II
8 ZEELAND
FLOOR MILIKOWSKI VERGETEN REGIO'S
Floor Minkowski beschrijft in haar boek
Een klein land met verre uithoeken
hoe regio's buiten de Randstad worstelen
en krimpen. Ook Zeeland. Morgen
vertelt ze in Middelburg dat er wat moet
veranderen.
staat er een gevoel van machte
loosheid. Je hebt dat in Zeeland
gezien met het niet doorgaan van
de verhuizing van de marinierska
zerne."
Er is, geeft ze toe, wel sprake van
een voorzichtig kantelend beleid.
In 2018 werd onder de noemer 're
giodeal' een pot van bijna 100 mil
joen euro ingesteld voor grote pro
jecten buiten de Randstad. „Beter
dan niks", zegt ze, „maar het ont
breekt in Den Haag nog aan een
overkoepelende visie. Hoe zorg je
dat in een enorm welvarend land
als Nederland alle gewesten een
volwaardig onderdeel zijn? Op die
vraag is nog geen antwoord gege
ven. Ik weet zeker dat er meer ge
daan kan worden dan we nu
doen."
Boosheid
Dat er wat gebeurt is hoognodig:
„Kijk naar Amerika met Trump,
Engeland met de Brexit, Neder
land met de opkomst van de popu
listische partijen. Allemaal symp
tomen van boosheid die ontstaat
door ongelijkheid. In Nederland
floreert de economie op een aantal
plekken. Amsterdam heeft goede
banden met Londen en Shang
hai, maar niet met Emmen of
Terneuzen. Dat is verkeerd.
Om te zorgen dat het hele
land mee profiteert moeten
we afstappen van het top-
sectorenbeleid."
Alle consternatie over de
marinierskazerne heeft
Zeeland volgens Min
kowski een compensatie
pakket opgeleverd waar
over je niet ontevreden
kunt zijn: „Een kennis
centrum, snellere spoor
verbindingen, ik denk
dat die op de langere ter
mijn voor meer econo
mische spin-off gaan
zorgen dan een mari
nierskazerne. Wat me
stoort is dat de regering
het afkoopgevoel hand
haaft. Omdat we weten
dat we jullie hebben bena
deeld, doen we dit, dat is de
intentie van Den Haag. Terwijl
het veel beter zou zijn als er ge
zegd wordt: hier is een pakket
waarmee we met zijn allen aan
iets moois gaan bouwen."
Geen wonder dat er in die pro
vincies buiten de Randstad de af
gelopen jaren onvrede is ontstaan,
zegt Floor Milikowski (1980). Ze is
geograaf en schrijft voor De Groene
Amsterdammer. Twee jaar geleden
publiceerde ze Van wie is de stad
over hoe Amsterdam aan succes
ten onder dreigt te gaan. Sinds
kort ligt er een opvolger van dat
boek in de winkel: Een klein land
met verre uithoeken. Daarin gaat het
over hoe de randgewesten in Ne
derland de dupe zijn geworden
van het door de kabinetten Lub
bers ingezette speerpuntenbeleid
waarbij de nadruk op de Randstad
kwam te liggen.
Spreiding van welvaart
Aanvankelijk kozen de regeringen
na de Tweede Wereldoorlog voor
zo veel mogelijk spreiding van
welvaart. Dat resulteerde in on
dersteuning van minder kansrijke
gewesten door er bedrijven te ves
tigen. Het Sloegebied en ook de
Terneuzense Kanaalzone kunnen
een rechtstreeks resultaat van dat
beleid worden genoemd. Ook was
er een spreidingsbeleid van rijks
diensten naar provinciesteden als
Groningen, Apeldoorn, Veendam
en Heerlen. In de jaren 80 kwam
de omslag. Shell-topman Gerrit
Wagner zei het in het Engels:
'Don't back the losers but pick the
winners' - richt je niet op de verlie
zers maar op de winnaars. Premier
Ruud Lubbers bracht die filosofie
in praktijk. Schiphol-Amsterdam,
Den Haag-Utrecht en Eindhoven
werden versterkt en kwamen in
een opwaartse spiraal terecht. In
gewesten buiten die groeiregio's
trokken de jongeren en hogerop-
geleiden weg en moesten scholen
In Nederland
floreert de
economie
opeen
aantal
plekken
en ziekenhuizen sluiten.
Bovendien werden recht
banken, belastingdienst, po
litie, kadaster gecentrali
seerd.
Machteloosheid
Vergrijzing, krimp, afnemende
voorzieningen, gebrek aan per
spectief: het is voor de meeste
Zeeuwen een bekend verhaal. Mi
likowski: „Als elke gemeente op
eigen kracht er bovenop moet zien
te komen en zelfstandig economi
sche mogelijkheden moet
aanboren, dan ont-
donderdag 2 juli 2020
GO
'Zorg dat randgewesten als
Zeeland weer mee mogen doen'
Zomeravondgesprek met Floor
Minkowski: morgen om 19.30 uur
in de Kloveniersdoelen in Middel
burg. Barbara Oomen van Univer
sity College Roosevelt interviewt
haar. Panelleden zijn Ruben De
Cuyper (onderzoeker en data-
analist bij ZB Planbureau),
Jules Hinssen (programma
manager Provincie Zeeland op
het gebied van maatschappe
lijke transities) en Ira von Har
ras (directeur Zeeuwse Milieu
federatie). Toegang 5 euro.
Jan van Damme
Middelburg
Dertig jaar lang ging de
Haagse aandacht
vooral naar de Rand
stad. Om economisch
internationaal mee te
blijven tellen werd de haven van
Rotterdam van een nieuwe Maas
vlakte voorzien, mocht Schiphol
groeien en groeien en tooide Eind
hoven zich met de titel 'Brainport'.
Tegelijkertijd beefde in Groningen
de bodem. In Zeeland werd een
soap rond een marinierskazerne
opgevoerd, Zeeuws-Vlaanderen
kreeg landelijke bekendheid als
krimpregio.
Floor
Milikowski.
FOTO FJODOR BUIS
- Floor
Milikowski
