zomer
Zo houd je de
mozaïektegels
schoon en mooi
■ri
Sterk verhaal op de Kale Berg bij Barchem
HOE DAN?
O
co
z
Hoed u voor de witte wieven! In het oosten van
Nederland weten ze waartoe de damesgestaltes
in staat zijn. Wittewievenkenner Ruud Borman
(73) is niet bang. ,,Als je je gedraagt, doen ze
niets.''
IN OM HET HUIS
f
Klusjes die maar bleven liggen pak je
nu aan. Leverancier in mozaïektegels
Bastiaan Beun vertelt hoe je de
populaire patroontjes onderhoudt.
inds de crisis voorbij is, stappen veel
consumenten af van de standaard
tegels in de badkamer, het toilet of in
de keuken. Veel architecten hebben
sinds 2015 een lans gebroken voor
mozaïek voor een uniek en sfeervol karakter.
Je kunt nog veel kanten op qua materiaal,
zoals natuursteen of glas. Maar de meeste men
sen kiezen op dit moment voor keramisch
mozaïek, eigenlijk het
zelfde materiaal dus als
andere tegelsoorten.
Mocht je mozaïektegels
in huis willen, dan advi
seer ik je vooral om goed
op te letten welke voeg
wordt gebruikt. Want
juist daar gaat het vaak
verkeerd.
'Ga niet aan
de slag met
antikalk of
ander
agressief
spul, dat
vreet de
voeg juist op'
de badkamer is een
andere voeg nodig, een
die niet waterdoorlatend
is. Elke fabrikant heeft
wel een variant die
geschikt is. Als een grove
korrel is gebruikt, wordt
het sneller vies.
Ga bij het schoonmaken
niet aan de slag met anti-
kalk of ander agressief
spul, want dat vreet de
voeg juist op. Je hebt spe
ciale middelen voor het
schoonmaken van voe
gen, te verkrijgen bij tegelhandelaren of de
betere bouwmarkt. Als het eenmaal schoon is,
kun je de voegen impregneren, waardoor het
alsnog waterafstotend wordt.
Voor reguliere schoonmaak kun je standaard
schoonmaakmiddelen gebruiken. Alleen bij een
ruwere structuur, bijvoorbeeld bij vloermoza
ïek, kun je het beste geen allesreiniger gebrui
ken. De antislip raakt daardoor verzadigd door
het vet en de vloer wordt er vlekkerig van. Voor
een egale, schone vloer raad ik water aan met
een scheut schoonmaakazijn.''
Q.
LU
7-3
LU
CC
CC
oö
co
co
O
LU
ZD
O
O
o
Welke provincie heeft het meeste bos?
3,7%
3,1
3,8%
14,1%
|19,7%Ï
2',6%
15,2%
ier wonen ze.'' Met Ruud
Borman uit Zutphen sta ik
aan de rand van de witte-
wievenkuil op de Kale Berg
bij Barchem. In stilte speu
ren we minutenlang naar een levens
teken van de mystieke vrouwen. Dat
blijft uit. ,,De omstandigheden zijn niet
gunstig'', zegt Borman. „Overdag laten
ze zich bijna nooit zien. Je moet hier
's nachts zijn, als het een beetje mistig is
en de maan schijnt.''
Erg comfortabel ziet hun behuizing er
trouwens niet uit: een diepe, modderige
kuil in het heuvelachtige landschap,
gevuld met een laagje drabbig water en
beschimmelde takken en boomstamme
tjes. Nou ja, daar zullen de witte wieven
niet mee zitten. Want, weet Borman:
,,Witte wieven zijn wezens uit een
andere wereld, de mythische wereld.''
IJstijd
Misschien wel 150.000 jaar oud is de Kale
Berg, onderdeel van de 46,5 meter hoge
Lochemse Berg. Een stuwwal die is ach
tergebleven toen het ijs van de voorlaat
ste ijstijd, dat duizenden jaren een groot
deel van Europa bedekte, zich had terug
getrokken.
Best mogelijk dat toen al, in die peil
loze diepte van de tijd, de wittewieven-
kuil is ontstaan. En misschien was deze
plek van meet af aan vervuld van de ge
heimzinnige, mythische kracht die er
sinds mensenheugenis aan wordt toe-
geschreven en dat die de witte wieven
heeft aangetrokken. ,,Misschien is dit
een toegangspoort tot de mythische we
reld die zij bewaken'', zegt Borman.
Elfen
Borman is archeoloog, geschiedkundige,
schrijver, gepensioneerd museumcon
servator en oud-museumdirecteur. Een
wetenschapper met opvattingen die
hem door veel collega's niet in dank wor
den afgenomen. Hij gelooft in wat hij de
mythische wereld noemt, één die naast
onze wereld bestaat en die j e kunt betre
den. ,,Niet alles valt te verklaren vanuit
de feiten en de rede. Dus waarom zou je
je daartoe beperken? Als je de mythische
wereld serieus neemt, vallen zaken vaak
opeens op hun plek.''
Borman is ook dé wittewievenspecia-
list van Nederland. Hij denkt dat witte
wieven geen verzinsel zij n, maar ooit als
priesteressen hebben bestaan. Prieste
ressen die lang geleden gewoon tussen
de mensen hebben gewoond. Als krui
denvrouw, als vroedvrouw. Bijzondere,
sterke vrouwen die als er oorlog kwam
of een misoogst de schuld daarvan kre
gen en onder invloed van het christen
dom als heksen werden vervolgd. ,,Toen
hebben ze zich teruggetrokken uit onze
wereld en zich in de mythische wereld
gevestigd.''
In zijn bestseller Witte wieven en elfen,
fluisteringen uit de Andere Wereld legt hij
een verband tussen de witte wieven
zoals ze zich vooral in Oost-Nederland
manifesteren en de elfen die figureren in
de ontelbare verhalen en sagen uit Enge
land, Ierland en Schotland. ,,Ik heb veel
onderzoek gedaan en ontdekt dat wat ze
in die landen elfen noemen, bij ons witte
wieven zijn'', zegt hij. ,,Er is één belang
rijk verschil: die elfen kunnen soms echt
gemeen zijn, vooral in Schotland, en ze
doden dan zelfs mensen. Onze witte
wieven zijn veel vriendelijker. Ze jagen
In de natte ruimte van
-STEFAN TEN TEIJE
MORGEN: Hoe help je je oude ouders het best
met geldzaken?
DINSDAG 21 JULI 2020 GO
CC
Percentage bos a N-Holland
van landoppervlakg 7%
Totaal(1506
hectare bos
O. Friesland
,12.355)
11. Groningen
5. Drenthe
9. Z-Holland
(10.827)
(15.684)
6. Overijssel
Ï1,4%|
137.983)1
Utrecht
(19.506)
Gelderland
■(97.690)1
11 1
1
12-Zëeiahd
(4684)
3. Noord
Brabant
74.641
Je kunt heerlijke
wandelingen maken in het bos
en bomen dragen veel bij aan
een gezonde lucht.
34.565
Overigens lopen
we achter bij onze
buurlanden
Witte wieven zijn
sterke vrouwen
JOHAN NEBBELING
/?Zó
A Ruud Borman denkt dat de witte
wieven ooit als priesteressen tussen
de mensen hebben gewoond.
FOTO'S JOHAN NEBBELING
