NIEUWS 13
INTERVIEW PIA DIJKSTRA
Coalitieafspraken en corona zorgden voor
langdurig uitstel, maar vandaag dient Pia
Dijkstra eindelijk haar initiatiefwet voor een
'voltooid leven' in bij de Tweede Kamer. Het zet
de verhoudingen in de coalitie op scherp.
Medische ethiek is
voor mijn partij
ontzettend
belangrijk
igenlijk had het
wetsvoorstel Waar
dig Levenseinde al
lang en breed bij de
Tweede Kamer moe
ten liggen, erkent
Tweede kamerlid Pia
Dijkstra. Vorig jaar september be
loofde ze in deze krant het voorstel
voor een wet die aan ouderen wier
leven af is euthanasie toestaat, 'bin
nenkort' in te dienen. Nu is het pas
zover, vandaag gaat het voorstel voor
de initiatiefwet naar de Kamer.
,,De coronacrisis en het rapport van
de commissie Van Wijngaarden
zorgden voor vertraging'', vertelt het
medisch-ethisch geweten van D66.
De commissie Van Wijngaarden
moest onderzoeken hoeveel senioren
'lijden aan het leven' en wat voor
mensen het betreft. Het onderzoek
rolde in 2017 als typisch Haags com
promis uit de formatie tussen D66,
VVD, CDA en Christenunie en
bracht Dijkstra's wetsvoorstel in een
jarenlange winterslaap.
,,Dat vond ik ongepast. Nederland
kampte met een zeer ernstige crisis,
die de volledige aandacht van de po
litiek en dus ook van onze fractie
vergde.''
,,De kans is inderdaad klein, maar
misschien moet je dat ook niet wil
len. Zo'n principieel onderwerp
vergt een uitgebreide behandeling.
Dat wil ik niet doorduwen.''
,,We zijn het aan onze kiezers ver
plicht. Medische ethiek is voor mijn
partij ontzettend belangrijk, veel
mensen hebben mede om die reden
op D66 en op mij gestemd. We heb
ben bovendien altijd beloofd ons
wetsvoorstel deze kabinetsperiode in
te dienen. Daarover zijn harde afspra
ken met de VVD, CdA en Christen
Unie gemaakt."
,,Het is niet begraven, want ik dien
het in. Het wordt gewoon in de
Tweede Kamer behandeld en er gaat
over gestemd worden, hoe dan ook.''
,,We hebben afgesproken elkaar in de
coalitie niet te verrassen. Naar goed
gebruik meld ik dit vooraf netjes.''
Voordeel van de vertraging is dat D66
zich met 'voltooid leven' kan profile
ren in de komende verkiezingscam
pagne. Daar gaat het haar echter niet
om, zegt Dijkstra die zich al sinds het
burgerinitiatief Uit Vrije Wil uit 2010
in het onderwerp heeft vastgebeten.
„Kiezers associëren ons er toch wel
mee.''
Ze toont begrip voor de weerstand
bij de christelijke partijen, die het le
ven koste wat kost willen bescher
men. De in Franeker geboren Pietje
Aafke Dijkstra (1954) groeide op in
een protestants doopsgezind milieu.
Ze studeerde enkele jaren theologie
en regisseerde voordat ze bekend
werd als nieuwslezer bij het NOS-
journaal, onder meer radiokerkdien
sten voor de IKON.
Dijkstra beklemtoont dat stervens
hulp niet bij alle gelovigen moeilijk
ligt. ,,Bij doopsgezinden is persoon
lijke vrijheid om te geloven wat je
wilt, juist zeer belangrijk. Op mijn
18de werd ik gedoopt en schreef ik
daarbij zélf mijn belijdenis." Tijdens
haar studie theologie dreef ze af van
de kudde. ,,Ik begrijp de denkwereld
van een Gert-Jan Segers echter goed.
Tegelijk denk ik: omdat je tegen bent,
hoef je anderen toch niet te belem
meren?''
,,Er is een groep ouderen die hun le
ven af vinden. Ze zeggen: ik ga elke
avond slapen met de hoop dat ik niet
meer wakker word. Voor die groep
wil ik onder strenge voorwaarden
euthanasie mogelijk maken. Het pro
bleem wordt groter nu dankzij de
voortschrijdende medische ontwik
kelingen het verschil tussen je biolo-
gische en je biografische leven toe
neemt.''
,,Dat is nergens op gebaseerd. So
wieso betreft het een kleine groep,
iemand moet minstens 75 jaar oud
zijn. In navolging van de commissie
Van Wijngaarden leg ik in mijn wet
bovendien extra nadruk op de profes
sionele levenseindebegeleider, die
het gesprek met mensen aangaat over
hun stervenswens. Die beoordeelt
dus niet of het kan, maar kijkt samen
met hen naar waar die wens vandaan
komt en of er alternatieven zijn. Ook
geef ik meer aandacht aan de familie
en de huisarts of behandelend arts.''
„Alleen een omschrijving levert te
veel juridische problemen op, zeggen
experts. Met 75 jaar wordt duidelijk
dat dit echt voor een selecte groep is
bedoeld.''
,,Het gaat spannend worden. Het
wachten is eerst op de Raad van
State, die over drie maanden met een
advies komt. Net als bij de Donorwet
wordt dit voor veel partijen een vrije
kwestie. Ik sta open voor verbeterin
gen en ben altijd bereid om zo moge
lijk aanpassingen te doen om partijen
of Kamerleden te overtuigen.''
,,Daar ga ik deze zomer over naden
ken op vakantie in Drenthe en thuis.
Bij komende verkiezingen in maart
zit ik elf jaar in de Tweede Kamer.
Als ik me opnieuw kandidaat stel, ga
ik er vol voor en doe ik het ook voor
de volle vier jaar.''
,,Die stemmen neem ik zeker mee in
mijn overwegingen. Tegelijk hangt
dit wetsvoorstel niet af van mij. We
hebben bij D66 altijd uitstekende Ka
merleden gehad. Mocht ik het niet
doen, dan heb ik er alle vertrouwen
in dat collega's mijn werk voortzet
ten.''
vrijdag 17 juli 2020
GO
'Wet op voltooid leven is niet
begraven, er wordt gestemd'
David Bremmer
Den Haag
Waarom was indienen tijdens de
lockdown geen optie?
Door de vertraging is de kans dat
er deze kabinetsperiode over het
voorstel gestemd wordt, minimaal.
Een wetstraject vergt al snel negen
maanden.
Waarom niet gewacht tot na de
verkiezingen van maart?
Door het late tijdstip lijken CDA en
ChristenUnie hun zin te krijgen. Zij
zeiden uw voorstel te 'begraven'.
Hebben Hugo de Jonge en Gert-
Jan Segers een belletje gekregen?
Vertel nog eens waarom 'voltooid
leven' zo gewenst is?
- Pia Dijkstra, D66
M D66-Kamerlid
Pia Dijkstra heeft
zich sinds 2010 in
het onderwerp
voltooid leven
vastgebeten.
FOTO ROBIN UTRECHT
Critici vrezen dat uw wet de deur
opent naar een grote toename van
het aantal ouderen die uit het leven
stappen.
Uw twijfelde lang over een mini
mum leeftijdsgrens.
Hoe groot schat u de kans op een
meerderheid? Behalve VVD, PvdA
en GroenLinks lijken er weinig
voorstanders.
U bent inmiddels 65 jaar. Gaat u
opnieuw de Tweede Kamer in om
deze wet tot een goed einde te
brengen?
U kreeg ruim 120.0000 voorkeurs
stemmen in 2017, meer dan Pieter
Omtzigt. Voelt u een morele ver
plichting om door te gaan?
