogan, wiens popula
riteit bij zijn kiezers daalt nu Tur
kije economisch in het slop zit, de
dreigementen gebruikt om zijn
blazoen op te poetsen. In maart nog
riep Turkije vluchtelingen op naar
Griekenland te gaan, en bracht de
overheid hen zelfs in bussen naar
de grens. De Turkse kustwacht zou
ook een oogje dichtknijpen als mi
granten per bootje de Egeïsche Zee
proberen over te steken.
Cultureel-historische pijn is er
ook. Vrijdag nog werd de Hagia
Sophia in Istanboel in gebruik ge
nomen als moskee, terwijl die ge
bouwd is als een van de belangrijk
ste Grieks-orthodoxe kathedralen
ooit. Terwijl duizenden moslims er
het vrijdaggebed hielden, luidden
in Griekenland als teken van rouw
de kerkklokken.
De kans dat u van het Griekse ei
land Kastellorizo gehoord heeft, is
niet groot. En dat u er geweest bent,
is nog onwaarschijnlijker. Niet dat
het lelijk is: de pastelkleurige hui
zen rond een hoefijzervormige baai
vormen een schitterende aanblik.
Maar het piepkleine eilandje, zo'n
drie bij drie kilometer en met nog
geen 500 inwoners, valt bijna van
de kaart van Griekenland: het ligt
125 kilometer ten oosten van Rho-
dos - zo'n drie uur varen langs de
Turkse kust. Die ligt op twee kilo
meter van Kastellorizo, de stad Kas
op nog geen vier.
Vanwege die ligging is het eiland
nu inzet van een conflict tussen de
twee aartsrivalen Turkije en Grie
kenland. Of beter gezegd, de zeebo
dem ten zuiden en oosten ervan.
Turkije kondigde afgelopen week
aan daar de komende tijd onder
zoek te gaan doen naar een moge
lijke gasvoorraad. Athene reageerde
furieus en claimt dat de wateren en
bodem rond Kastellorizo van Grie
kenland zijn. Het stuurde direct
marineschepen naar het eiland.
Turkije deed daarop hetzelfde, en
vloog met straaljagers over het ei
land heen.
Beide landen menen het interna
tionaal recht aan hun kant te heb-
ben. 'Het argument dat een eiland
van tien vierkante kilometer, op
slechts twee kilometer van Anato-
lië en 580 kilometer van het Griekse
vasteland, een continentaal plat van
40.000 vierkante kilometer zou op
leveren, is niet rationeel en ook niet
in lijn met internationale wetge
ving', stelt de Turkse regering in
een verklaring. 'De aankondiging
onderstreept Turkijes volharding in
het schenden van internationaal
recht, en de regels omtrent goed na
buurschap en de dringende verzoe
ken van de Europese Unie', werpt
Griekenland tegen.
Terugduwen
Het is bepaald niet de eerste keer
dat Griekenland en Turkije ruziën
over territorium. Na jaren oorlog
werden de grenzen definitief vast
gelegd in het Verdrag van Lausanne
in 1923, maar de Turken betwisten
bijvoorbeeld nog steeds de zee-
grens. President Erdogan vraagt
zich de afgelopen jaren hardop af
waarom sommige Griekse eilanden
niet Turks zijn. En vrijwel dagelijks
duwt de Griekse luchtmacht
Turkse straaljagers terug uit zijn
luchtruim.
Voor buitenstaanders lijken het
vaak niet meer dan pesterijen, en
omdat zowel Griekenland als Tur
kije lid is van de Navo, geloven wei
nigen in een militaire confrontatie.
Maar in 1996 dreigde het flink mis
te gaan rond de rots Imia (Kardak in
het Turks), dat volgens internatio
nale kaarten tot Griekenland be
hoort. Nadat daar een Turks schip
was vastgelopen, weigerde de kapi
tein Griekse hulp, omdat hij zich
naar eigen zeggen op Turks territo
rium bevond. Het leidde ertoe dat
de Grieken een vlag op de rots
plantten, die even later vervangen
werd in een spectaculaire actie van
Turkse journalisten die per helikop
ter op de rots landden - het werd
live op tv uitgezonden. De Griekse
marine haalde de vlag neer en
plaatste er weer een Griekse. Nadat
beide landen oorlogsschepen had
den gestuurd, kon Amerikaanse be
middeling een oorlog ternauwer
nood voorkomen.
Wellicht had Angela Merkel,
bondskanselier van de huidige EU-
voorzitter Duitsland, dat in haar
achterhoofd toen ze afgelopen
dinsdag met zowel de Turkse presi-
ra®
maandag 27 juli 2020
Gasbel verhit aartsrivalen
Een Turks onderzoeksschip ligt bij Antalya voor anker om later te speuren naar gas in de zeebodem bij Kastellorizo, een Grieks eilandje vlak voor de Turkse kust. foto ap
Thijs Kettenis
Athene
TURKIJEa
Het eiland Kastellorizo, vooral bekend bij Griekse toeristen, is
speelbal van geruzie om een mogelijke gasvoorraad. foto shutterstock
