kleine druppels ook mogelijk is
5
I I
grote groep Nederlanders is die
niets van een coronavaccin moe
ten hebben.
Hoe mensen daadwerkelijk gaan
reageren als het vaccin er is hangt
volgens het RIVM af van twee din
gen. Hoofd van het Rijksvaccina
tieprogramma Hans van Vliet:
,,Het eerste is: Hoe doet het vaccin
het? Gebeuren er gekke dingen of
gaat het eigenlijk heel goed en
werkt het als een tierelier? Het an
dere waar het heel erg van afhangt
is hoe gaat het met de ziekte.''
Hiv
Dat hangt volgens hem ook samen
met in hoeverre het virus nog aan
wezig is en de gemoederen bezig
houdt. „Vergelijk het met hiv. Als
er in de begintijd een vaccin zou
zijn geweest, hadden ongetwijfeld
heel veel mensen dat genomen.
Nu zou je zeggen dat je zo'n vaccin
alleen zou geven aan bepaalde risi
cogroepen."
Veel twijfelaars vinden dat het
vaccin te snel wordt ontwikkeld
en daardoor mogelijk onveilig is.
,,Ik ben een groot voorstander van
het Rijksvaccinatieprogramma,
omdat de vaccins die daarin wor
den opgenomen eerst jarenlang
zijn getest'', laat een respondent
weten aan EenVandaag. ,,Een vac
cin tegen het coronavirus zal ech
ter een veel kortere testperiode
hebben doorgemaakt, waardoor de
eventuele gevolgen op de lange,
middellange en zelfs korte termijn
(bijvoorbeeld een week ziek op
bed) onduidelijk zijn.''
Een andere respondent is nog
kritischer: „Corona is een griep-
achtig virus. Ik heb mij twee keer
laten inenten tegen de griep en
nog nooit zo ziek geweest.''
Volgens viroloog Ab Osterhaus
zijn vaccins tegenwoordig juist
'veiliger dan ooit'. ,,In de zoektocht
naar een coronavaccin gaan onder
zoekers ook echt niet over een
nacht ijs. Tegelijkertijd: de kans op
geringe bijwerkingen is niet te
voorkomen. Je moet bij de ont
wikkeling van een vaccin constant
een balans zoeken tussen werk
zaamheid en veiligheid. Maar er is
geen enkele aanleiding om aan te
nemen dat een coronavaccin ge
paard gaat met forse risico's.''
En ja, de kans dat het coronavi
rus in de toekomst muteert is
groot, vervolgt de viroloog. ,,Maar
dat gebeurt waarschijnlijk op een
Doe je het niet voor
jezelf, doe het dan
voor een ander die
er wel enorm ziek
van kan worden
andere wijze dan bij het influen-
zavirus. Anders dan bij een griep
prik - die maar één jaar werkzaam
is - biedt een coronavaccin hoogst
waarschijnlijk ook bescherming
na zo'n virusmutatie."
Wantrouwen
Hij noemt het wantrouwen tegen
vaccins in Nederland een groeiend
probleem. ,,Je ziet dat vooral hoog-
opgeleiden nog wel eens menen
dat ze het allemaal beter weten en
hun eigen koers varen. Dat is niet
alleen bij corona, ook bij andere
vaccinatieprogramma's zien we
dat terug. Steeds vaker menen ze
dat een vaccinatie overbodig is. Ze
brengen anderen - en in dit geval
vooral ouderen - in gevaar."
Datzelfde geldt voor jongvol
wassenen, die in de regel bedui
dend minder klachten hebben als
gevolg van het coronavirus. Oster
haus: ,,Ook voor die groep geldt:
doe je het niet voor jezelf, doe het
dan voor een ander die er wel
enorm ziek van kan worden."
Logisch
De bereidheid tot vaccinatie blijkt
onderen ouderen het grootst te
zijn. Zo zou van de 55-plussers
bijna driekwart zich laten inenten.
Van die leeftijdsgroep ziet slechts
10 procent helemaal niets in een
coronavaccin.
Volgens hoofd van het Rijksvac
cinatieprogramma Hans van Vliet
is dat 'logisch'. ,,Ten eerste vormen
zij de grootste risicogroep en ten
tweede staan ouderen over alge
meen positiever tegenover vacci
neren. Bij griep zien we ook: hoe
ouder, hoe hoger de opkomst.''
Volgens het RIVM is de kans
niet zo groot dat als er een vaccin
is, dit aan de hele bevolking wordt
aangeboden. „Waarschijnlijk bie
den we het in eerste instantie aan
aan bepaalde risicogroepen.''
Een groep twijfelaars die eruit
springt, zijn ouders met kinderen
die jonger zijn dan 18 jaar: van hen
zou slechts 45 procent direct
openstaan voor een inenting.
Opvallend is ten slotte dat de
bereidheid tot inenting onder
mannen (65 procent) aanzienlijk
hoger is dan onder vrouwen (53
procent). Als mogelijke verklaring
daarvoor noemt Osterhaus de im
pact van het virus: „Mannen lijken
er zieker van te worden dan vrou
wen. Wellicht dat die achtergrond,
al dan niet onbewust, toch een rol
speelt.''
concentratie virus daarin, enorm
varieert tussen van mens tot mens.
„Het is echt een openbaring dat die
verschillen zo groot zijn: dat kan
honderd tot wel tienduizend keer
zoveel zijn.''
Dit zijn opmerkelijke bevindin
gen, want het RIVM is er altijd van
uitgegaan dat het coronavirus zich
juist via grote druppels verspreidt.
Daar is ook het advies om onderling
1,5 meter afstand te houden op ge
baseerd. Maar steeds meer weten
schappers raken ervan over
tuigd dat aerosolen wél voor veel
coronabesmettingen zorgen, vooral
als ruimtes niet goed geventileerd
zijn.
In de internationale literatuur
zijn ook gelegenheden beschreven
waarbij één persoon duidelijk meer
mensen besmet dan de twee a drie
personen die gemiddeld genomen
worden besmet.
Dit weekend riepen 239 weten
schappers uit 37 landen in een open
brief aan wereldgezondheidorgani-
satie WHO op om de verspreiding
via kleine druppels serieus te ne
men. In Nederland probeert opi
niepeiler Maurice de Hond - uitge
groeid tot de held van de mensen
die van de 1,5 metersamenleving af
willen - dit onderwerp ook sinds
maart onder de aandacht te bren
gen. Waar hij de meerderheid van
de besmettingen aan aersolen wijt,
blijft het RIVM benadrukken dat
superspreaders uitzonderlijk zijn.
Volgens steeds meer mensen
moeten ventilatiesystemen worden
aangepast in de strijd tegen het
nieuwe coronavirus. Of we nu vol
gens het RIVM ook massaal de ven-
tilatie moeten gaan aanpakken?
,,Goed ventileren is een goed idee'',
aldus Duizer, die daar wel ook met
een een kanttekening bij plaatst.
,,Het enige wat we nu niet weten is
wat goed ventileren is. Dat luistert
per ruimte nogal nauw. Als er links
in de zaal iemand staat te oreren die
besmettelijk is en je ventileert van
links naar rechts, dan ben je niet
goed bezig want dan blaas j e het vi
rus juist richting de andere men
sen. Het lastige is dat degene die
hoge uitscheiders zijn geen stempel
op een voorhoofd hebben met: ik
ben een hoge uitscheider, pas op!''
En is verspreiding via kleine
deeltjes in de lucht ook een reden
waarom het in verpleeghuizen zo
uit de hand gelopen is? ,,Dat weet
ik niet'', reageert Duizer. ,,De alge
mene conclusie is dat het niet ver-
standig is om veel mensen dicht op
elkaar te zetten in niet goed geven
tileerde ruimtes. Als er veel mensen
zijn, heb je heel veel kans dat er ie-
mand bij zit die het virus fors uit
scheidt. Of dat in de verzorgings
huizen aan de orde was, kunnen we
nu nog niet zeggen.''
.is?'
woensdag 8 juli 2020
GO
bereid vaccin te nemen
Hoe mensen gaan reageren
op een vaccin, hangt volgens
Hans van Vliet af van 'hoe doet
het vaccin het en hoe gaat het
met de ziekte'. foto rivm
Volgens viroloog Ab Oster-
haus zijn vaccins tegenwoordig
juist veiliger dan ooit. foto koen
VERHEIJDEN
-Ab Osterhaus, viroloog
Op de vraag: 'Zou u zich
laten inenten?' van EenVan
daag reageerden 35.000
respondenten
Iets meer dan de helft - 59
procent - van de respon
denten is direct bereid zich
te laten inenten.
Slechts zo'n 5 procent van
de Nederlanders lijkt anti
stoffen voor corona te heb
ben aangemaakt.
De bereidheid tot inenting
is onder mannen (65 pro
cent) hoger dan onder vrou
wen (53 procent).
Ruim 200 wetenschappers vragen de WHO te kijken naar
verspreiding van het coronavirus via aerosolen.
Corona zou zich vooral verspreiden
via grote druppels tijdens niezen
en hoesten. Deze vallen binnen
1,5 meter op de grond.
Aerosolen zijn zeer
kleine druppeltjes die
lang blijven zweven.
Ook zij kunnen het virus
overdragen.
0,0005mm
Ventilatie ruimte
Geen
Normaal
Goed
Halvering aerosolen
Na 5 min
Na 2,5 min
Na 30 sec.
