10 NIEUWS
CORONA LUCHTVERVERSING
Het in orde brengen van de ventilatie
is een flinke klus, verwachten de ken
ners die deze krant sprak. Ze zijn er
namelijk zonder uitzondering van
overtuigd dat het Nederlandse Bouw
besluit niet voldoet aan de standaar
den die nodig zijn om verspreiding
van het coronavirus tegen te gaan,
mochten aerosolen daarbij inderdaad
een rol spelen.
,,De normen in het Bouwbesluit
zijn echt minimumeisen, waarin geen
rekening is gehouden met infectie
ziekten'', zegt binnenmilieu-expert
Francesco Franchimon. ,,Je hebt echt
meer verse lucht in binnenruimtes
nodig.'' Dat vindt ook Philo Bluyssen,
hoogleraar indoor environment aan de
TU Delft. ,,De voorschriften in het
Bouwbesluit zijn niet gericht op ge
zondheid. Ze voldoen niet.''
Aanwijzingen
Volgens Bluyssen wordt de bestrijding
van het coronavirus ook in Nederland
gedomineerd door wetenschappers
met een medische achtergrond, die
niet geloven in de overdracht van het
virus door de lucht. ,,Die scheidslijn is
echt hard, ze willen er gewoon niet
aan. Terwijl er genoeg aanwijzingen
zijn waaruit je kunt opmaken dat ae-
rosolen een rol spelen. Bij koren, in
slachthuizen, er zijn voorbeelden in
overvloed. Ik vind het niet goed dat de
overheid zomaar communiceert dat er
meer mensen aanwezig mogen zijn bij
binnenbijeenkomsten.''
Zelfs als uiteindelijk besloten wordt
dat de regels uit het Bouwbesluit af
doende zijn - wat de kenners dus be
strijden - is er werk aan de winkel. De
controle op naleving van de ventilatie-
regels die daar in staan, is namelijk al
lesbehalve waterdicht.
,,Ik onderzoek genoeg gebouwen
om te weten hoe het ervoor staat",
zegt binnenklimaatexpert Atze Boer
stra, directeur van bba Binnenmilieu
en lid van diverse expertpanels, ook op
Europees niveau. ,,Ik durf te zeggen
dat 20 tot 30 procent niet voldoet aan
de eisen in het Bouwbesluit. Of dat
nou kroegen, scholen of kantoren
zijn."
Gebouweigenaren die niet goed ge
noeg ventileren, lopen bovendien
weinig gevaar om tegen de lamp te lo
pen. Boerstra: ,,De afdeling bouw- en
woningtoezicht van de gemeente con
troleert bij een nieuw gebouw aan de
hand van de bouwtekeningen of de
ventilatie voldoet. Maar als het ge
bouw eenmaal in gebruik is, wordt er
zelden meer gecontroleerd."
Ook Franchimon stelt dat er weinig
controle plaatsvindt. ,,Als een kan
toorruimte bijvoorbeeld een verga
derruimte wordt, weet je niet zeker of
het gecontroleerd wordt." Dat laatste
zou wel moeten, stellen de experts,
omdat een lange vergadering in po
tentie een superspreader event kan
zijn.
De 1,5 meterregel biedt bij dit soort
bijeenkomsten wel een zekere be
scherming - die zorgt er immers voor
dat het aantal mensen in een ruimte
aan een maximum gebonden is. Maar
om besmetting via kleine druppeltjes
- mochten die inderdaad een rol spe
len - te voorkomen, moet op meer za
ken gelet worden. Hoe vaak wordt de
lucht in een ruimte ververst? Hoelang
duurt de vergadering? Hoelang zijn
mensen aan het woord? Het zijn alle
maal factoren waarmee je rekening
moet houden, zeggen de kenners.
Verse lucht
Bluyssen merkt bij de universiteit dat
veel mensen niet wachten op nieuwe
aanwijzingen van het RIVM of de re
gering. ,,We krijgen ontzettend veel
vragen binnen, uit allerlei hoeken.
Van gebouweigenaren, winkeliers,
kappers. Mijn advies aan mensen is
om vooral goed op te letten, als je er
gens bent. Als je een restaurant be
zoekt en je vertrouwt het niet, vraag
dan hoe het geregeld is. Belangrijk
daarbij is dat lucht niet hergebruikt
wordt, maar dat er echt verse lucht
wordt aangevoerd. En als er geen ven
tilatiesysteem is, kijk dan in elk geval
of de ramen open kunnen.''
De geraadpleegde kenners denken
dat gebouweigenaren zich inmiddels
wel bewust zijn van het belang van
een goede luchtverversing. ,,Maar als
het RIVM tegelijk zegt dat de huidige
richtlijnen voldoende zijn, gaan ze
echt niks doen'', zegt Franchimon.
Zorg dat je
zo veel
mogelijk
verse lucht
binnenhaalt
enzetde
ramen open
,,Zeker niet als ze daardoor extra moe
ten gaan investeren. Veel bedrijven
hebben het natuurlijk al best moeilijk,
in deze crisis.''
Het advies van Franchimon: doe in
elk geval wat binnen je vermogen ligt.
„Sommige ventilatiesystemen kennen
verschillende standen: zet het dan op
de maximale stand, en ventileer 's
nachts door. Zorg dat je zo veel moge
lijk verse lucht binnenhaalt, en doe je
ramen open als dat kan."
Boerstra wijst er met klem op dat
veel te bereiken is met simpele maat
regelen, zoals het plaatsen van CO2-
metertjes die aangeven wanneer het
verstandig is om de ramen even open
te doen.
Enorme belangen
De belangen zijn enorm, benadrukt
Franchimon nog maar eens. ,,Kijk,
toen de coronacrisis ons in maart trof,
kwamen de lente en de zomer eraan.
Mensen konden naar buiten. In okto
ber heb je nog vijf maanden met min
dere weersomstandigheden voor de
boeg. Je moet voorkomen dat het aan
tal besmettingen weer oploopt en dat
je opnieuw in een lockdown moet,
met alle gevolgen van dien. Dus kun je
het beter nu goed regelen."
Bluyssen besluit met een harten
kreet. ,,Wij zeggen niet dat besmettin
gen alleen via aerosols plaatsvinden.
Ook grote druppels en direct contact
spelen een rol. Maar accepteer nou ge
woon dat er een derde route is: via de
lucht. Als we weer met honderden
mensen in een ruimte willen samen
komen, moeten we daarmee echt re
kening houden.''
maandag 6 juli 2020
GO
Een vergadering kan in een slecht geventileerde ruimte een superspreader event worden, een samenkomst die tot grote verspreiding van het virus leidt. foto shutterstock
Ventilatie is door gebrek aan
controles niet altijd coronaproof
Mensen doen er goed aan om zélf
te kijken hoe de ventilatie eruitziet
in gebouwen waar ze met anderen
samenkomen, stellen experts. De
controle daarop is namelijk belab
berd. ,,Als je een restaurant be
zoekt en je vertrouwt het niet,
vraag dan hoe het geregeld is."
Chris van Mersbergen
Sander van Mersbergen
Rotterdam
- Francesco
Franchimon,
binnenmilieu
expert
