Of je iemand
mag, heb je zelf
in de hand
Door anderen
te helpen of
aandacht te geven
neemt ook hun
betekenis voor ons toe
23
Hoe belangrijk zijn die
kransslagvaten eigenlijk
René Diekstra
raken buiten adem, waardoor ze de
dagelijkse dingen zoals werken of
de kinderen naar school brengen
niet goed meer kunnen volhouden.
Gelukkig is het niet bij iedereen zo
heftig.''
,Mensen zijn sowieso blij dat ze ein
delijk weten wat er aan de hand is.
Het is heel naar om klachten te heb
ben terwijl de dokter niets kan vin
den. In het Radboudumc kunnen we
met een speciaal onderzoek van het
hart kijken of er iets mis is met het
functioneren van de kransslagvaten.
Bij de meeste mensen blijkt er in
derdaad iets aan de hand: we zien
verkrampingen van de kransslag-
vaten. Daarvoor kun je dan medicij
nen krijgen. Bij lichte klachten kan
dat genoeg zijn, maar mensen die erg
veel last hebben kunnen we meestal
niet klachtenvrij krijgen met medi
catie.''
,,Dan is het belangrijk patiënten te
helpen om te leren omgaan met hun
klachten. Bij ons werkt een verpleeg
kundig specialist die hen leert hoe ze
hun energie kunnen verdelen. Als
mensen te veel doen op een dag, of
te veel prikkels krijgen, ervaren ze
meer klachten.
Ze moeten dus bewust nadenken:
wat doe ik wel en wat niet? Hoe leg ik
dat uit aan mijn omgeving? Vaak zie
je dat mensen zich beter gaan voelen
als het ze lukt te accepteren dat ze
niet alles kunnen doen wat ze willen.
Dat ze bijvoorbeeld niet bij de ver
jaardag van hun kind of kleinkind
kunnen zijn.''
ZO ZIT HET
k heb een vraag die me bezighoudt sinds
ik mijn vader heb geïnterviewd volgens het
schema dat u mij hebt toegestuurd', schreef
iemand me. 'Ik had er eigenlijk helemaal
geen zin in, heb het gedaan omdat mijn
vader zo aandrong nadat hij erover in de krant
had gelezen. Maar gek genoeg vind ik hem
sindsdien aardiger. Hij mij volgens mij ook.
Hoe kan dat?'
Het is precies dit effect van het kind-ouder
interview, waartoe ik eerder opriep zodat zij
geen 'intieme vreemden' worden, waarop ik
hoop. De relatie tussen generaties in een familie
wordt zo beter. Ik noem dit het Tolstoj-effect,
naar een citaat van mijn favoriete Russische
romanschrijver Leo Tolstoj. 'We mogen ande
ren niet zozeer vanwege het goede dat zij óns
gedaan hebben, als wel vanwege het goede dat
wij hén hebben gedaan.' Zoals de aandacht of
hulp die we aan hen hebben gegeven.
De verklaring daarvoor is dat wij psycholo
gisch zo in elkaar zitten, zo laat onderzoek zien,
dat wij altijd ons gedrag voor onszelf moeten
rechtvaardigen. Als we veel moeite of aandacht
aan iemand hebben besteed en vervolgens voor
onszelf de vraag moeten beantwoorden
waarom we dat hebben gedaan, dan is het meest
voor de hand liggende antwoord dat die ander
het verdiende aandacht te krijgen of geholpen
te worden. En dat we ons dus terecht voor die
persoon hebben ingespannen. Hieruit valt een
cruciale conclusie te trekken. Door anderen te
helpen of aandacht te geven, zoals door hen te
interviewen, neemt niet alleen onze betekenis
voor hen toe. Ook hun betekenis voor óns
neemt toe.
Fascinerend toch, om te concluderen dat als je
wilt dat jouw ouders belangrijkere mensen voor
jou worden, het helpt hen te interviewen? Dat
je daarbij ook nog eens informatie over hen ver
zamelt waardoor je hen beter begrijpt (en jezelf
mogelijk ook) is daarbij een bonus. En dan is er
nog een belangrijk pluspunt. De interviewerva
ring helpt je je bewuster te worden van het feit
dat je de mate waarin je anderen mag, voor een
groot deel zelf in de hand hebt.
vragenlijst.
Kinderen die hun
ouders interviewen,
vinden hen aardiger.
Dat is het effect
van Diekstra's
dinsdag 30 juni 2020
ILLUSTRATIE MARK REIJNTJENS EN THIJS UNGER
Wat kunt u voor deze patiënten
met pijn op de borst betekenen?
Wat als de verkrampingen niet
verdwijnen met medicatie?
VRAAG 1
Wat is coronaire vaat-
dysfunctie?
Een aandoening waarbij
de kransslagvaten van het
hart niet goed functione
ren. Meestal gaat het om
ongewenste verkrampin
gen waardoor er te weinig
bloed door deze vaten
stroomt. Of ze verwijden
onvoldoende bij inspannin
gen. De kransslagaderen
leveren zuurstofrijk bloed
aan de hartspier, wat
nodig is om vierentwintig
uur per dag bloed door het
lichaam gepompt te krij
gen. Krijgt de hartspier te
weinig bloed, dan kun je
pijn of een drukkend ge
voel op je borst krijgen of
benauwd worden.
VRAAG 2
Hoe komt het dat de
kransslagvaten te weinig
bloed aanleveren?
Vaak komt dat door ader
verkalking - de kransslag-
vaten raken dan verstopt
door opgehoopte vetach-
tige stoffen (plaques). Die
verstopping kan de cardio
loog in beeld brengen met
een hartkatheterisatie.
Maar patiënten met coro
naire vaatdysfunctie vor-
men een andere, nog vrij
onbekende categorie. Met
een gewone hartkatheteri-
satie kun je deze aandoe
ning niet opsporen.
VRAAG 3
Heeft het iets met het
corona te maken?
Nee. Corona komt uit het
Latijn en betekent kroon
of krans. Een coronavirus
heet zo omdat het virus
onder de microscoop een
soort krans lijkt te dragen.
De 'coronairen' (kransslag-
vaten) heten zo omdat ze
als een krans om het hart
liggen.
VRAAG 4
Wat kan ik doen als ik
denk dat ik coronaire
vaatdysfunctie heb?
Aankloppen bij de huisarts
of cardioloog. Als de car
dioloog denkt dat het dit
inderdaad kan zijn dan kan
diegene doorverwijzen
voor een onderzoek naar
de werking van de krans-
slagvaten. Op dit moment
kan dat alleen bij het Rad-
boudumc (Nijmegen),
Maasstad ziekenhuis (Rot
terdam), Catharina zieken
huis (Eindhoven) of Am
sterdam UMC.
Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
