Touittd'Europe
8
Dag 16
Catalonië is niet
in lockdown, maar
Fransen blijven er
massaal weg. Op
een enkeling na die
even de grens over
piept om te tanken,
omdat dat 25 cent
per liter scheelt.
Edwin Winkels fietst deze maand via acht Europese landen van Den Haag naar Barcelona. Dagelijks vertelt hij over wat
hij aantreft in een continent dat langzaam ontwaakt uit de coronanachtmerrie. Vandaag: Sigean-Llanga, 117 km
Verlaten en verwaarloosd, op
165 meter hoogte boven de
nabije zee, aan een voort
durend slingerende weg, ligt een van
de meest tragische plaatsen uit de
Spaanse geschiedenis. Alsof ze be
wust zijn blijven staan om ons eraan
te herinneren dat er ooit grenzen
waren, volgen het Franse en het
Spaanse douanekantoortje elkaar
binnen enkele meters op wanneer ik
de top bereik op de weg tussen
Cerbere en Port Bou. Dichtgetim
merd of -gemetseld, enkele ruiten
verbrijzeld en van boven tot onder
beklad met graffiti.
Slechts de letters STOP op het as
falt ogen nog fris, alsof ze dit voorjaar
opnieuw zijn geschilderd, toen
Spanje de grenzen sloot om te probe
ren het coronavirus onder controle te
krijgen en er opnieuw grenswachten
kwamen te staan. Nu is er geen agent
te bekennen, en is er nauwelijks
verkeer.
In januari en februari 1939 pro
beerde een oneindige stroom vluch
telingen over de deels door bommen
verwoeste weg uit Spanje te ontsnap
pen. Barcelona was na drie jaar bur
geroorlog de laatste grote stad die in
handen van generaal Franco en zijn
troepen was gevallen. En via dit
meest noordoostelijke hoekje in
Catalonië, en de nabije overgang van
La Jonquera probeerden zo'n
400.000 mensen aan het oorlogs
geweld en de toekomstige dictator te
ontsnappen. Ze kwamen aanvanke
lijk voor een gesloten grens te slaan,
totdat de Franse overheid zwichtte.
Vluchtige rit
„Catalonië zit dicht, is geblokkeerd'',
heeft een barman in Zuid-Frankrijk
me een dag eerder gezegd, toen ik
hem van mijn doel vertelde. Hij heeft
het fout. Mensen lezen of horen dat
er 'een nieuwe lockdown' in Catalo-
nië zou zijn en verbinden daar con
clusies aan. Feit is wel dat veel Fran
sen nu liever niet de grens over gaan,
of het moet een vluchtige rit naar de
eerstvolgende benzinepomp zijn, net
over de grens op die kronkelweg. Het
scheelt 25 cent per liter Euro95.
,,Wij vinden het juist wel prettig
om hier te zijn, omdat iedereen met
een mondkapje op loopt. In Frankrijk
zijn de mensen daar veel lakser in'',
zegt de oma van het gezin Hammer-
lin uit Toulouse. Met zijn vieren ver
blijven ze enkele dagen in Llanga, een
van de eerste dorpjes over de grens,
aan de Costa Brava. In Catalonië is
het voortdurend dragen van een
mondkapje sinds ruim een week, na
een nieuwe opleving van het corona-
vrius, verplicht; slechts thuis, bij het
sporten, op het strand of tijdens het
eten of drinken op een terras of in
een restaurant mogen ze af.
Flanerende mensen
De Hammerlins zijn al enkele dagen
in Andorra geweest en via Barcelona
richting Llanga getrokken. De mond
kapjes zijn ook bij hun leven gaan
horen, vreemd vinden ze het niet
eens meer. Zodra ze in het hotel na
het ontbijt van tafel opstaan, gaan de
dingen weer om.
Voor mij is het wennen. Spanje is
het achtste land dat ik op mijn fiets-
reis aandoe, en ook ik ben me ervan
bewust dat mondkapje altijd bij me
te moeten hebben. Maar als ik in de
haven van Llanga voor een biertje
neerplof op een van de vele terrasjes
verbaas ik me over de processie van
flanerende mensen met echt alle
maal een maskertje voor.
Sigean
Lianca
i In maart
en april
werd deze
regio amper
getroffen,
nu zijn er
veel meer
gevallen
Tot daar en niet verder, lijkt
het.
Vlakbij de weg waarover ik
Collioure binnen fiets, is de kleine
begraafplaats, waar een van Spanjes
beroemdste dichters ligt. Antonio
Machado overleed hier op 22 februari
1939, een maand nadat hij als een van
de honderdduizenden vluchtelingen
de grens was overgestoken. Op zijn
graf een fragment uit een van zijn ge
dichten. 'En als de dag mocht komen
van de laatste reis en het schip gaat
vertrekken dat nooit wederkeert
zult gij mij aan boord vinden met
weinig bagage bijna naakt, zoals de
kinderen van de zee.'
,,De mensen zijn gewoon bang'',
zegt de uitbaatster van het hotel
me. ,,We hadden de afgelopen week
in deze regio meer nieuwe besmet
tingen dan in een week in maart of
april. Toen werden we juist nauwe
lijks getroffen.'' En ja, de Fransen
blijven massaal weg. Ze vormen,
vanwege de nabijheid, traditioneel
de grootste schare buitenlandse be
zoekers; Catalonië ontving er vorig
jaar vier miljoen, het dubbele van het
aantal Britten of Duitsers.
Misschien daarom dat het kiezel
strand van Collioure, een van de laat
ste badplaatsen voor de Pyreneeën
aan de Franse kant, zo enorm vol is.
maandag 20 juli 2020
P3 @edwinwinkels
ftal edwin_winkels
Alle afleveringen
zijn terug te lezen op:
/tourdeurope
Catalonië: flaneren in de
haven met mondkapje op
De grensovergang, met verlaten douanekantoortjes, tussen Frankrijk en Spanje, op de kustweg tussen Cerbere en Port Bou.
FOTO'S EDWIN WINKELS
117 km
Barcelona
Het drukke strand van
Collioure, een van de laatste
badplaatsjes in Frankrijk
voor de Pyreneeën.
Het gezin Hammerlin uit
Toulouse, in een stil straatje in
Llangè, aan de Costa Brava.
