'Lievense, bemoei je niet met plek school
7
OUDE KASTANJE 155 JAAR OUD
Dat de kastanje
naast de Nieuwe
Kerk een oudje is,
weet iedereen.
Maar hoe oud
precies? Géén idee.
Ilja Mostert van het
gemeentearchief
vogelde het uit. ,,Het
is voor velen een
iconische boom.
Weet je er meer
over dan ga je er
anders naar kijken."
Zierikzee
Op een gemeentelijk
dienstfietsje scheurt
Mostert dwars door
Zierikzee. Hij houdt
ervan om in de ar
chieven te spitten naar de achter
gronden van al die 'doodgewone'
dingen om ons heen. „Lekker con
creet. Geen abstract of ingewik
keld gedoe. Ik hou ervan om dit
soort onderwerpen bij de lurven
te pakken. Bijna iedereen op
Schouwen-Duiveland kent deze
kastanje. Al weet je er eigenlijk
niets van."
Nou ja, niets. Dat er in 1991 een
joekel van een tak van de stokoude
boom afbrak en bovenop een cam
per viel, weten sommigen zich
vast nog te herinneren. De boom
is met z'n stalen stut, nodig om
één van de gigantische zijtakken te
ondersteunen, een bekende ver
schijning. Ongekend wat die mo
numentale paardenkastanje op die
plek, naast de Nieuwe Kerk, door
de jaren heen heeft zien verande
ren. Ooit moet er om 'm heen een
stadsbos hebben gestaan 'waar een
boswachter jaloers op zou zijn'.
Mostert dook in de archieven
voor een artikel in het tijdschrift
van Stad en Lande. ,,Het thema is
dit keer 'groen' en die boom vind
ik intrigerend. Dus ben ik gaan
speuren."
Iets meer dan een gulden
Het was al langer bekend dat de
kastanje pas geplant is na het af
branden van de Sint Lievensmon-
sterkerk in de nacht van 6 op 7 ok
tober 1832. De herbouw van de
kerk duurde tot 1848. Ergens
daarna moet het zijn gebeurd. De
archivaris wierp zich op de ar
chiefdozen van de kerkvoogdij, uit
Leuk te weten dat de
kweker die de boom
destijds leverde, nog
steeds bestaat
de jaren daarna. Mét resultaat. In
de bijlagen van de rekeningen
dook het document op waaruit
blijkt dat de Zierikzeese paarden-
kastanje 155 jaar geleden is geplant.
Voor iets meer dan een gulden
leverde de (nu nog altijd be
staande en al jaren Koninklijke)
kwekerij van Theodorus van der
Bom uit Oudenbosch in 1865 deze
keurboom. Tussen alle honderden
olmenbomen, koningsesdoorns
en andere bomen die richting Zie-
rikzee kwamen, valt de aanschaf
van die ene kastanje dubbel en
dwars op. Leuk dat we nu precies
weten hoe oud de kastanje is,
vindt Mostert. ,,Zo'n boom krijgt
er nog meer body van en identi
teit. Je gaat door kennis anders
naar de dingen om je heen kijken.
En leuk ook om te weten dat die
kwekerij nog steeds bestaat."
In die 155 jaar veranderde er veel.
Paard en wagen maakten plaats
voor auto's. Winkels verdwenen.
De kerk werd cultuurcentrum.
Maar klagen konden mensen in
die tijd net zo goed als nu. Over de
vernielzuchtige jeugd, die dwars
door het plantsoen denderde en
het groen ruïneerde. ,,En als ie
mand de moed opvat daar iets van
te zeggen", schrijft een bewoner
van de Varremarkt in een open
brief aan de Zierikzeesche
Nieuwsbode in 1849: ,,Dan loopt
hij gevaar ongestraft de huid te
worden vol gescholden". Mostert:
,,Dat was 150 jaar geleden, maar
dat was 300 jaar geleden niet an
ders. Ook dat is in de archieven te
rug te vinden: sommige dingen
veranderen nooit".
Scholenkoepels Obase en Radar
hadden vorige week amper het be
sluit naar buiten gebracht dat de re-
gioschool voor de Westhoek in Re-
nesse moet komen te staan, of Rob
bert Lievense ging er dwars voor
liggen. Als de regioschool in Re-
nesse komt en dus niet in Burgh-
Haamstede, zo stelde hij, dan mo-
gen ze de school zelf betalen. Die
uitspraken zijn hem niet in dank af
genomen. ,,Als je steeds je mond
vol hebt van burgerparticipatie, dan
moet je ook niet altijd maar de
touwtjes in handen willen hou
den", fulmineerde PvdA'er Henny
Keereweer. ,,De LSD zet niet alleen
de scholen buitenspel, maar ook
het college. Door zo stelling te ne
men en dan ook nog eens een fi
nanciële blokkade op te werpen, lo
pen we straks het risico dat er hele
maal niks meer komt."
Met zo'n houding, ging Sandra
Fontein van D66 verder, staat de
grootste partij van Schouwen-Dui-
veland constructief overleg met de
scholen in de weg. ,,Het zou over
onderwijs moeten gaan, maar in
plaats daarvan gaat het alleen maar
over de locatie. De LSD heeft niet
alleen voor haar beurt gesproken,
maar blokkeert de boel ook nog
eens." Ook andere fracties leken die
lijn te volgen. Locatie is van latere
zorg, stelden ook SP, GroenLinks en
de VVD. ,,We kunnen dit proces
beter vanaf de zijlijn volgen",
luidde de oproep van Margo
Lemsom. ,,Wij zijn niet aan zet,
maar de scholen. Wij mogen hun
proces niet verstoren."
Ongekend stil
Daar was LSD-voorman Robbert
Lievense toch wel even ongekend
stil van. Zo stil dat hij de microfoon
in eerste instantie aan zich voorbij
liet gaan. Later hervatte Lievense
zich, door eerst te stellen dat hij
zich ook nooit bemoeit met hoe an-
deren politiek bedrijven en vervol
gens met een lesje gemeentepoli
tiek. ,,U kent onze voorkeur", zo
Renesse bruist al met
toerisme, mag Burgh-
Haamstede ook
ergens mee bruisen?
eindigde hij zijn betoog, ,,aan u om
ons van het tegendeel te overtui
gen."
Dus je neemt de financiële blok
kade terug, wilde PvdA'er Henny
Keereweer weten. Dat antwoord
bleef uit. Maar die financiën, daar
zit 'm toch wel de kneep, verklapte
wethouder Daniël Joppe later.
,,Want u weet dat onze financiële
situatie behoorlijk is gewijzigd. En
ik kan nu al zeggen dat de locatie in
Renesse met alles erop en eraan,
sportvelden incluis, véél duurder
gaat uitvallen dan de 5,8 miljoen die
nu zijn begroot. Neem dat vooral
ook even mee."
En Burgh-Haamstede heeft die
voorzieningen al, betoogde Lie-
vense. ,,Bovendien is dat onze
groeikern. Renesse bruist wat be
treft toerisme, moet daar dan ook
nog per se een regioschool komen?
Of mag Burgh-Haamstede ook er
gens mee bruisen? Wij vinden van
wel. Maar inderdaad, we hoeven
niet nu al alles vast te leggen. We
hebben nog tijd genoeg."
vrijdag 26 juni 2020
SD
Koninklijk oudje 'vertelt' zijn verhaal
Esme Soesman
-Ilja Mostert, archivaris
Zie: stad-en-lande.nl
De Schouwse politiek moet zich
helemaal niet bemoeien met de
locatie van een regioschool. En
Robbert Lievense al helemaal
niet. De fractievoorzitter van de
grootste partij kreeg er gister
avond flink van langs in de digi
tale commissievergadering.
Wendy Wagenmakers
Zierikzee
-Robbert Lievense, LSD
Archivaris Ilja Mostert van de gemeente Schouwen-Duiveland op het plein voor de Nieuwe Kerk in Zierikzee. Hij dokterde alles uit over
de majestueuze kastanjeboom die naast de kerk staat. foto ernesta verburg
