7
Boosheid is groot over stikstofmaatregelen, ingestorte prijzen en ander voer
Nederland wacht
een zomer vol
boerenprotesten.
Zolang de
voermaatregel voor
melkveehouders niet
van tafel gaat, willen ze
elke dag met hun
trekkers de weg op.
Wmm
De afgelopen dagen duiken ze overal
op in het land: boze boeren. Gister
avond waren ze in Leiden, Apel
doorn en Delft om aangifte te doen
tegen minister Carola Schouten
(Landbouw) vanwege dierenmishan
deling, omdat het door haar voorge
stelde voer de dieren zou verzwak
ken. Daarnaast werden er her en der
in het land protestacties onderno
men. Het was de vijfde avond op rij
met boerenprotesten. Eerder waren
ze in Den Haag en Amsterdam, bij
het Mediapark, op snelwegen, bij dis
tributiecentra van onder meer Albert
Heijn, Aldi, Plus, Coop, Jumbo, Lidl
en bij Eindhoven Airport. Toegangs
wegen werden geblokkeerd, maar de
schade valt volgens de supermarkten
en de luchthaven tot nu toe mee.
Toch zijn de directies van deze be
drijven er niet gerust op. Want de ac
ties worden - in tegenstelling tot de
protesten uit 2019 en begin dit jaar -
niet aangekondigd. Vorig jaar dreigde
Farmers Defence Force (FDF) de
voedselvoorziening vlak voor Kerst
mis te verstoren door de distributie
centra van de supermarkten plat te
leggen. CBL, brancheorganisatie van
de supers, vocht deze actie met suc
ces aan bij de rechter. Maar als je niet
weet wanneer en met welk doel de
boeren op pad gaan, is het een stuk
lastiger het protest tegen te houden.
„Eerlijk gezegd sta zelfs ik versteld
van wat er allemaal gebeurt'', zegt
FDF-voorman Mark van den Oever.
,,De boerenrevolutie lijkt begonnen.
Dit zijn wilde acties die wij niet
coördineren, maar wel steunen. We
K&TM
WÊ Wt
namm
horen van alle kanten dat de steun
om door te gaan enorm groot is. En
het zijn niet alleen boeren die zich
aansluiten, ook burgers. Dit wordt
nog een hete zomer in eigen land,
want wij gaan niet met vakantie.''
Onvrede
Ook die andere actiegroep, Agractie,
laat via voorzitter Bart Kemp weten
dat de boeren de protesten zelf orga
niseren. ,,Kleine acties, grote
acties, het loopt allemaal door elkaar,
wij hebben daar geen grip op'', zegt
Kemp. ,,De emotie zit zo diep. De
veevoermaatregel is de bekende
druppel, maar er is zoveel meer aan
de hand. De slepende discussie over
de stikstofmaatregelen, de onvrede
over de prijzen. Door de coronacrisis
zijn de melkprijzen ingestort. Als je
dan ook nog wordt verplicht jouw
koeien anders te voeren met het
risico dat de dieren zwakker worden
door minder eiwit, dan is het niet gek
dat je het helemaal hebt gehad en
met je trekker de straat opgaat.''
René Staal, melkveehouder uit
Berkhout (Noord-Holland) was ini
tiatiefnemer van de actie om zater
dag met tractoren door het Amster
damse centrum te rijden. ,,We wor-
den door minister Schouten met
onze rug tegen de muur gezet. We
zijn vanaf september verplicht om
het eiwit in het krachtvoer voor onze
koeien te beperken. Op die manier
helpen we mee om op korte termijn
de stikstofuitstoot te verlagen. Ken
nelijk nodig om de bouw van 75.000
huizen door te laten gaan. Dat pro
bleem heeft de overheid zelf veroor
zaakt, maar wij mogen het oplossen.
Maar een drachtige koe kun je niet
zomaar minder eiwit geven, daar
wordt zij en ook haar kalf minder
sterk van en dat heeft gevolg voor de
gezondheid en de melkproductie.''
Staal verwacht dat voedselwaren-
autoriteit NVWA veel bekeuringen,
a 2500 euro, gaat uitdelen als melk
veehouders zich niet aan de nieuwe
regels houden. ,,Stel dat de overheid
bij mensen thuis in de koelkast kijkt
wat voor eten en drinken er is ge
kocht of de bonnetjes checkt van de
boodschappen. Dan heb je de poppen
aan het dansen, maar dat is wel wat
er vanaf september bij ons gebeurt
als deze belachelijke voerregel wordt
ingevoerd.'' Hij geeft aan dat er nog
meer acties op stapel staan. ,,Wacht
maar af, we gaan door.''
Een woordvoerder van het minis-
Dit wordt nog
een hete
zomer in eigen
land, want wij
gaan niet met
vakantie
terie van Landbouw (LNV) geeft aan
begrip te hebben voor de zorgen van
de boeren. „Iedereen heeft ook het
recht om de demonstreren, maar hou
het dan wel binnen de kaders van de
wet.'' Hij laat weten dat er op dit mo
ment geen nieuw overleg komt tus
sen minister Schouten en de boeren.
,,Er is wel contact, maar wij wachten
nu vooral op het Planbureau voor de
Leefomgeving, het PBL. Na een stem
ming in de Tweede Kamer hebben we
opdracht gekregen de voerregel en
het door de landbouwsector aange
dragen alternatief door het PBL te la
ten doorrekenen.'' Het is de vraag of
die doorrekening op tijd gemaakt kan
worden. Schouten liet al doorsche
meren daar niet echt in te geloven.
Hogere prijs
Of de boeren hun zin krijgen als het
gaat om een hogere prijs voor hun
producten, is nog niet duidelijk. Afge
lopen februari had tussen branche
club CBL en een FDF-afvaardiging
een gesprek plaats over de invoering
van een sterrensysteem voor super
markten. ,,Vergelijkbaar met hotels.
Als er bijvoorbeeld drie sterren op de
gevel prijken, dan betekent dit dat
deze onderneming de boeren goed
beloont en ook veel Nederlandse en
duurzame producten verkoopt. Wij
vragen supermarkten een klein per
centage van de omzet te geven aan
een door ons op te richten coöperatie.
Wij keren dit uit aan iedere boer die
lid is'', vertelt Van den Oever. Door de
corona-uitbraak is het bij dit overleg
gebleven, maar volgens een CBL-
woordvoerster wordt er binnenkort
een vervolggesprek gepland.
Bart Kemp van Agractie gelooft
meer in het verhogen van de prijzen
door de supermarkten zelf. ,,Ik hoop
dat ze het voorbeeld van Aldi Duits
land volgen. Die heeft een paar maan
den geleden de prijs van consumptie-
melk met 5 cent verhoogd om boeren
een eerlijker deel te geven. Het kan
dus wel. Albert Heijn zou in ons land
als marktleider voorop moeten lopen
en onze oosterburen volgen.''
Een AH-woordvoerster zegt dat het
bedrijf de zorgen van de Nederlandse
boeren begrijpt, maar dat de invloed
van de supermarkt op het inkomen
van alle boeren in Nederland gering
is, omdat het met een relatief kleine
groep agrariërs in Nederland werkt.
Ook wordt een groot deel van de pro
ducten van alle Nederlandse boeren
geëxporteerd, aldus Albert Heijn.
dinsdag 7 juli 2020
GO
'Met deze wilde acties lijkt de
boerenrevolutie begonnen'
Sanne Schelfaut
Den Haag
ifitU'Sm
PM
v>V *s
De tactiek van de
boeren lijkt veranderd.
Ze duiken onaange
kondigd ergens op,
zoals hier in Zaandam,
bij het distributiecen
trum van Albert Heijn.
FOTO OLAF KRAAK
- Mark van den Oever,
FDF-voorman
