5m'"
Chaos, met plaats voor iedereen, zo voelde Hongkong voor
schrijver Daan Heerma van Voss toen hij daar drie jaar
geleden was. De stad van toen bestaat inmiddels niet meer.
Soms kun je uit stilte meer afleiden
dan uit woorden. Het was herfst 2017. Ik gaf
lessen Creatief Schrijven aan een Chinese
universiteit. Toen ik 'mijn' professor daar
vertelde dat ik in mijn vrije week naar
Hongkong vertrok, keek ze me doordrin
gend aan. Ik was er nog nooit geweest, legde
ik uit, ik was nieuwsgierig, ik verlangde
naar een ander decor en ja, mijn vriendin
had haar zinnen op het bezoek gezet. De
blik van de professor drukte begrip uit,
acceptatie, maar ook een zekere frustratie;
ze had liever gehad dat ik haar niet had
verteld van mijn bestemming. Haar blik
zei: je bent vrij om te gaan waar je wilt,
maar ook weer niet zo vrij dat ik dit niet
moet melden aan mijn bazen.
Officieel is Hongkong een 'speciale
bestuurlijke regio van de Volksrepubliek
China', een deel van China dus. En toch
moesten mijn vriendin en ik lastige vragen
van douaniers beantwoorden, werd eft
aparte stempels in ons paspoort geslagen,
en was het universiteitsbestuur op de
hoogte gesteld van ons uitstapje. Hongkong,
zo bleek, was weliswaar geen verboden
terrein, maar vertrouwen deed China het
gebied allerminst.
Vanaf 1997, het jaar dat het Verenigd
Koninkrijk de stad overdroeg aan China,
is sprake geweest van een gestage Chinese
inperking van de Hongkongse autonomie.
Maar dat het, vanaf 2017 gemeten, slechts
drie jaar zou duren voordat de Chinese
regering een 'nationale veiligheidswet'
zou aannemen die verzet en vrije menings
uiting praktisch onmogelijk maakt, had ik
destijds geen moment vermoed.
Hongkong is een merkwaardig gebied. Er
wonen 7 miljoen mensen op een oppervlak
26
mi *4
FOTO'S GETTY IMAGES, HOLLANDSE HOOGTE/AFP
HONG