Syriëgangers wachten
niet op uitspraak en
zijn uit kamp ontsnapt
NIEUWS 15
'Bij storm is kans op nieuwe ramp groot'
Daarom wil de OVV dat gebruik
van de zuidelijke vaarroute wordt
beperkt tijdens noordwesterstorm.
Daarover moet de minister van In
frastructuur en Waterstaat afspra
ken maken met Denemarken en
Duitsland. Ook de noordelijke
route is onveilig bij noordwester
storm.
De OVV heeft onderzoek gedaan
naar de oorzaken van de ramp met
het reuzencontainerschip MSC
Zoe, dat in de nacht van 1 op 2 ja
nuari 2019 met achtduizend contai
ners onderweg was van Portugal
naar de Bremerhaven in Duitsland.
Ten noorden van de Waddeneilan
den kwam het schip in zwaar weer.
Het schip verloor 342 containers.
Daardoor kwam 3 miljoen kilo
aan lading in zee terecht.
Volgens de Onderzoeksraad is de
kans groot dat een dergelijke ramp
opnieuw plaatsvindt. Jeroen Dijs-
selbloem, voorzitter van de OVV,
noemt de vaarroutes bij noordwes
terstorm zeer risicovol. ,,Het verlies
van containers zorgt voor vervui
ling van het Waddengebied en
moet worden voorkomen. Het
Waddengebied is een erkend na
tuurgebied. Om dit Werelderfgoed
te beschermen moet het voorzorgs
principe leidend zijn."
De losgeslagen containers van de
MSC Zoe veroorzaakten grote ver
vuiling. Stranden van de Wadden
eilanden, Friesland en Groningen
stroomden vol met tv's, stoelen,
manden, speelgoed, kleding en ver-
pakkingsmateriaal. Ook belandden
veel plastic korrels in zee die nau
welijks te verwijderen zijn.
Volgens de OVV kon de ramp ge
beuren doordat noordwestenwind
op beide vaarroutes op de Noordzee
boven de Waddeneilanden funest
is voor grote containerschepen. Ze
krijgen te maken met hoge dwars
scheepse golven, waardoor de sche
pen extreme slingerbewegingen
maken. Daarnaast slaan hoge gol
ven tegen de zijkanten van het
Zuidelijke route is
zo ondiep, dat
schepen bij storm de
bodem kunnen raken
schip, waardoor sjorsystemen voor
de containers kunnen bezwijken.
De zuidelijke vaarroute is daarnaast
zo ondiep, dat schepen bij storm de
bodem kunnen raken.
Bij noordwesterstorm moet
daarom het gebruik van de zuide
lijke vaarroute worden beperkt,
stelt de Onderzoeksraad. Ook de
noordelijke route blijft riskant.
Niet alleen internationale afspra
ken zijn van belang, er is ook een rol
weggelegd voor de kustwacht. Die
zou schepen bij storm kunnen be
geleiden om veiliger vaarroutes te
vinden, vindt de OVV.
Daarnaast doet de Onderzoeksraad
een aanbeveling aan de container
scheepvaart. Containerschepen
worden steeds groter. Dat brengt ri
sico's met zich mee waar wind,
hoge golven en ondiep water voor
grote slingerbewegingen zorgen.
Internationaal moeten nieuwe af
spraken worden gemaakt voor de
sjorsystemen van containers, zodat
die bestand zijn tegen de omstan
digheden waarin de MSC Zoe ver
keerde.
Minister Cora van Nieuwenhui-
zen spreekt van een 'waardevol rap
port'. Ze gaat haar best doen de
Waddenzee beter te beschermen,
maar kan nog niet beloven dat bij
storm de zuidelijke vaarroute
wordt afgesloten voor container
schepen. Het gaat namelijk om een
internationale scheepvaartroute.
Om de doorvaart te beperken moet
ze met Duitsland en Denemarken
een verzoek indienen bij de inter
nationale maritieme organisatie.
Die procedure wordt in gang gezet,
maar kan jaren duren.
De Waddenvereniging en Green
peace reageren instemmend op de
aanbevelingen. De Waddenvereni
ging pleit er zelfs voor om bij zulk
noodweer ook geen vrachtschepen
toe te laten op de alternatieve, meer
noordelijk gelegen route via de
Noordzee.
Waar een groot deel van de wereld
de afgelopen maanden in corona-
lockdown zat, stonden de ont
wikkelingen in het Syrische
strijdgebied niet stil. Een groep
van zo'n vijftien Nederlandse
vrouwen ontsnapte met hun kin
deren uit het detentiekamp Al Hol
en vluchtte naar het laatste stukje
Syrië dat nog onder controle staat
van (jihadistische) oppositiegroe
pen: de regio Idlib, zo bevestigen
bronnen aan deze krant. De vrou
wen en kinderen verblijven er nu
samen in een huis, in de nabijheid
van de Turkse grens.
Onder meer vanwege de ont
snappingen van verschillende
groepen Europese Syriëgangers
hebben de Koerdische bewakers
van de kampen de afgelopen we
ken alle vrouwen opnieuw gere
gistreerd. Volgens achtergebleven
Nederlandse vrouwen gebruikten
de bewakers tasers om de orde te
handhaven.
Er zijn de afgelopen zeven jaar
zo'n driehonderd Nederlanders
naar het strijdgebied in Syrië en
Irak gereisd. De meesten sloten
zich aan bij jihadistische, terroris
tische groeperingen als IS en Jab-
hat al-Nusra. Sommige vrouwen
vluchtten zelf uit het kalifaat, an
deren bleven tot de val van IS bij
de groep en werden gevangenge
nomen in Al Hol of Al Roj.
Kort geding
Een groep van 23 vrouwen in de
kampen spande eind vorig jaar
een kort geding aan tegen de Ne
derlandse staat: zij willen terug
naar Nederland en vinden dat de
staat daar een rol in moet spelen.
In eerste instantie oordeelde de
rechtbank dat Nederland wel een
verplichting had zich in te span
nen de 56 kinderen van de vrou
wen terug te halen en daarmee
eventueel ook de moeders zelf.
In november zette het gerechts
hof in hoger beroep een streep
door die uitspraak. Volgens het
hof is het niet aan de rechter om
een beslissing te nemen, maar aan
de politiek.
Die politiek staat op het stand
punt dat de vrouwen zich zelf
moeten melden bij een Neder
lands consulaat in Turkije of Irak.
Pas dan kan Nederland hen hel
pen terug te keren. Direct na te
rugkeer worden ze dan opgeslo
ten en berecht, omdat ze zich heb
ben aangesloten bij een terroristi
sche groepering.
De advocaten van de vrouwen
gingen in cassatie tegen de uit
spraak, vandaag oordeelt de Hoge
Raad daarin. De raad kan de uit
spraak van het gerechtshof over
eind laten of terugverwijzen naar
een ander gerechtshof.
Kinderen
Tot in maart zaten er, volgens in
lichtingendienst AIVD, zo'n
35 Nederlandse vrouwen (vaak
met hun kinderen) vast in de
kampen. Inmiddels is een deel
van die vrouwen ontsnapt. Daar
zitten ook vrouwen tussen die
meedoen aan het kort geding, stelt
André Seebregts, een van hun ad
vocaten. Verder wil hij niets over
die zaak kwijt.
Sommige vrouwen kondigden
na de uitspraak in november al
aan andere oplossingen te gaan
zoeken om naar Nederland te ko
men. Ook waren sommigen bang
dat hun kinderen, naarmate ze
ouder worden, van hen geschei
den zouden worden door de Koer
dische bewakers. De vrouwen
hebben waarschijnlijk smokke
laars gebruikt om uit het kamp te
komen. De kosten daarvan liggen,
volgens onderzoekers die toegang
hadden tot besloten Telegram-
groepen van Europese vrouwen in
Al Hol, tussen de 4500 en 7500
dollar per persoon.
Hoe de vrouwen aan dat geld
zijn gekomen is nog onduidelijk.
Wel moesten de afgelopen maan
den al meerdere familieleden van
Syriëgangers voor de rechter ko
men omdat ze de afgelopen jaren
geld hebben overgemaakt naar
hun broers of dochters in het
strijdgebied. Ook in jihadistische
kringen in Amsterdam zou de af
gelopen jaren geld zijn ingeza
meld.
Mogelijk willen de vrouwen nu
via Idlib de Turkse grens overste
ken en daar een Nederlands con
sulaat bereiken. Anderen zouden
in de regio willen blijven.
vrijdag 26 juni 2020
GO
Op Schiermonnikoog spoelden spullen aan uit de containers van MSC Zoe. foto getty images
OVV waarschuwt:
Vaarroutes boven
Wadden onveilig
Bij noordwesterstorm zijn vaar
routes ten noorden van de Wad
deneilanden 'zeer risicovol' voor
grote containerschepen. Dat
concludeert de Onderzoeksraad
Voor Veiligheid (OVV) in een rap
port naar de containerramp met
mammoetschip MSC Zoe.
Koen Voskuil
Den Haag
Vanmorgen doet de Hoge Raad
uitspraak in de procedure
waarin 23 Nederlandse Syrië-
gangers eisen dat de Neder
landse staat helpt bij hun te
rugkeer. Een deel van de vrou
wen heeft de uitspraak niet af
gewacht en is uit een Syrisch
detentiekamp ontsnapt.
Cyril Rosman
Den Haag
Vrouw en kind in detentiekamp Al Hol in Syrië. foto afp
Bremerhaven
Route MSC Zoe
