9
Je zag aan
de body
language
van Wopke
dat dat hem
niet ging
worden
De apotheose
vrijdag 17 juli 2020
wacht gedeeld, behalve met de mo
gelijke kandidaten Hoekstra, De
Jonge en Keijzer.
Door het uitbreken van de corona
crisis rijdt dit plan van de rails. Over
het lijsttrekkerschap wordt zeker tien
weken niet gesproken. ,,Het landsbe
lang gaat voor, Wopke en Hugo
moesten aan de bak'', zegt een partij-
prominent over de sleutelrol die
beide bewindslieden hadden te spe
len bij de aanpak van de coronacrisis.
Toch broedt Ploum nu wel op het
idee voor een verkiezing. Het kosten-
probleem is weg, doordat er toch
geen zalen voor de lijsttrekkersdebat
ten kunnen worden gehuurd. Be
langrijker is dat de lijsttrekker een
mandaat moet krijgen. Want het ap
plaus van een afgeladen congres ont
breekt. Ook als er maar één kandidaat
is, zal de partij daaraan met een
stemming zijn fiat moeten geven.
Pas in mei vergadert het CDA weer
fysiek, op het ministerie van Finan
ciën. Na afloop van voorbesprekin
gen van de ministerraad zitten
Ploum, Hoekstra, De Jonge en soms
ook Keijzer bij elkaar.
Ze bespreken de procedure en tas
ten onderling af of ze zich zouden
kandideren. Een betrokkene zegt
daarover: ,,Je zag aan de body language
van Wopke dat dat hem niet ging
worden.'' Een andere ingewijde: ,,De
twijfel van Wopke was een con
stante. Bij de ene zin die hij uitsprak
dacht je: hij gaat het doen. Dat werd
dan weer tenietgedaan door de vol
gende zin.''
Ploum geeft aan dat hij voor de zo
mer uitsluitsel wil over wie de CDA-
lijst gaat trekken. Want na de zomer
komt er mogelijk een tweede corona-
golf, zet de recessie door en staat
Prinsjesdag voor de deur. Daarom zal
hij een filmpje maken waarin hij met
een mansgrote nummer 1 door het
land reist. Hij doet Rotterdam aan
voor De Jonge en Volendam voor
Keijzer. Als hij de 1 parkeert voor het
ministerie van Financiën, waar
Hoekstra resideert, weet Ploum dat
hij een riskant porretje uitdeelt aan
een twijfelaar.
De boodschap wordt verstaan.
Hoekstra belt Ploum om te zeggen
dat hij 15 juni in de Telegraaf meldt dat
hij geen kandidaat is. De Jonge, die
ook een telefoontje van Hoekstra
krijgt, realiseert zich dat het een an
der, overzichtelijker, speelveld wordt.
Drie dagen na het afhaken van Hoek
stra kandideert hij zich. Inmiddels
krijgt Hoekstra uit alle hoeken en ga
ten de volle laag. De partij lijkt in een
collectief rouwproces te verkeren,
omdat Hoekstra niet meedoet. Ge
wone leden begrijpen het werkelijk
niet, ze zagen het niet aankomen.
En als duidelijk is geworden dat er
vier kandidaten participeren, waar
van er drie zeggen mee te doen om
dat Hoekstra is afgehaakt, krijgt de
minister van Financiën van verschil
lende kanten het verwijt 'zie je wel,
door jou komt er nu chaos'.
Voor de Volendamse Mona Keijzer
is steeds één ding duidelijk geweest:
Als Hugo de Jonge lijsttrekker dreigt
te worden, zal zij zich hoe dan ook
kandideren. Dat weten haar intimi al
een half jaar. Een week na het nieuws
van Hoekstra parachuteert zij zich.
Keijzer kandideert zich niet alleen
omdat ze vrouw is, maar ook omdat
ze Hugo de Jonge geen goede kandi
daat vindt. Ze had zich wel willen
neerleggen bij CDA-lijsttrekker
Wopke Hoekstra.
- CDA-ingewijde
Van Helvert trekt zich terug. In de
eerste ronde valt Keijzer af. De
spanning zit echt in de tweede ronde,
ook omdat De Jonge net niet boven
de 50 procent uitkomt. Nu gaat de fi
nale van start: De Jonge versus Omt-
zigt.
Omtzigt hint erop dat hij steun
krijgt van Hoekstra. Dan krijgt Hoek
stra voor de tweede keer te maken
met enorme druk. Veel CDA'ers vin
den dat hij zich moet uitspreken voor
wie hij is. Maar Hoekstra heeft daar
geen zin in. Hij heeft de stoet promi
nenten gezien die hun steun uitspra
ken voor De Jonge, zoals Ruth Peet
oom, Sybrand Buma en Ferd Grap-
perhaus. Hoekstra vindt dat de leden
zelf moeten kiezen.
Al tijdens de eerste ronde gaat be
gin juli het gerucht dat Hoekstra bij
RTL's Jaïr Ferwerda op camera zegt
op wie hij stemt. Dat doet hij toch
niet, maar als de tweede ronde loopt
besluit hij onder toenemende druk
dat hij een wijs salomonsoordeel zal
geven. Hoekstra stelt dat als Pieter
hem vraagt hij 'ja' zal zeggen. En dat
zal hij ook doen als Hugo dat doet.
Toch wordt dit beschouwd als ver
kapte steun aan Omtzigt.
Het wordt bloedstollend span
nend. Het kamp rond Hugo de Jonge
heeft niet meer het gevoel dat de buit
binnen is. Het gespin dat Omtzigt
een ruziemakende solist zou zijn, be
klijft niet. Maar de rest van de partij
gaat ook niet massaal achter De Jonge
staan, zo is het sentiment.
Dinsdagavond zit Omtzigt met en
kele vertrouwelingen bijeen. Het ge
voel is dat het alle kanten op kan.
,,We gingen niet eens even bespiege
len 'wat doen we als je het wordt';
maar zeker niet 'wat doen we als je
het niet wordt'. Dat gmg niet in zijn
hoofd'', zegt een betrokkene.
Woensdagochtend horen De Jonge
en Omtzigt om 10.15 uur dat het
nogal nipt is. De Jonge wint met 50,7
procent tegenover 49,3 procent voor
Omtzigt. In het overleg met zijn
campagneteam besluit De Jonge zijn
rivaal te bellen en hem aan te bieden
zijn running mate te worden. Het ver
schil is zó klein, daar kan De Jonge
niet zomaar overheen stappen. Omt-
zigt neemt het aanbod aan.
Partijvoorzitter Ploum neemt dat
voorstel onmiddellijk over, al bete
kent dat niet dat Keijzer dan op
nummer 3 mag rekenen. In de partij
top wordt niet vanzelfsprekend ge
vonden dat de nummer 2 van 2012 en
2017 opnieuw de hoogst genoteerde
CDA-vrouw is. Het wordt als wan
klank gezien dat ze haar kiezers heeft
opgeroepen op Omtzigt te stemmen.
Als de pers na de uitslag en de in
terviews uit de Haagse tramremise -
waar het CDA de uitslag bekend
maakte - is vertrokken, gaan de
twee campagneteams naar de kan
tine op de eerste verdieping. Daar
maken ze kennis met elkaar: de ge
oliede machine van Hugo de Jonge
en de familie en vrienden van Pieter
Omtzigt.
Van Hoekstra is er dan nog geen
bericht. Het blijft nog uren stil, tot
dat woensdagavond om 21.00 uur
een tweet uit de Pyreneeën komt.
Wandelaar Hoekstra heeft eindelijk
wifi en laat weten: 'Gefeliciteerd
lijsttrekker Hugo de Jonge en run-
ningmate Pieter Omtzigt. Op naar
2021, aan de slag voor Nederland!'
Pieter Omtzigt, Mona Keijzer en Hugo de Jonge na afloop van het
lijsttrekkersdebat. foto anp
Beleef techr
Ervaar histor
De finalisten Hugo de Jonge en Pieter Omtzigt in de tramremise in Den Haag waar het
CDA de uitslag bekendmaakte. foto robin utrecht
bij CDA een janboel werd
