Het laatste oorlogsjaar belicht effeweg.nl NIEUWS 15 S as&k. effeweg.nl oF bel 08810 30 800 ANVR Boek zonder aanbetaling I V t Efc S3 i vy j :Mm. r? chaos na de bevrijding. 'Wraakpelo- tons' rijden door Duitsland, Oosten rijk en Polen, op zoek naar nazi's met bloed van de Holocaust aan hun han den. De moordeskaders brengen ruim 1500 SS'ers en Gestapo-leden om het leven. ,,Als we een gezochte nazi hadden getraceerd, zetten we helmen op van de Britse militaire po litie. Eenmaal binnen zeiden we dat we hem voor verhoor moesten mee nemen. Pas in de auto maakten we duidelijk wie we waren. Sommigen bekenden meteen schuld. Anderen deden er het zwijgen toe'', aldus een brigadelid. Het 'proces' is kort. Na de tekst 'In de naam van het Joodse volk word je veroordeeld tot de doodstraf worden de nazi's gewurgd of dood geschoten. Britse officieren die er weet van hebben, houden hun mond. Op een van de missies in Polen, in de jacht op een SS-officier, komen de brigadeleden tot het besef dat haat niet hun enige drijfveer mag zijn. Zij ontmoeten er in een kerk een Joods meisje dat niet in eenzaamheid on der rooms-katholieken, maar onder Joden wil opgroeien. De soldaten brengen haar en andere Joodse over levenden die vrij zijn, maar nergens naartoe kunnen, onder in een kamp dat zij oprichten nabij hun basis. Brigadeleden geven les, leren hen weer te dromen. Alle bewoners wil len dolgraag naar Palestina. De Britse regering weigert daaraan mee te wer ken, omdat zij de omringende Arabi sche staten niet voor het hoofd wil stoten. Ontsnapping Voor de Joodse Brigade begint een nieuwe operatie: het heimelijk over brengen van Joden naar Palestina. De brigade brengt overlevenden naar Italiaanse havens. De Joodse parami litaire beweging in Palestina, de Ha- ganah, zorgt voor schepen. De opera tie krijgt de naam 'Briha' (Ontsnap ping). Ook nu weten Britse officieren ervan, maar ze grijpen weer niet in. De brigadeleden zijn uiterst inven tief. Zij zetten zelfs een spooktrans- porteenheid op, TTG genaamd, die bestaat dankzij vervalste papieren. TTG is een afkorting van een Jid- disch-Arabische uitdrukking die vrij vertaald staat voor 'Krijg de klere!' Als bij controles wordt getwijfeld aan de papieren, zetten de brigadeleden de wachtposten onder druk met de verklaring dat achter de letters TTG een topgeheime operatie schuilgaat. Niemand sputtert lang tegen. De leuze 'Krijg de klere!' wordt in de praktijk gebracht met gedurfde mis sies. Als de Joodse Brigade eind juli wordt overgeplaatst van Italië naar België en Nederland, omdat de Britse bevelhebbers er lucht van krijgen, gaan de smokkelpraktijken gewoon door. Zo brengt de brigade vanuit Nederland met één groot konvooi honderden Joden naar een schip van de Haganah in Marseille, in Zuid Frankrijk. Uiteindelijk worden er met hulp van de brigade bijna 20.000 mensen heimelijk naar Palestina ge bracht. Sommigen reizen onder pa pieren met de identiteit van brigade- Overlevenden hebben we laten zien dat er ook normale mensen zijn in de wereld leden. De 'dubbelgangers' krijgen een spoedcursus basaal Engels en dragen een uniform van de eenheid. Het blijft niet bij mensensmokkel. Er verdwijnen grote wapenvoorra- den naar Palestina om de Haganah te bewapenen. Als de Britse legerlei ding dat in de gaten krijgt, is het gedaan met de brigade. Zij wordt in juli 1946 ontmanteld. Toch zullen ook dan 130 leden in Europa achter blijven om de smokkelactiviteiten onder valse identiteit voort te zetten. Voor veel brigadeleden is de terug keer in Palestina het startsein voor een volgende carrière, in de strijd voor onafhankelijkheid. De vetera- nen worden kaderleden van het ver zetsleger dat in 1948 de onafhanke lijkheidsoorlog tegen de Britten wint. Ruim zevenhonderd van hen behoren tot de eerste 2180 officieren in het IDF, het Israëlische leger. Som mige veteranen schoppen het ver in de strijdkrachten. Maar liefst 35 van hen worden generaal, twee van hen, Mordechai Makleff en Haim Laskov, zelfs opperbevelhebber. Droom Oud-brigadelid Hanoch Bartov, schrijver en journalist, is ervan over tuigd dat de staat Israël zonder de Joodse Brigade een 'zionistische droom zou zijn gebleven'. Toch wordt de rol van de brigade onderbe licht. ,,Waarom heb ik hier nooit eer der over gehoord'', zegt oud-presi dent Yitzhak Navon in 2000 na het zien van In Our Own Hands, een do cumentaire over de Joodse Brigade. ,,Dit verhaal moet veel meer aan dacht krijgen'', aldus de in 2015 over leden Navon. ,,De brigade heeft mede de koers van Israël bepaald.'' Veel brigadeleden blijft vooral de hulp aan Holocaustslachtoffers bij. ,,We hebben overlevenden laten zien dat er ook normale mensen zijn in de wereld. We hebben hun weer ver trouwen gegeven, een doel om te le ven'', aldus oud-brigadelid Micha Paz. ,,Het was een ongelooflijk inspi rerende ervaring'', zegt 'collega' Avraham Tor. ,,We vonden dode mensen en we hebben hen tot leven gewekt.'' Barcelona en omgeving QI Boedapest, Balatonmeer endePoesta Toscane: Florence, G Pisa en Elba Wild Atlantic Way Wenen en het Wienerwald zaterdag 25 juli 2020 GO V V tfjf iA Sg0": VÊ j JÉüW ■■•-•'g'ffL De Joodse Brigade. FOTO GETTY IMAGES M Tank met leden van de Joodse Brigade aan het Italiaanse front bij Mezzano. FOTO YAD VASHEM - Micha Paz, brigadelid Dit artikel is gebaseerd op de documentaire In Our Own Hands en interviews in andere media. AJSÏSt -AV..- Ontbijt en diner Ontbijt en diner Vertrek o.a.: 31 aug, 7,14,21,28 sep, 5 okt Vertrek: 31 aug, 28 sep Ontbjjt en diner Vertrek: 31 aug, 7,14,21,28 sep, 5,12,19 okt Ontbjjt en diner Vertrek: 12 sep, 17 okt Ontbjjt en diner Vertrek: 31 aug, 14,28 sep, 12 okt Alle fouten voorbehouden. Excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2020 | | pagina 15