18
'Het is sneu dat de
man die mensen
helpt, geen
beloning, maar
een boete krijgt'
Twijfel
wezen, maar de president ver
trouwt op zijn onderbuik. ,,Ik ben
slim en heb vaak gelijk.''
Plotseling zijn chloroquine en
hydroxychloroquine de bekendste
medicijnen ter wereld. Alleen al in
Nederland wordt er 59 duizend
keer over getweet en googlen
mensen het vaakst op 'chloro
quine' en 'kopen kruidvat'.
Bij Ace rinkelt de telefoon intus
sen onophoudelijk. Het bedrijf zet
een bandje aan om de receptio
niste te ontlasten. Zelfs vanuit
Amerika bellen ze naar Zeewolde.
Soms zitten er creatievelingen tus
sen - die zeggen dat ze een reis
naar de tropen hebben geboekt en
chloroquine mee willen tegen ma
laria - maar veel vaker zijn het
schrijnende verhalen. Popma: ,,Ik
heb mijn secretaresse in tranen ge
zien. Sommige patiënten boden
hun hele hebben en houden aan
voor wat chloroquine. Het was
waanzin.''
Meermaals rijden Bentleys en Por
sches met opvallend jonge be
stuurders door Zeewolde. Perso
neel wordt lastiggevallen, wan
neer ze tijdens de lunch een blokje
omgaan. 'Vage types' lopen met
klanten mee naar binnen en staan
bij directeur Popma thuis voor de
deur. Op zaterdag 21 maart krijgt
Popma 24-uurs politiebewaking
en wordt het farmabedrijf op elke
hoek bewaakt. ,,In het begin vond
ik het lastig. Ook omdat beveili
gers alles van je willen weten. Ik
voelde me beperkt in mijn vrij
heid.'' Ook de meldkamer van de
politie staat op scherp. Zodra
Popma of zijn compagnon alarm
slaat, wordt er met groot materieel
uitgerukt. Verwaal: ,,Als je hier om
twaalf uur 's nachts wegging, keek
je toch even om je heen.'' De poli
tie houdt met alle scenario's reke
ning en zet zelfs drie mobiele con
troleposten neer bij Ace. ,,Iedereen
liep weg met chloroquine, boeven
incluis'', zegt Tergooi-internist De
Vries.
Beveiliging is óók nodig omdat
het om een 'heel belangrijk pro
ductieproces' gaat, stelt het Open
baar Ministerie. Dat moet veilig en
ongestoord plaatsvinden. Popma:
,,Ace werd plotseling een bedrijf
van nationaal belang. Als iemand
met een vorkheftruck de buiten
gevel eruit zou rijden, lag de pro
ductie stil en had Nederland een
probleem. Althans, dat was toen
de gedachte.''
Om die reden laat het RIVM
eind maart een noodvoorraad van
10.000 verpakkingen verplaatsen
naar een geheime locatie. Tot op
de dag van vandaag 'wordt daar
geen informatie over gedeeld'. Dit
is - na de eerste voorraad van vijf
honderd verpakkingen - de
tweede bestelling van de overheid.
Aangestoken door de hype loopt
huisarts Rob Elens (58) uit het
Limburgse Meijel op maandag
middag 23 maart met ferme pas
sen de plaatselijke apotheek bin
nen. Hoewel zijn gemoed bedrukt
is, voelt hij ook een soort opwin
ding. Hij heeft een plan. Zijn prak
tijk ligt in één van de zwaarst ge
troffen gemeenten en is de afgelo
pen weken overlopen met corona
patiënten. Elens kan zijn patiënten
alleen paracetamol aanbieden,
maar ziet dat het niets uithaalt.
Van de 25 zieken - die hij allen
doorstuurt naar het ziekenhuis -
overlijden er twaalf.
Op YouTube ziet Elens een vi
deo van dorpsdokter Zelenko en
raakt geïnspireerd door zijn medi
cijncocktail. Een normale huisarts,
met zijn poten in de klei. Net als
hij. Elens: ,,Het toevoegen van zink
blijkt cruciaal. Door dit in de cel te
pompen, doet het kopieerapparaat
van het virus het als het ware niet
meer. Zink is de kogel, hydroxy-
chloroquine het geweer."
Elens legt zijn plan voor aan de
apotheker. Die gaat akkoord, en sa
men stellen ze de juiste dosering
samen. Op vrijdag 27 maart start
zijn eerste patiënt met de kuur,
negen patiënten volgen. Elens:
,,De meesten waren na vier a vijf
dagen weer beter. Een paar ande
ren na een week. Daarna was ie
dereen klachtenvrij.'' Hij doet zijn
verhaal bij de lokale omroep.
Grote nieuwszenders nemen het
verhaal over.
Maar de Inspectie Gezondheids
zorg en Jeugd is not amused. Alléén
patiënten in ziekenhuizen mogen
het middel gebruiken. Thuisge
bruik, zonder toezicht van artsen,
kan levensgevaarlijk zijn. Op
woensdag 8 april krijgt Elens een
telefonische reprimande en in een
persbericht van de Inspectie wordt
hij aan de schandpaal genageld.
Elens is ontgoocheld: ,,Wat een
bangmakerij. Dit is het sufste pil
letje dat ik ken.''
Diezelfde middag neemt Geert
Wanneer chloroquine wordt opgenomen in het coronabehandeladvies maken de 130 Ace-medewerkers
Wilders (PVV) het in een Kamer
debat voor zijn streekgenoot op.
Hij roept minister Hugo de Jonge
op de 'succesformule' te onderzoe
ken. ,,Want het is heel erg sneu dat
de man die mensen helpt, nu geen
beloning, maar een boete krijgt.''
Terwijl de inkoop van chloro-
quine via Ace soepel verloopt, gaat
dat bij hydroxychloroquine veel
lastiger. Dit medicijn moet uit het
buitenland komen. Door strenge
lockdowns en exportverboden ligt
overzees transport stil. Veel lan
den azen op dit middel, dat min
der bijwerkingen zou geven dan
chloroquine. Medicijnfabrikant
Teva biedt uitkomst. De Neder
landse vestiging in Haarlem
schenkt op dinsdag 31 maart
600.000 pillen aan het RIVM, dat
ze verdeelt onder ziekenhuizen.
Het ministerie wil nog meer. In
april voert het de druk op in India,
waar dan een exportverbod geldt.
De Nederlandse ambassade in
New Delhi bemiddelt bij de In-
Mike Mol met een portret van zijn overleden vader. Volgens Mol
werd zijn vader zó angstig door chloroquine dat hij dood wilde.
diase autoriteiten en haalt drie
partijen met een aanzienlijke hoe
veelheid naar ons land.
Marcel de Kruijff (43) heeft 40,3
graden koorts en slikt al dagen
tien pillen paracetamol per dag als
hij op woensdag 18 maart snel
achteruit gaat. Op de Eerste Hulp
van het Tergooiziekenhuis valt hij
flauw. Hij is er slecht aan toe, oor
deelt de arts, maar heeft nog vol
doende zuurstof. De Kruijff krijgt
bij uitzondering een strip chloro-
quinepillen mee naar huis. Twee
nachten op rij heeft hij ernstige
hallucinaties en hoort hij stem
men in zijn hoofd. ,,Ik was ex
treem angstig. Vijf weken lang
durfde ik alleen met het licht aan
te slapen.''
Ook Bianca Takacs (26) hoort
stemmen, thuis op haar balkon.
'Bianca, Bianca, Bianca'. Maar als
ze kijkt, ziet ze niemand. De Am
sterdamse heeft net vier dagen in
het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis
gelegen, waar ze hydroxychloro-
quine slikte. Eenmaal thuis, op
dinsdag 7 april, krijgt ze halluci
naties. ,,Dat heeft een week ge
duurd. Het was beangstigend,
zeker 's nachts in bed. Soms dacht
ik dat ik gek werd.''
De klachten van Takacs en De
Kruijff staan niet op zichzelf. Bij
werkingencentrum Lareb krijgt in
twee maanden tijd tientallen mel
dingen over het gebruik van chlo-
roquine en hydroxychloroquine.
Een verhoogde kans op hartritme
stoornissen, extreme misselijk
heid en psychische klachten, zoals
depressies en psychoses, komen
het meest voor. In totaal ontvangt
Lareb 35 meldingen van 54 ver-
schillende bijwerkingen. En dat is
volgens directeur Agnes Kant het
topje van de ijsberg. ,,Artsen zaten
in het heetst van de strijd en had
den wel iets anders aan hun hoofd.
Melden is er bij ingeschoten.''
Na een maand waarin het gros van
de coronapatiënten in ziekenhui
zen is behandeld met chloroquine
en hydroxychloroquine, slaat in
april onder artsen de twijfel toe.
De pillen lijken bij ernstig zieke
patiënten niet of nauwelijks iets te
doen, terwijl ze wél last hebben
van serieuze bijwerkingen.
,,De belangrijkste bijwerking
was een vertraagde geleiding van
de stroom door het hart, wat een
verhoogd risico geeft op ernstige
hartritmestoornissen'', vertelt in-
tensivist Ben de Jong van zieken
huis ZGT in Almelo. ,,Zo'n twintig
procent van onze patiënten had
hier last van. We kregen steeds
meer twijfels en omdat we niet de
indruk hadden dat het medicijn
werkte, zijn we ermee gestopt."
In het St. Antonius Ziekenhuis in
Nieuwegein krijgen twee- tot
driehonderd patiënten chloro-
quine. Er is hoop dat dit middel
werkt. ,,Daar houd je je aan vast.
Ook omdat er niks anders is'', zegt
ziekenhuisapotheker-klinisch far-
macoloog Marcel van den Broek.
Omdat hij weet dat ernstige bij
werkingen op de loer liggen - ze
ker in de hoge dosering bij corona
patiënten - start hij eind maart
een studie onder 95 patiënten.
Vooraf en tijdens de kuur wor
den hartfilmpjes gemaakt. Van
den Broek schrikt van de resulta
ten. Bij 23 procent trekt het hart
niet meer mooi synchroon samen
en is er een verhoogde kans op
hartritmestoornissen. Levensge-
DAG XX MAAND 20XX WW
VERVOLG VAN PAGINA 17
FOTO PIM RAS
