'We moeten racisme nu echt killen'
Statement met een plan
'Verandering gaat in kleine stapjes'
10 NIEUWS
Een maand geleden stonden er duizenden
mensen op de Dam. Black Lives Matter kreeg
daarmee ook een stem in Nederland, tientallen andere
protestacties volgden. Maar wat is er in de afgelopen
weken echt veranderd? Een stand van zaken.
L i V 5
'MATTER
ANTIRACISME TUSSENSTAND
In het bedrijsleven
In de politiek
De politieke discussie begon op
4 juni met een schok. Mark
Rutte, de premier die jarenlang
op het standpunt stond dat
Zwarte Piet 'nu eenmaal zwart
is', zei in de Tweede Kamer dat
hij er nu van uitgaat dat Zwarte
Piet 'langzaam uit het straat
beeld zal verdwijnen'. Aanlei
ding voor het debat was de Black
Lives Matter-demonstratie op
De Dam. Afgelopen woensdag
sprak de premier drie uur lang
met vijf activisten in het Cats-
huis. ,,We zeggen nu collectief:
we moeten racisme echt killen'',
concludeerde Rutte na afloop.
Er komen vervolggesprekken.
Aan de politieke rechterkant
van Rutte was minder behoefte
aan dialoog. FvD-leider Thierry
Baudet legde demonstratief
bloemen neer bij het standbeeld
van omstreden VOC-icoon Jan
Pieterszoon Coen in Hoorn. En
PVV-kamerlid Machiel de Graaf
schreef op Twitter dat Kick Out
Zwarte Piet-voorman Jerry
Afriyie beter 'in Ghana de troep
kan gaan opruimen'.
De opmerkelijkste politieke
stap kwam uit Rotterdam. Daar
presenteerden gemeenteraads
leden van de VVD en Denk deze
»Aan echte
vooruitgang heeft
de samenleving
veel meer dan aan
gepeperde oneliners
week samen een actieplan tegen
racisme en discriminatie in de
stad. Een gezamenlijk initiatief
van twee partijen die doorgaans
lijnrecht tegenover elkaar staan.
Ze willen onder meer een 'stads-
marinier' die discriminatie
bestrijdt en een 'gelijkwaardig
heidschecklist' voor bedrijven.
VVD'er Tim Versnel over de
samenwerking: ,,We zijn het
nog steeds over weinig eens,
maar wel over een reeks pragma
tische voorstellen om discrimi
natie te bestrijden. Aan echte
vooruitgang heeft de samenle
ving veel meer dan aan gepe
perde oneliners en tweets.''
In de maatschappij
Wie op dinsdag 2 juni, Black
Out Tuesday, door zijn social-
mediakanalen scrolde, zag
celebrity's én bedrijven over
de hele wereld een zwart vier
kant posten, als steun aan de
BLM-demonstraties. Ook in
Nederland. Philips deed mee,
lingerieketen Hunkemöller,
drinkflessenproducent Dopper.
Kwamen er na woorden ook
daden? De post van kapper- en
beautyketen Rob Peetoom kreeg
een staartje. Een klant reageerde
dat ze juist bij Peetoom extra
moet betalen vanwege haar
'afwijkende' kroeshaar. Het
bedrijf nam contact met haar op
en schreef op Instagram 'te luis
teren, te leren en te verbeteren'.
Een woordvoerder wil 'vanwege
de gevoeligheid niet verder op
het onderwerp ingaan'. ,,We
beraden ons op de diversiteit in
ons bedrijf.''
Stefan Harzevoort, marketing-
expert en gespecialiseerd in
merkactivisme, is duidelijk.
„Dergelijke socialmedia-acties
leveren op korte termijn niets
op.'' Vaak is zo'n post een lege
huls: een statement zonder plan
erachter. „Er zijn wel bedrijven
die doorpakken: uploaddienst
WeTransfer heeft een miljoen
euro advertentiegeld ter be
schikking gesteld, bij nieuws
platform Reddit is een witte be
stuurder uit zichzelf opgestapt,
waarna die is vervangen door
een zwarte bestuurder."
Bedrijven komen in 2020
moeilijker weg met een lege-
hulspost. „Jongeren verwachten
van bedrijven die hun aandacht
vragen, dat zij daadwerkelijk
iets concreets doen aan het
oplossen van een sociale
kwestie. Doen ze dat
niet, dan worden ze als
hypocriet bestem
peld. Mijn advies:
betuig niet alleen
je steun, maar
kom met con
crete acties. Al
leen toewijding
aan de lange ter
mijn is positief
voor je bedrijf
en de maat
schappij."
BJ-l-A CK\
Een kantelpunt in het racisme-
debat noemt politica Sylvana
Simons de demonstraties. Ze
voelde zich lange tijd een van de
weinigen die zich sterk maakte
tegen racisme. ,,Nu voelen ook
steeds meer witte mensen dat
zij hun verantwoordelijkheid
moeten nemen", zei ze eerder
bij NPO Radio 1.
Jacquelien van Stekelenburg,
hoogleraar sociale verandering en
conflict aan de Vrije Universiteit
in Amsterdam, ziet het bewust
zijn over racisme groeien. Maar je
kunt dat volgens haar niet volle
dig toeschrijven aan de protesten.
,,Het onderwerp stond al hoog op
de agenda, er was al een voedings
bodem. Kijk naar de felle reacties
op de toeslagenaffaire bij de Be
lastingdienst.'' Verandering zal in
'heel kleine stapjes' gaan. ,,Racis-
me is een complex probleem.''
Wel is een duidelijke verschui
ving te zien rond Zwarte Piet.
De vraag is: denken
mensen in november
nog hetzelfde over
Zwarte Piet?
Eind 2019 wilde 71 procent de
kleur van Piet behouden; nu is dat
47 procent, blijkt uit een recente
peiling van EenVandaag. Het pro
gramma doet sinds 2013 onder
zoek naar het draagvlak van
Zwarte Piet. Jaarlijks
daalt dat met een paar
procent, nu ziet opinie
peiler Gijs Rademaker
een trendbreuk. „De
vraag is alleen of men
sen er in november nog
hetzelfde over denken."
Tegelijkertijd denkt
58 procent van de onder
vraagden in de peiling dat de
antiracismedemonstraties in
Nederland vooral tot meer ver
deeldheid leiden. Toch hoeft dat
niet erg te zijn, zegt Van Stekelen
burg. „Het is goed om op het
scherpst van de snede een discus
sie met elkaar te verkennen en
af te tasten. Maar je moet er wel
samen uit zien te komen."
maandag 29 juni 2020
GO
Wat hebben demonstraties
Cyril Rosman en Jamaica Vink
Premier Mark Rutte gaat er
inmiddels van uit dat Zwarte
Piet uit het straatbeeld zal ver
dwijnen. FOTO ANP
Steve Huffman, ceo van Reddit, wil haatzaaien verbieden op
zijn nieuwsplatform. fotoepa
Het protest op de Dam in Amsterdam op 1 juni
maakte veel los in Nederland. foto anp
