T-Mobile en
KPN zetten
netwerk
voor 5G aan
ECONOMIE 17
ABN Amro
duikt weer in
eigen verleden
Een slaplantje is
bij ons gelukkiger.
De plantenziektes
krijgen geen kans
spild, stelt het bedrijf. Kers: ,,Voor de
restwarmte, ledlampen geven ook
warmte af, zoeken we nog naar op
lossingen. Als we een locatie in de
stad hebben, zou het fijn zijn als met
die warmte bijvoorbeeld een kantoor
ernaast kan worden verwarmd.''
De deuren van de testruimtes zit
ten op slot om te voorkomen dat ze
nodeloos opengaan. Dat zou het mi
croklimaat verpesten en de C02
zou ontsnappen. Het bedrijf wil
op den duur volautomatisch
kweken én oogsten.
Pesticiden
De kweek vindt plaats door
de wortels direct in het wa
ter te laten groeien. Aarde is
overbodig. Pesticiden zijn
evenmin nodig, omdat in de
afgesloten ruimtes geen slakken
of schimmels of andere plagen
kunnen komen. „Je hoeft de sla niet
eens te wassen, waardoor de houd
baarheid ook nog verbetert.''
Het bedrijf sleutelt al sinds de
jaren 90 aan de perfecte mix van
licht, CO2, vocht en voeding. De com
binatie van blauwe en rode leds ge
ven de planten precies het licht dat ze
nodig hebben om te groeien. Kers:
,,Ook tropisch fruit is ermee te pro
duceren. Appels? Geen probleem. Dat
gaan we niet doen, want het kost te
veel tijd, maar het kan wel.''
De productietechniek is inmiddels
wereldwijd gepatenteerd. Met de in
vestering worden nieuwe productie
locaties gerealiseerd in de Verenigde
Staten en op de Bahamas. ,,Daar wor
den nu iedere dag groenten vanuit
Miami ingevlogen, heel inefficiënt."
Water
Er zijn ook plannen voor fabrie
ken op de Antillen, Hawaii en
in Israël. Plaatsen met weinig
water en vaak een te heet
klimaat voor goede groei.
Vergeleken met teelt in een
kas heeft de methode van
PlantLab twintig keer min
der water nodig. Al het water
wordt hergebruikt, airco's fil
teren het uit de lucht. „Voor 1
kilo groente hebben we 1 liter wa
ter nodig, meer niet."
De hightech teelt betekent niet dat
de tuinkassen nu allemaal kunnen
worden afgebroken, qua kostprijs
kunnen die het nog jarenlang win
nen. ,,In ieder geval een paar maan
den per jaar. Verder is kweken met
zonlicht zo inefficiënt, wie heeft dat
bedacht? Dan schijnt-ie weer te fel,
dan weer niet, of te kort. Een sla-
plantje is bij ons gelukkiger. Wij
- Marcel Kers, PlantLab
kunnen ook weer soorten telen die
de traditionele telers niet meer wil
len vanwege de ziektegevoeligheid,
ook al waren ze beter van smaak. Bij
ons krijgen de plantenziektes geen
kans.''
PlantLab ziet grote steden - dicht
bij de consument - en onherberg
zame of afgelegen gebieden als de
meest kansrijke locaties voor de tech
niek. ,,We gaan ooit naar Mars'', luidt
een interne grap bij het bedrijf.
Kers: ,,Ja, ook daar en op de maan
zouden we kunnen produceren. ESA,
de Europese ruimteorganisatie, is een
keer langsgekomen om te praten. Ze
waren niet zozeer geïnteresseerd in
de groenten, maar wel in het bijpro
duct van fotosynthese: zuurstof.
Maar wie weet.''
In het grootste deel van de Rand
stad en Eindhoven kunnen KPN-
klanten met een geschikt toestel dat
ook. De telecombedrijven willen de
5G-dekking daarna in hoog tempo
uitbreiden.
KPN verwacht de mega-operatie
in de tweede helft van volgend jaar
af te ronden, T-Mobile eind dit jaar.
KPN-Topman Joost Farwerck wijst
in een toelichting op de vele
nieuwe mogelijkheden, met name
op het zakelijke vlak. ,,Diensten
waarmee je bijvoorbeeld drones
zelfstandig inspecties kan laten
doen op bedrijfsterreinen of waar
mee hulpdiensten, zoals de ambu
lance, sneller op de bestemming
kunnen komen. Daar zit de echte
winst: want 4G verbond mensen
en 5G verbindt de hele maatschap
pij. Dat is cruciaal, want zo blijft
Nederland digitale koploper.''
De stap is mogelijk door de eerste
veiling van 5G-frequenties eerder
deze week. De drie grote telecom-
providers KPN, VodafoneZiggo en
T-Mobile hebben frequenties in de
wacht gesleept. KPN betaalde
416 miljoen euro voor een aantal
frequenties, T-Mobile legde
400 miljoen euro neer.
Vodafone begon eerder dit jaar al
met 5G. Daarvoor maakte Vodafone
gebruik van 4G-frequentiebanden
om 5G-technologie toe te passen.
zaterdag 25 juli 2020
GO
Ceo Michiel
Peters (rechts) en
Marcel Kers, een
van de oprichters,
bij een kweek-
kamer van Plant-
Lab.
FOTO KOEN VERHEIJDEN
DEN HAAG KPN en T-Mobile
zetten dinsdag hun vernieuwde
mobiele netwerk met 5G-tech-
nologie aan. T-Mobile-klanten
met een geschikt abonnement
en toestel kunnen vanaf dan ge
bruikmaken van het nieuwe su
persnelle mobiele internet.
AMSTERDAM ABN Amro laat
een nieuw onderzoek doen
naar het slavernijverleden van
de bank. Dat doet het finan
ciële concern in het kader van
het wereldwijde debat over
racisme en ongelijkheid.
Rechtsvoorgangers van de
Nederlandse bank zijn al
sinds honderden jaren actief.
ABN Amro liet in 2006 al ver
plicht een onderzoek doen
naar mogelijke betrokkenheid
bij de slavenhandel vanwege
de aankoop van een Ameri
kaanse bank. Daaruit bleek
dat er ooit slaven werden ge
accepteerd als onderpand
voor leningen. De bank wil nu
opnieuw een onderzoek laten
doen omdat er sindsdien fu
sies hebben plaatsgevonden,
aankopen zijn gedaan en af
splitsingen zijn geweest.
De beslissing van ABN Amro-
volgt op een wereldwijde dis
cussie over racisme. Die
laaide op na de gewelddadige
dood van de zwarte arrestant
George Floyd.
