Nu ook voor thuis:
een plant die licht
geeft als je hem aait
8 NIEUWS
Door nieuwe informatie moet Tony D. alsnog
Vier jaar geleden werd een
Amsterdamse dj per abuis
vermoord. Het echte doelwit
was een zware crimineel. Met een
bijzondere politie-operatie werden
de vermoedelijke schutters
gepakt, maar één van hen bleef
ongestraft. Tot nu?
M
Sciencefiction? Zeker niet. Gister
avond presenteerde Van Oers met
haar start-up Nova Innova in Rot
terdam de eerste tien living lights
voor thuis, aan de eerste kopers en
andere belangstellenden. Wie ook
zo'n duurzaam lichtplantje wil
hebben, moet toch even geduld
hebben. Het duurt waarschijnlijk
nog even, voordat ze in grote oplage
verkrijgbaar zijn en er is al een
wachtlijst van ruim tweeduizend
mensen.
Alle tijd om te sparen, want één
levend licht kost nu nog 1500 euro,
exclusief btw. Ermi: ,,Het is ook
geen gewone lamp, het is een
kunstobject, design, magie. En ja
renlang ontwikkelen kost nu een
maal niet niets. Maar bij meer pro
ductie hopen we dat de prijs om
laag kan.''
Planten die licht geven? Even een
korte biologieles. Een plant maakt
dankzij fotosynthese via de blade
ren zelf voedsel aan om te groeien.
Wat de plant te veel maakt, wordt
via de wortels in de grond uitge
scheiden. Bacteriën ruimen dit
restafval op en daarbij komen elek
tronen vrij. Een ontwikkelde
'brandstofcel' van het bedrijf Plant-
e in Wageningen kan deze elektro
nen vangen en omzetten in stroom.
Daarmee kun je een ledlampje even
laten branden.
Ledlampjes
De bio-ontwerper werkt met lepel-
planten en Mexicaanse dwergpal-
men. Die hebben namelijk geen
problemen met natte voeten. De
techniek werkt optimaal in water.
De planten zitten in een halfopen
glazen bol.
Eén keer per week water geven, is
voldoende. En even voor de duide
lijkheid: de plant zelf geeft geen
licht, het zijn de drie ledlampjes in
de glazen behuizing die oplichten.
Complex
De Rotterdamse studeerde er in
2016 al mee af aan de Willem de
Kooning Academie in Rotterdam.
Ze dacht haar prototype toen snel te
kunnen ontwikkelen tot een ge
bruiksvriendelijke lichtplant voor
de consumentenmarkt. ,,Maar dat
duurde helaas iets langer. Natuur is
complex. Gelukkig hebben we nu
de eerste tien lampen. 'We' ja, want
ik kan dit niet alleen. Samen met
Plant-e en een heel team binnen
Nova Innova werken we hieraan.''
Het is geen gewone
lamp, het is een
kunstobject,
design, magie
En nu vliegen de eerste kinderen
uit, naar enthousiaste klanten door
heel Nederland. ,,Spannend hoor.
We gaan ze de komende tijd goed
in de gaten houden. Hoe doen ze
het bij mensen thuis? Moeten we
aanpassingen doen? Alles om zo
snel mogelijk deze innovatie voor
een groter publiek toegankelijk te
maken. Energie uit planten halen is
mogelijk. Dit is het eerste stapje.
Zonnecellen begonnen ook ooit
klein, moet je kijken waar we nu
zijn.''
Voor wie niet kan wachten om de
levende lampen van Van Oers aan
het werk te zien: in de Rotterdamse
wijk IJsselmonde, aan de Reyerdijk
staan ze in 'het wild', in Het Park
van Morgen. Loop over de vlonder
tussen de planten en de sprookjes
achtige verlichting twinkelt. Geen
aai, toch een knipoog.
Het is woensdag
25 oktober 2017
om 17.12 uur als
een jonge
vrouw haar
zwarte Volks
wagen Jetta
voor haar deur in Oostknol
lendam parkeert. Op het moment
dat ze haar telefoongesprek be-
eindigt om haar jonge kinderen
uit de auto te halen, stappen er
twee mannen met een Moluks
uiterlijk in zwarte motorjacks uit
een vlakbij geparkeerde Merce
des. ,,Hai'' zegt er een, terwijl hij
op haar raam tikt. ,,Effe uitstap
pen. Ik wil even met je praten.''
Als de vrouw vraagt waarom hij
wil praten komt hij meteen ter
zake. Hij wil weten wie er vanaf
begin oktober het jaar ervoor
(2016) in haar auto heeft gereden.
,,In deze auto?'' vraagt de
vrouw. ,,Ja, in deze auto ja'', zegt
de man. ,,Wij van Satu laten na
melijk niet zomaar iemand van
ons afknallen.''
Als de vrouw nog steeds zegt
het niet te begrijpen kijkt de man
naar haar kinderen en roept dat
hij 'anders nog wel een adresje in
Wormerveer weet', waarmee hij
laat merken op de hoogte te zijn
van de plek waar ze zojuist haar
kroost van de opvang haalde.
Als de vrouw volhoudt het niet
te begrijpen, drukken de mannen
een uitgeprinte foto van Djordy
Latumahina in haar hand met
daarop de datum van de dag
waarop hij vermoord werd.
,,Weet je het nu? Oktober vorig
jaar? Amsterdam? Wij vergeten
nooit, hè. Wij laten niet zomaar
een broeder afknallen. Nog een
keer: wie reed er vorig jaar begin
oktober in deze auto? Waar is
die man?''
Met de foto van de vermoordde
dj op schoot lijkt het de vrouw nu
duidelijk. ,,Ik snap het. Ik snap
het'', roept ze.
,,We komen niet voor jou'', zeg
gen de mannen als laatste. ,,We
komen voor de man die in deze
auto rijdt.''
De mannen die de vrouw in het
bijzijn van haar kinderen aan-
spreken, zijn in werkelijkheid
geen wraakzuchtige leden van
een Molukse motorbende, maar
rechercheurs. Ze horen bij het
team Werken Onder Dekmantel
(WOD). Op bevel van de officier
van justitie in de zaak '13 Mortel'
(zoals het onderzoek naar de
moord op Djordy Latumahina en
de poging tot moord op zijn
vriendin heet) hebben zij de taak
gekregen om dit zware en opmer
kelijke opsporingsmiddel uit te
oefenen.
Parkeergarage
Terug naar de dag van de moord.
Die bewuste 8 oktober springt
Djordy Latumahina met zijn
vriendin en hun dochtertje (2)
nog even gauw in de auto onder
hun flat in Amsterdam-West om
een cadeau te kopen voor hun
jarige oom. Om 17.15 uur rijden ze
net zo terug onder de slagboom
van de parkeergarage door zoals
ze er een uur eerder naar buiten
reden. Een gelukkig, vrolijk gezin.
Een knap stel dat zich bezighoudt
met fashion, met het organiseren
van feestjes en met het promoten
van Bugaboo-kinderwagens.
Van de onderwereld, de daar
geldende conventies en de oorlog
die er op dat moment op het
hoogste niveau wordt uitgevoch
ten, hebben ze geen idee. Al hele
maal niet dat ze er over 60 secon
den onderdeel van worden, om
dat er een moordcommando aan
de andere kant van de muur staat
te wachten. Djordy heeft dan ook
met niemand ruzie. Is niemand
geld schuldig. Hij heeft alleen het
ongeluk dat er een beroepscrimi
neel in zijn flat woont die enigs
zins op hem lijkt, zo nu en dan in
eenzelfde zwarte Mini Cooper
rijdt en tot een criminele groepe
ring wordt gerekend waar een an
dere groepering een conflict mee
uitvecht.
Het is de moordploeg van die
laatste groep die nu op hem staat
e Djordy heeft het
ongeluk dat er een
beroepscrimineel in
zijn flat woont die
enigszins op hem lijkt
te wachten. Een paar tellen later
neemt die zijn auto met automa
tische wapens onder vuur. Djor-
dy is op slag dood. Zijn vriendin
wordt door zes kogels getroffen.
Hoewel de kogels rakelings langs
het kinderzitje scheren, blijft hun
dochter fysiek ongedeerd.
Als het nieuws bekend wordt,
lopen misdaadjournalisten al hun
contacten na. Zonder resultaat.
Niemand kent Djordy Latuma-
hina. Wat is hier gebeurd?
Geen boeven
Die vraag spookt ook door het
hoofd van recherchechef Olivier
Dutilh als hij 's avonds in het VU-
ziekenhuis is, waar de vriendin
van Djordy ligt en waar hun
vriendenkring zich naartoe heeft
gespoed. ,,Dit zijn geen boeven'',
denkt Dutilh. Maar zijn gedach
ten over een verschrikkelijke ver
gissing moet hij beroepshalve
nog even voor zichzelf houden.
Behalve de afschuwelijke per
soonsverwisseling begaat het
donderdag 25 juni 2020
GO
Ontwerper Ermi van Oers met haar living lights. De ledlampjes
branden op energie van de plant. foto jan de groen
Altijd al je kamerplant een aai
over z'n bolletje, eh... blaadje,
willen geven? Doe het en mis
schien geeft die groene rakker
je een knipoog terug. Die van de
Rotterdamse bio-ontwerper
Ermi van Oers (1991) doen dat
zeker. Sterker, bij elke aai lich
ten ze even op.
Sandra de Vliegh
Rotterdam
- Ermi van Oers, bio-ontwerper
Net sluit zich
Jens Olde Kalter
Yelle Tieleman
Amsterdam
Djordy werkte bij de Amster
damse club Bitterzoet, waar na
zijn dood een herdenkingsbij
eenkomst was. foto hh
