B:
O
\^m
IRENE VAN DEN BERG
16 ECONOMIE
PlantLab wil de nieuwe revolutie in de
tuinbouw worden door groente te kweken
met ledlicht in afgesloten ruimtes onder
perfecte omstandigheden. ,,Bij ons groeit het
beter dan in de vrije natuur onder de zon.''
Met een kwart van
Nederland kunnen
wij negen miljard
mensen voeden
ijna iedere Europeaan kent
Rutte inmiddels wel, alleen
niet positief. Toch was 'Te
flon Mark' op de EU-top niet bang
om voor vrek te worden uitge
maakt. Iemand moet in deze dure
tijden het zuinigste jongetje van de
klas zijn, straalde hij zelfverzekerd
uit. Nederland werd echter niet al
leen gierigheid verweten, maar ook
hypocrisie. Omdat Nederland een
belastingparadijs is, vinden Italia
nen en Spanjaarden het ongepast
dat Rutte zo'n grote broek aantrekt.
Dat is geen flauwe jij-bak. Zuid
Europa trapt precies op onze achil
leshiel: zolang Nederland multina
tionals faciliteert om belastinggeld
weg te sluizen, ontbreekt de morele
basis om andere landen de les te
lezen over hun financiën.
'Nederland staat toe dat bedrijven
uit andere landen de belastingen
ontduiken in hun land, in ruil voor
belastingvoordelen in Nederland.
Ik denk niet dat Erasmus dat had
goedgekeurd. En Cruijff ook niet.
Een Europa waar ieder land z'n ei
gen belastingen bepaalt, dat is niet
bepaald totaalvoetbal. Het is totale
waanzin', stond voorop de Itali
aanse krant Corriere della Sera.
Die woede is volstrekt begrijpe
lijk. Onze fiscale sluiproutes kosten
de rest van de wereld naar schatting
jaarlijks 22 miljard euro aan misge
lopen belastingopbrengsten, bere
kende een Nederlandse hoogleraar.
Zo zijn Benetton en Fiat zoge
naamd in Nederland gevestigd, zo
dat ze in Italië veel minder belas
ting hoeven te betalen.
Dat geld verdwijnt trouwens ook
niet in de Nederlandse schatkist.
Dat is de ironie. Nederland is na
melijk geen traditioneel belasting
paradijs, maar een doorsluisland.
Multinationals als Google betalen
hier geen belasting, maar gebruiken
ons alleen om hun inkomsten te
verschuiven naar Panama of Ber
muda. Dat levert Nederland dus
nauwelijks belastinginkomensten
of banen op.
Dat Nederland halsstarrig aan
haar belastingregels vasthoudt, lijkt
vooral een prestigekwestie. Neder
land handelsland heeft in het verle
den met veel landen belastingver
dragen afgesloten. De schaduwkan-
ten daarvan worden steeds duide
lijker, maar nu gedraagt Nederland
zich als een kleuter die zijn speeltje
niet wil opgeven. Nederlandse poli
tici willen graag goede sier maken
met het lijstje multinationals dat
hier is gevestigd, maar in het bui
tenland zijn ze niet onder de in
druk. J e kunt als kind wel het mooi
ste speelgoed hebben. Als iedereen
weet dat je dat van een ander hebt
afgepakt, dan word je alsnog de pa
ria van het schoolplein.
Dat Nederland aan
haar belastingregels
vasthoudt, lijkt vooral
een prestigekwestie
Ook tijdens de EU-top kwamen
de fiscale sluiproutes weer eens
als een boemerang bij ons terug.
Het wordt tijd dat de politiek be
grijpt dat ons belastingstelsel onze
internationale positie ernstig on
dermijnt. Oké, schoorvoetend is
besloten om de belastingregels per
2021 enigszins in te perken. Maar
dat is too little, too late. Het huidige
kabinet straalt niet uit dat het écht
werk wil maken van het bestrijden
van belastingontwijking.
Rutte mag dan jubelen dat Neder
land in Europa op belangrijke pun
ten haar zin heeft gekregen. Zijn
houding heeft ons land ook veel
schade berokkend. We vinden het
misschien niet erg om bekend te
staan als degelijke, zuinige boek
houder. Maar ik vrees dat dat een
veel te rooskleurige inschatting van
onze reputatie is: voor andere lan
den zijn we eerder die gladde onbe
trouwbare accountant.
DSM
Philips
Accell
Group
ASML
LABORATORIUM TUINBOUW
e geur in de
kweekkamers
heeft het broei
erige van een ou
derwetse tuinkas,
maar verder is al
les anders. Geen
aarde, geen ramen, geen frisse lucht,
maar waterbakken met voedingstof
fen, paars ledlicht en warme met ex
tra CO2 verrijkte lucht. In een oude
fabriek in Den Bosch heeft PlantLab
het laboratorium waar het productie
proces voor iedere groente exact
wordt bepaald.
Door die groeiomstandigheden te
perfectioneren teelt PlantLab sneller
dan moeder aarde kan bijbenen.
,,Ruim twee keer sneller. Het ledlicht
staat altijd aan en wij bieden alleen
de kleuren die de plant echt wil voor
de fotosynthese: blauw en rood. We
kunnen overal ter wereld produce
ren. Het liefst dicht bij de consument.
Hierdoor hoeft voedsel niet meer
over lange afstanden te worden ge
transporteerd, wat direct leidt tot
minder CO2-uitstoot, lagere kosten,
minder bederf en dus minder voed-
selverspilling'', aldus ceo Michiel
Peters.
Groeigeld
Peters werkt sinds vier maanden bij
PlantLab. Hij is binnengehaald om de
groei van de start-up te leiden. De
ambities zijn groot. ,,We hebben nu
een omzet van 6,4 miljoen euro, dat
moet over tien jaar 1 miljard euro
zijn.'' Het eerste groeigeld is binnen:
20 miljoen euro van het investerings
bedrijf van de familie De Rijcke, de
voormalige eigenaar van drogisterij
keten Het Kruidvat. De familie stak
eerder geld in supermarktbezorger
Picnic en e-bikefabrikant QWIC.
Het geloof in eigen kunnen is groot
bij het bedrijf dat inmiddels een
commerciële productielocatie van
zo'n 1500 vierkante meter in Amster
dam heeft, waar vooral sla, tomaten
en tientallen soorten kruiden wor
den geteeld. Vooral de horeca is dol
op de puntgave producten.
Door de groentebedden te stape
len, een krop sla heeft immers niet
veel hoofdruimte nodig, is het ruim
tebeslag beperkt. Er kunnen wel tien
lagen groenten boven elkaar. Vertical
farming noemen we dat. In een ge
bouw van twee voetbalvelden kun-
nen we genoeg groente verbouwen
voor een stad met 100.000 inwoners.
Met een kwart van Nederland kun
nen wij 9 miljard mensen voeden,
1 vierkante meter per persoon is ge
noeg om dagelijks 300 gram groente
te verbouwen'', vertelt Marcel Kers,
een van de oprichters.
Hij loopt langs de tientallen proef
opstellingen in de De Gruyterfabriek
in Den Bosch, waar PlantLab het
kantoor en het researchcentrum
heeft gevestigd. Airco's bepalen de
luchtvochtigheid en temperatuur. In
containers zitten de meststoffen die
druppelsgewijs aan het water wor
den toegevoegd. Er wordt niets ver-
^0 @ivandenberg
Gierig, maar
ook hypocriet
Reageren? economie@ad.nl
Irene van den Berg is journalist en
columnist, gespecialiseerd in finan
ciële psychologie. In haar verhalen
probeert zij ons economisch gedrag
te verklaren.
O
zaterdag 25 juli 2020
GO
Vormde samen
met Unilever de
twee minimale
stijgers in
de AEX.
42%
De zorg-
technoloog sloot
de beursweek in
mineur af - zoals
veel andere
bedrijven.
De fietsen-
fabrikant zag de
verkopen in juni
toenemen maar
de virusuitbraak
leidde wel tot
lagere marges.
49%
De chipmachine
maker zit bij de
grootste dalers
na publicatie
van de cijfers van
belangrijke klant
Intel.
o
Groente
van morgen
komt uit
gebouw in
de stad
Ton Voermans
Den Bosch
- Marcel Kers, PlantLab
