Eyndius redde kasteel Haamstede
1
9
euro tipgeld uit
Aanleg
Nieuwe Sluis
Terneuzen
vertraagd
I
1
1
1
Miriam van den Broek
Lewedorp
,,De diefstal is vermoedelijk van
nacht na 03.00 uur gepleegd", ver
telt Adriaanse terwijl hij dinsdag
middag de sloten afstruint in de
hoop nog iets terug te vinden. ,,Ik
ontdekte het vanochtend. Ik zag dat
de deur van de loods open stond.
Daarna werd duidelijk dat er vier
motoren uit de garage weg waren,
waaronder die van mijn kinderen,
en vijf uit een andere loods. Die ne
gende is door de politie terugge
vonden. Agenten hebben buurton
derzoek gedaan en buurtbewoners
ondervraagd. Daaruit hebben we
kunnen afleiden dat de inbraak
waarschijnlijk rond 03.00 uur ge
beurd is. Buren hebben, achteraf
gezien, rond dat tijdstip iets ge
hoord."
Amateuristisch
Hoewel een diefstal van acht cross
motoren op twee locaties in één
keer, klinkt als een goed voorbe
reide actie, wordt vermoed dat het
geen professionele bende is ge
weest. ,,Het ziet er volgens de poli
tie amateuristisch uit. Het lijkt erop
alsof de daders lopend met de mo
toren zijn weggegaan. Mogelijk is
het door jeugd gedaan."
l
1
De gestolen motoren zijn: één
Aprilia MXV450 09, twee KTM 85
20, één Yamaha YZF 250 19, één
KTM 360 95, één Kawasaki KX 250
01, één Honda CR 250 88 en één
Honda CR 250 98. Wie meer weet
van de diefstal of wie mogelijk iets
gezien heeft, kan contact opnemen
met de politie via 0900-8844 of
met Thomas Adriaanse via face-
book.com/thomas.adriaanse.1.
TERNEUZEN De bouw van de
Nieuwe Sluis in Terneuzen loopt
drie maanden vertraging op. Dat
schrijft minister Cora van Nieu-
wenhuizen van Infrastructuur
en Waterstaat in een brief aan de
Tweede Kamer.
De opleverdatum is nu ver
schoven van eind 2022 naar
maart 2023. Volgens een woord
voerder van de Nieuwe Sluis
loopt het werk iets achter op
schema door de PFAS-proble-
matiek, verhoogde concentraties
aan zware metalen in het zand
en de tijd die sanering van een
aantal kleinere bodemverontrei
nigingen in beslag neemt. Ook
stuitte aannemerscombinatie
Sassevaart op oude fundaties in
de ondergrond. Ook die houden
de bouw op. Eerder kampte het
project al met tegenslag. Zo heeft
de bouw van de sluisbruggen en
-deuren in China door de coro
nacrisis wekenlang stilgelegen.
Overigens zou dat de planning
niet in de wielen rijden.
Corona-veilig werken
De Vlaams-Nederlandse Schel-
decommissie, die de opdracht
gever van het proj ect is, sluit niet
uit dat de vertraging verder op
loopt. Zo kan het coronaveilig
werken de opleverdatum nog
beïnvloeden. De bouw van de
zeesluis kost naar schatting 934
miljoen euro.
De nieuwe opleverdatum
heeft gevolgen voor het scheep
vaartverkeer, dat pas later dan
verwacht de Nieuwe Sluis kan
passeren. De bouw van de zee
sluis is een Vlaams-Nederlands
project, waarbij Nederland een
vijfde van de kosten draagt en
Vlaanderen de rest. De Nieuwe
Sluis is nodig om de havens van
Terneuzen en Gent beter bereik
baar te maken.
SPOREN IN DE DELTA
Het was een geweldig feest
op kasteel Haamstede. Kei
zer Karel V had de Fransen
verslagen bij Pavia en dat werd
hier in 1525 uitbundig gevierd, met
een hele serie teer- of pektonnen
die voor verlichting van het feest
terrein zorgden. Maar helaas: de
vreugde liep uit de hand en de
vlam sloeg in het kasteel, dat ver
volgens afbrandde. Eigenaar René
van Gruuthuuse ging terug naar
het voorvaderlijke Brugge en van
het kasteelcomplex uit de latere
dertiende eeuw resteerde alleen
een naargeestige ruïne.
Tijdens de oorlog tegen Spanje
legden de Staten van Zeeland be
slag op de heerlijkheid Haam
stede. Het kasteel kwam nadien in
bezit van Clara van Cuilenburch,
die in 1609 trouwde met Jacob van
den Eijnde of Eyndius, kapitein
onder prins Maurits in dienst van
de Republiek. Redding was nu na
bij. Eyndius begon terstond met
restauratie van de donjon (woon
toren) en liet aan weerszijden
twee torens optrekken, die nog al
tijd beeldbepalende elementen
van het kasteel zijn. Een door de
Gruuthuuses gebouwde vleugel
keerde niet terug.
Ongevoelig voor status was Van
den Eijnde zeker niet. De torens
kregen als windvaan de leeuw van
de roemruchte Witte van Haam
stede, die het slot rond 1300 bezat.
Ook boven het poortgebouw werd
het wapen van Witte aangebracht,
geflankeerd door de schildhouder
van Eyndius zelf: een zwaard, om
wonden met een slang en vastge-
houden door een ijzeren hand
schoen. Jacob besteedde de vol
gende jaren in het opgeknapte slot
aan het schrijven van een dicht-
bundel Poemata en historisch on
derzoek. Dat resulteerde in een
tweedelige Latijnse kroniek van
Zeeland. Maar vóór Eyndius deze
kon voltooien stierf hij in septem
ber 1614 aan de tering, 39 jaar oud.
De kroniek is twintig jaar later
toch verschenen en in vertaling
ook grotendeels opgenomen in de
beroemde Zeeuwse kroniek van
Mattheus Smallegange uit ca. 1696.
Het kasteel en de heerlijkheid
Haamstede waren toen al in het
bezit van het Zierikzeese regen
tengeslacht Mogge. Na verschil
lende eigendomswisselingen
kwam het kasteel in 1981 aan Na
tuurmonumenten. Er was toen
een grote restauratie achter de rug
(1963-1973), waarbij dankzij aan
vullend archeologisch onderzoek
veel middeleeuwse gegevens bo
ven water kwamen. Zelfs begra
vingssporen uit de vroege middel
eeuwen en Romeinse vondsten
kwamen aan het licht.
Jacob van den Eijnde en zijn
Clara hebben in 1609 dus een kas
teelcomplex gered, waarvan de
historie nog veel verder teruggaat
dan zij dachten.
woensdag 22 juli 2020
GO
Acht crossmotoren
gestolen uit Lewedorp
Maar liefst acht crossmotoren
van motorcrosser Thomas Adri-
aanse uit Lewedorp zijn in de
nacht naar dinsdag gestolen uit
zijn garage en uit een loods in de
buurt. Een negende crossmotor
is door de politie teruggevonden
in een sloot. Adriaanse looft een
beloning van 2500 euro uit voor
degene met de gouden tip.
Enkele van de gestolen mo
toren. FOTO'S THOMAS ADRIAANSE
Witte's wapen en de schildhouders van Eyndius. foto h.m.d dekker.
Een tweewekelijkse rubriek
over Zeeuwse vondsten, histori
sche sporen en verhalen
Jan J.B. Kuipers
