Veroozen
r
ECONOMIE 15
TikTok
AAN HET WERK
Toen mijn moeder jong was, bracht ze
met haar ouders en broers 's zomers een
aantal weken door in het dorp Breskens
in Zeeland. Daar woonde oma, en dus kon het
gezin daar logeren. Ze brachten de dagen door
met boterhammen op het strand. Veel keus
hadden ze overigens niet: het gezin werd na het
ontbijt gewoonweg het huis uit gebonjourd.
Oma wilde ook wel weer rust. Het gezin was
pas met het avondeten weer welkom - weer of
geen weer. Was een dag in de regen in een
strandhutje doorgebracht, dan hadden ze
's avonds wel iets om naar uit te kijken: anders
dan thuis had oma al televisie.
Eind jaren 90, toen ik zelf jong was, reed ons
gezin in de zomer met de stationwagen naar
Frankrijk of Noord-Italië. We brachten die we
ken dan in een huisje in de Dordogne door, of
in een tent op de camping bij het Lago Maggi-
ore. We bezochten dorpjes, en kregen dan een
ijsje. We gingen wel eens uit eten. Op de cam
pings waren flipperkasten en pingpongtafels
waar 's avonds alle kinderen bijeenkwamen.
Een slordige twintig jaar later en ik betrapte
me er laatst op dat ik teleurgesteld was, omdat
mijn vakantie naar Japan dit jaar niet door kon
gaan. De afgelopen jaren bezocht ik net als mijn
leeftijdsgenoten met een betaalbaar vliegticket
en de Lonely Planet in mijn rugzak alle uithoe
ken van de wereld, op zoek naar bezienswaar
digheden en exotische ervaringen. Ik zwom
met dolfijnen bij Zanzibar, wandelde door het
oerwoud van Costa Rica
en stond op Java vroeg op
om de zon boven Boro-
bodur te zien opkomen.
Vakantie was een tijd
van consumeren, van
door de wereld heen hol
len. Uitrusten was niet
per se een doel, het leuk
hebben wel.
Vakantie
waseen
tijd van door
de wereld
heen hollen.
Uitrusten
was niet per
se een doel
Door het virus ziet
vakantie er dit jaar an
ders uit. Een groot deel
van de Nederlanders
doet dit jaar een stayca-
tion. Van de mensen die
wél weg gaan, blijft on
geveer 40 procent in eigen land. De overige
vakantiegangers houden het dicht bij huis in
Frankrijk of Duitsland. Zelfs voor notoire
wereldreizigers is Breskens dit jaar een serieuze
optie. Wie weet dat ook onze verwachtingen
over de vakantie noodgedwongen zullen veran
deren: minder pretpark, meer tijd voor verpo
zen. Minder ervaringen consumeren, meer rust.
Misschien zélfs: een klein beetje verveling.
Ik neem het me voor, deze vakantie. Geen
moordend reistempo, maar rustiger vaarwater.
Een leunstoel, wat zon op mijn neus en een sta
pel boeken. En pas weer naar huis als ik me een
beetje heb verveeld.
Duitsland
leent aan
arme landen
TikTok wil
verhuizen
naar Londen
1^
Bedrijven spelen snel in op de problemen
als gevolg van de coronacrisis. Ze passen hun
verdienmodellen aan en omarmen massaal
het thuiswerken. Maar op andere terreinen
laten ze de zaken juist versloffen.
De coronacrisis heeft een behoor
lijke impact op het Nederlands be
drijfsleven, blijkt uit de Neder
landse Innovatie Monitor 2020, een
onderzoek onder achthonderd be
drijven in Nederland. Een kwart
van de bedrijven is nu bijvoorbeeld
afhankelijk van overheidssteun.
,,Dat is best een fors aantal'', zegt
Henk Volberda, hoogleraar Strate
gisch Management en Innovatie
aan de Universiteit van Amsterdam.
Volberda is nauw betrokken bij de
jaarlijkse innovatiemonitor.
Er zijn wel grote verschillen tus
sen sectoren. Agrarische bedrijven
en de energiebedrijven hebben bij
voorbeeld veel minder last van de
crisis. Horeca, cultuur en toerisme
verwachten juist langdurige pro
blemen. ,,De overheid steunt nu
nog bedrijven in alle sectoren. Mis
schien moet er in de toekomst meer
gerichte steun komen voor sectoren
die het moeilijk blijven hebben'',
zegt Volberda.
Dat moet verder gaan dan loon
subsidie. „Cateringbedrijven bij
voorbeeld hebben het moeilijk. Dat
zal blijvend zijn. Meer mensen
werken thuis, dus er zullen minder
bedrijfskantines zijn. Die mede
werkers kunnen beter worden om
geschoold, bijvoorbeeld voor een
baan in de zorg.''
Bedrijven nemen ook zelf maat
regelen om de crisis te overleven.
Een op de tien bedrijven heeft me
dewerkers gevraagd loon in te leve
ren. Bij jonge bedrijven is dat zelfs
bij 15 procent van de bedrijven. Lei
dinggevenden leveren bij een op de
vijf bedrijven loon in. Al kan het
ook zijn dat ze hun bonus mislo
pen, omdat er door de crisis minder
omzet en winst wordt gemaakt.
Toch heeft de crisis ook grote
voordelen zegt Volberda. ,,Veel za
ken raken in een stroomversnel
ling, zoals thuiswerken. Dat wilden
bedrijven eerst niet, leidinggeven
den waren bang dat de productivi
teit eronder zou lijden.'' Bedrijven
zijn nu veel doortastender met de
digitalisering. Ook grijpen ze snel
ler naar nieuwe verdienmodellen.
,,Online verkopen bijvoorbeeld.
Veel bedrijven waren bang dat dat
ten koste zou gaan van de offline
verkopen. Maar nu zie je dat ook
kleine lokale bedrijven omgaan.
Voor de retail is dat logisch, maar je
ziet ook bij advocatenkantoren een
Duurzaamheid zou
een groot thema
worden, dacht ik.
Dat is niet zo
versnelde digitalisering, of hier op
de universiteit. Hier werd jarenlang
gesproken over online lesgeven.
Door de crisis is het in een paar we
ken gerealiseerd.''
Op andere vlakken valt de ver
nieuwing juist tegen. ,,Ik dacht dat
duurzaamheid een groot thema
zou worden. Maar dat is niet zo. Be
drijven zeggen: 'we moeten ons
hoofd boven water houden, dat is
belangrijker dan duurzaamheid.
Voer nu geen CO2-belasting in, we
hebben het al zo moeilijk'.''
Goedkoper
Toen de coronacrisis in China uit
brak en bedrijven daar op slot gin
gen, bleek hoe afhankelijk bedrij
ven zijn van de aanvoer van onder
delen en producten uit China. Om
die afhankelijkheid te verminde
ren, moest er meer dicht bij huis
geproduceerd worden, was de over
tuiging. Maar daar is weinig meer
van over, constateert de hoogleraar.
,,Bedrijven vinden dat niet meer
belangrijk. Ze blijven in landen als
China en India kopen omdat het
goedkoper is.''
De crisis heeft ook invloed op de
rol van de overheid, denkt Vol
berda. ,,Dan gaat het niet alleen om
de steunmaatregelen. Deze crisis is
een opmaat tot een proactiever in
dustriebeleid.'' De hoogleraar ver
wijst naar de recente steunopera
ties voor KLM en scheepswerf IHC.
,,De overheid neemt een belang in
strategische bedrijven. Dat was en
kele jaren geleden ondenkbaar.''
Het is een breuk met de indu
striepolitiek zoals die tot voor kort
werd gevoerd. Daarbij benoemde
de overheid een aantal sectoren
waarin Nederland kansrijk werd
geacht. Die zogenoemde topsecto-
ren kregen generieke steun. ,,Dit is
veel meer interveniërend indu
striebeleid. En het gebeurt niet al
leen in Nederland, in het Verenigd
Koninkrijk zie je het ook. Daar
overweegt de regering een belang
te nemen in Tata Steel UK'', geeft
Volberda als voorbeeld.
maandag 20 juli 2020
GO
Psycholoog Thijs
Launspach bindt
de strijd aan met
beroepsziekte nr.
1: burn-out. Elke
maandag geeft hij
hier zijn kijk op
stress op het
werk. Vandaag:
vakantie
Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert.
Hij schreef hierover het boek Fokking Druk
(2018).
BERLIJN
Duitsland heeft
toegezegd 3
miljard euro te
steken in een
speciaal fonds
voor goedkope,
langlopende le
ningen aan de
armste landen.
Het geld is be
doeld om ar
moede tegen te
gaan en econo
mische groei te
bevorderen. Het
Internationaal
Monetair Fonds
(IMF) gaat de
leningen ver
strekken.
LOS ANGELES
Het bedrijf ach
ter de populaire
videoapp Tik
Tok is met de
Britse regering
in gesprek om
het hoofdkan
toor in Londen
te vestigen. Tik-
Tok wil met de
verhuizing de
kritiek pareren
dat de app te
nauwe banden
heeft met de
Chinese over
heid via het
Chinese moe
derbedrijf Byte-
Dance.
a>
E
o
Ook kermisexploitanten moeten aanpassingen doen. foto jan van eijndhoven
Bedrijven passen
zich (deels) aan
Peet Vogels
Amsterdam
- Henk Volberda, hoogleraar
