"O:
NIEUWS 15
ft
i
Drie, misschien wel vier partijen gaan met een vrouw op
nummer 1 de verkiezingen in. Maar als er één partij is die kan
profiteren van een vrouwelijke lijsttrekker, dan is het D66.
maandag 29 juni 2020
n
Sigrid Kaag, beoogd lijsttrekker
van D66, benadrukte het in een
interview met deze krant maar
eens: kiezers moeten op haar
stemmen om wie ze is, niet omdat
ze een vrouw is. Toch kan haar
sekse voor haar partij wel degelijk
de doorslag geven.
Nog los van de persoon Kaag,
vindt maar liefst 72 procent van de
D66-kiezers het principieel be
langrijk dat de partij een vrouwe
lijke lijsttrekker krijgt, blijkt uit
een peiling van het opiniepanel
van EenVandaag. Ter vergelijking:
bij het CDA hecht slechts een
kwart aan vrouwelijk leiderschap.
,,Dat komt niet doordat CDA-kie-
zers antivrouw zouden zijn'', be
nadrukt peiler Gijs Rademaker.
,,Zij vinden dat kwaliteit de door
slag geeft, ongeacht de sekse van
een kandidaat.''
Els Borst
In een uitgebreid onderzoek naar
vrouwelijke premierskandidaten
kwam vorig jaar al naar voren dat
ruim vier op de tien vrouwen be
wust op een vrouw zeggen te
stemmen. Met Kaag, Esther Ou
wehand (Partij voor de Dieren),
Lilian Marijnissen (SP) en moge-
lijk Mona Keijzer is de keuze bij de
nummers 1 op de lijst groter dan
ooit. Toch leert de geschiedenis
dat vrouwelijke lijsttrekkers niet
automatisch stemmenmagneten
zijn. Els Borst verloor met D66 in
1998 tien zetels en ook Femke Hal-
sema (GroenLinks) haalde nooit
meer zetels dan haar voorganger
Paul Rosenmöller.
Veel kiezers zweven, maar wie
rechts van het midden zit, komt
niet gauw bij GroenLinks of de SP
uit. Mensen kiezen doorgaans tus
sen 'sets van partijen', blijkt uit
onderzoek dat politicoloog Martin
Rosema, verbonden aan de Uni
versiteit Twente, samen met zijn
Amsterdamse collega Roderik
Rekker deed. Christelijke en popu
listische partijen vormen elk zo'n
set. Verder is er een blok op links,
met GroenLinks, SP en PvdA, en
een blok op rechts met de VVD.
Het goede nieuws voor Kaag is
dat D66 zich aan die wetmatigheid
onttrekt. ,,D66 is de enige partij
die een verbinding legt met beide
kanten. Op links bij GroenLinks
en de PvdA, en op rechts bij de
VVD'', zegt Rosema. En laten die
drie partijen nou net allemaal een
mannelijke lijsttrekker hebben:
Jesse Klaver, Lodewijk Asscher en
hoogstwaarschijnlijk Mark Rutte.
,,Daar liggen voor Kaag electorale
kansen'', stelt Rosema. ,,Voor kie-
zers die twijfelen tussen twee par
tijen, kan de persoon van de lijst
trekker de doorslag geven.''
Dat effect kan groter worden,
stelt de politicoloog, als de discus
sie gaat spelen welke de grootste
partij wordt. ,,Als de vraag wordt
gesteld wie de premier wordt en
de keus is tussen Rutte en Kaag,
dan kan meespelen dat er met
Kaag geschiedenis kan worden ge
schreven.'' Dat kan overigens ook
omgekeerd werken, waarschuwt
de politicoloog: Rutte kan in deze
onzekere tijden juist worden ge
zien als de stabiele, ervaren leider.
,,Ik zie de trouwe VVD-kiezer
Als de keuze is tussen
Rutte en Kaag, kan
meespelen dat met
Kaag geschiedenis
wordt geschreven
niet op Kaag stemmen'', stelt eme
ritus hoogleraar Monique Ley-
enaar, gespecialiseerd in politiek
leiderschap van vrouwen. Volgens
haar heeft Kaag de meeste kans bij
centrumlinkse kiezers, zeg maar
het electoraat van GroenLinks en
PvdA. Daar ziet zij kansen voor
Kaag - vooral als de verkiezingen
op korte termijn zouden zijn.
Angela Merkel
Op dit moment worden vrouwe
lijke leiders als de Nieuw-Zee-
landse premier Jacinda Ardern en
de Duitse bondskanselier Angela
Merkel in de coronacrisis bewie
rookt. ,,Dat zijn sterke vrouwen
die goed laten zien dat ze met cri
ses kunnen omgaan.'' Bovendien
is gezondheidszorg nu hét thema.
,,Dat thema hoort voor veel kiezers
bij vrouwen.''
Dat betekent wel, zegt Leyenaar,
dat Kaag in de campagne overeind
moet blijven. ,,Haar meer verzoe
nende toon wordt haar wapen.
Veel mensen hebben tabak van de
harde toon in het debat. Kaag kan
dat beter doorbreken dan CDA-
kandidaat Mona Keijzer.''
Tegelijkertijd moeten lijsttrek
kers, man of vrouw, weten te over
tuigen, stelt Rademaker. ,,Het gaat
kiezers om de inhoud, of iemand
goed is in het debat, of je een con
nectie kunt maken. Bij Kaag blij
ken mensen zich af te vragen in
hoeverre ze dicht bij mensen staat
en of ze in debatten overeind blijft.
Als ze daarin niet weet te overtui
gen, kan ze de kaart van vrouwe
lijke lijsttrekker wel spelen, maar
helpen zal het haar dan niet.''
Besmettingen
in verpleeghuis
Evacuatie door
bosbrand Utah
Pijlen gericht
op John Wayne
Verbetering
GO
Een vrouw op 1 is geen
gegarandeerde magneet,
Drie zekere vrouwelijke lijsttrekkers voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021: vlnr Lilian Marijnissen (SP), Sigrid Kaag (D66) en
Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren). Naast hen uiterst rechts Mona Keijzer (CDA).
FOTO'S PIM RAS, ANP, MARCO DE SWART
Hanneke Keultjes
Laurens Kok
Den Haag
- Martin Rosema, politicoloog
MAASSLUIS Verpleeghuis
De Tweemaster in Maas
sluis heeft gisteren mel
ding gemaakt van 25 coro
nabesmettingen. Het gaat
om 17 bewoners en 8 me
dewerkers. De besmette
bewoners zijn overge
bracht naar een speciale
Covid-afdeling in Vlaardin-
gen. Medewerkers en vrij
willigers die het coronavi
rus hebben of verschijnse
len vertonen die passen bij
het virus, zijn vrijgesteld
van werkzaamheden. De
GGD voert in samenwer
king met De Tweemaster
bron- en contactonder-
zoek uit om meer te weten
te komen over de her
komst van de uitbraak.
SALT LAKE CITY Een zich
razendsnel uitbreidende
bosbrand heeft gister
nacht de bewoners van
twee steden in de Ameri
kaanse staat Utah uit hun
slaap gehaald. Even na
03.00 uur (lokale tijd) be
sloot de brandweer tiental
len huizen te ontruimen in
Lehi en Draper, bij Salt
Lake City. Het Rode Kruis
regelde noodopvang voor
de evacués. De brandweer
van Lehi zei dat de vlam
menzee vermoedelijk is
ontstaan door vuurwerk.
Er is een verdachte aange
houden. Verder naar het
zuiden in Utah woeden
sinds vrijdag nog drie an
dere natuurbranden.
ORANGE COUNTY In de
antiracistische 'beelden
storm' die over de wereld
raast, kan voormalig film
held John Wayne (1907
1979) wel eens het vol
gende mikpunt zijn. De ac
teur hield er meningen op
na die tegenwoordig niet
meer worden geaccep
teerd. Daarom willen de
Democraten in het Califor-
nische Orange County dat
het beeld van Wayne daar
verdwijnt en de naar hem
genoemde luchthaven een
andere naam krijgt. Ze ver
wijzen naar een interview
uit 1971, waarin Wayne de
ene foute opmerking na de
andere maakte.
In de krant van zaterdag 27 juni
is in het artikel 'Amalia stijlicoon
als Kate en Meghan' ten on
rechte vermeld dat prinses
Amalia 18 jaar is. Ze is 16.
