Hoe chloroquine maandenlang als hét medicijn tegen corona
ChCo
chu Acs
«O11**
Even leek chloroquine het wondermiddel
tegen corona. Reconstructie van een hype
waar artsen, ondernemers, politici en zelfs
criminelen niet tegen bestand bleken.
'Iedereen liep er mee weg, boeven incluis.'
Opkomst
'Ik was zó ziek,
voelde me
uitgeput, dus
slikte ik braaf.
Geen idee wat
het was'
q c e
*ab|,
100 Art
3% rw 'ne (als W
16
Voor de camera van de intercom
wappert een jongeman met een
stapel bankbiljetten. ,,Ik kom
chloroquine halen'', zegt hij. Niet
kopen, nee, halen. De receptio
niste wimpelt hem af. Dit is geen
drogist. Meneer staat hier voor de
deur van Ace Pharmaceuticals,
een kleine farmaceut in Zee-
wolde. Of hij alsjeblieft wil ver
trekken.
De man, begin 20 hooguit,
dringt aan. Hij is bereid grof geld
neer te tellen: 250 euro voor een
pakje dat normaal 11 euro kost.
Achter hem staat een zwarte
Bentley Continental GT, een wa
gen van minstens twee ton. Die is
al verschillende keren gespot op
dit grijze industrieterrein. Het
dak van de cabrio is open, de be
stuurder zit vol in beeld. Hij lijkt
net zo jong als de opkoper en zit
klaar om de kofferbak vol te laden.
Maar de receptioniste weigert
open te doen, net zo min als de
collega's die het gesprek van haar
overnemen. ,,We komen nog wel
een keer terug'', dreigt de man,
vlak voor zijn vertrek.
Kort daarna staat er op elke
hoek van het farmabedrijf een po
litieauto met draaiende motor.
Dag en nacht. Zeven weken lang.
In het Tergooiziekenhuis in Hil
versum voorziet internist Peter de
Vries al een maand eerder, medio
februari, dat de belangstelling
voor chloroquine explosief zal
groeien. Chloroquine is een tach
tig jaar oud malariamedicijn dat
de laatste jaren op kleine schaal
door reumapatiënten wordt ge
bruikt. Volgens de berichten uit
China lijkt het óók te werken te
gen het coronavirus. De Vries (59)
heeft jaren als tropenarts gewerkt
en veel ervaring met het middel.
Hij belt met Ace Pharmaceuticals
in Zeewolde, de enige farmaceut
in het land die chloroquine pro
duceert: ,,Zet maar vast een ma
chientje aan."
Jan Willem Popma (41) en Jan
Verwaal (56), eigenaren van Ace,
staan direct op scherp. Het duo
kocht twee jaar geleden het far-
mabedrijf en maakt medicijnen
voor kleine en kwetsbare patiën
tengroepen waar medicijnreuzen
geen brood in zien. Normaal ge
sproken produceert Ace een paar
duizend doosjes chloroquine per
jaar, maar als dit middel de heilige
graal is, zijn ze gauw door hun
voorraad heen.
Ze moeten snel handelen. Dus
bestellen ze zo veel mogelijk
grondstoffen in India en China en
sturen op vrijdag 21 februari een
brief aan minister Bruno Bruins
van Medische Zorg. Het duo biedt
aan snel, veel en goedkoop chloro-
quine te produceren. De minister
stuurt een brief terug: ,,Gezien de
potentie van het middel heb ik
het RIVM opdracht gegeven een
noodvoorraad chloroquine aan te
kopen.'' Kort daarna slaat het
RIVM vijfhonderd verpakkingen
in. Dat zijn 15 duizend witte,
ronde pilletjes. Veel kleiner dan
een paracetamol.
Het RIVM schakelt hulp in van
de Stichting Werkgroep Antibio-
ticabeleid (SWAB), een club van
gezaghebbende specialisten. Zij
schrijven een landelijk corona-
behandeladvies voor ziekenhui
zen, zodat niet elke dokter het
wiel hoeft uit te vinden. Twee
keer per week wordt vergaderd
over de laatste medicijninzichten.
Omdat een nieuw medicijn te
gen corona ontwikkelen al snel
tien jaar kost, worden in laborato
ria overal ter wereld bestaande
medicijnen getest op het virus.
Voor chloroquine is medio fe
bruari extra belangstelling, omdat
Belgische onderzoekers al in 2004
een ontdekking deden. Tijdens la
boratoriumproeven wist chloro-
quine het Sarsvirus af te remmen,
een virus dat sterk lijkt op het
huidige coronavirus. Bovendien
komen er uit Chinese ziekenhui
zen hoopgevende berichten. Co
ronapatiënten lijken sneller
koorts- en virusvrij. En: het medi
cijn ligt al op de plank én is goed
koop.
,,We wisten niet precies wat
chloroquine op het virus in de
mens deed, maar we hoopten op
minder doden, minder ic-opna-
mes of ten minste sneller herstel",
vertelt SWAB-voorzitter Mark de
Boer, internist-infectioloog bij
het Leids Universitair Medisch
Centrum (LUMC). De specialis
ten zijn voorzichtig vanwege het
gebrek aan bewijs, maar wagen
het erop.
Op dinsdag 3 maart neemt de
SWAB chloroquine op in het be
handelplan voor ziekenhuizen,
met de oproep om extra hartfilm-
pjes te maken. Een bekende en
ernstige bijwerking is een hartrit
mestoornis, en die kan - bij niet
tijdig ingrijpen - dodelijk zijn.
Vanaf dan is chloroquine in Ne
derland het nummer één medi
cijn in de behandeling van corona.
Patiënten die toestemming geven,
krijgen 33 pillen in vijf dagen. Fors
meer dan reumapatiënten, die da
gelijks één tablet slikken.
,,De aantallen en het ziekte
beeld waren zó heftig. Als er dan
een theoretische kans is dat je be
ter kunt doen voor patiënten, dan
doe je dat. Hoe ernstiger de situa
tie is, hoe meer risico je durft te
nemen'', zegt intensivist Hans
Kuijsten van het Elisabeth-Twee-
Steden Ziekenhuis in Tilburg.
Zijn ziekenhuis volgt het lande
lijke advies, zeventig procent van
de coronapatiënten krijgt het
middel. Andere ziekenhuizen vol
gen massaal.
SO
'Oitq
r^ik
gCaPSL,ir 'a<*
tos
ZATERDAG 4 JULI 2020 GO
Artsen en boeven in
HANNEKE VAN HOUWELINGEN EN PAOLO LACONI
Van chloroquine
werd gedacht dat
het zou helpen
tegen corona.
FOTO MARCO OKHUIZEN
*Vr
