Coronalijn Rode Kruis
22.000keer gebeld
Lesboek afgeschaft
na klacht over tekst
vol vooroordelen
NIEUWS 15
OM gelooft niet in psychose moordverdachte
Het gaat slecht met Thijs. Het is er
gens in 2018 en zijn stressklachten
verdwijnen maar niet. Zijn gevoe
lens vervlakken ook. Er is meer aan
de hand. Ben ik soms een psycho
paat? Online zoekt hij antwoor
den. Na een tijdje wordt het hel
der, een waar 'eurekamoment'
noemt hij het zelf: niet hijzelf is
gek, maar alle anderen zijn het.
,,De rest van de wereld was in han
den van psychopaten, die commu
niceren in geheimtaal. U zag die
codetaal in Netflixseries als BoJack
Horseman en de That 70's Show", zo
horen de moordverdachte en het
publiek op de eerste zittingsdag in
de rechtbank van Maastricht.
De 28-jarige Limburger werd vo
rig jaar in mei opgepakt voor de
moord op drie wandelaars in Den
Haag en op de Brunssummerheide
in Zuid-Limburg. Hij stak de wil
lekeurig gekozen slachtoffers
meermaals toen ze hun hond uit
lieten. Na zijn eerdere bekentenis
is de cruciale vraag: zijn de daden
hem aan te rekenen?
Volgens gedragsexperts van het
Pieter Baan Centrum (PBC) is dat
niet het geval, en moet H. dus vol-
ledig ontoerekeningsvatbaar wor
den verklaard (waardoor een cel
straf vervalt). Voor hemzelf staat
het ook vast: ,,Ik was knettergek."
De moorden op Etsuko (56), Diny
(63) en Frans (68) pleegde hij 'in
opdracht', die kreeg hij via ge
heime boodschappen in kente
kens en nieuwsberichten. ,,Ik wou
dat ik het nooit had gedaan."
Maar het OM is uiterst sceptisch
over het psychoseverhaal. De offi
cieren van justitie vinden dat H.
met zijn drugsgebruik bewust ri
sico's nam, dat er een zekere 'bere
kening' in zijn handelen te be
speuren valt en dat er wel degelijk
keuzemomenten waren om niet te
Ik was knettergek.
Ik wou dat ik
het nooit
had gedaan
moorden. H. zelf bestrijdt dat. Hij
kon niet anders. Pas weken na zijn
arrestatie, vanaf juni vorig jaar, be
gint het kwartje te vallen als hij
medicijnen neemt die zijn psy
chose remmen. Dan komt hij tot
de slotsom dat de eerdere waan
wereld slechts 'in zijn hoofd' zat:
,,Toen kwam het besef dat de code
taal niet echt is. Heel bizar."
Daar komt de 28-jarige Limbur
ger drie moorden te laat achter,
zullen nabestaanden verzuchten.
Zo laat dat het zelfs verdacht is,
lijkt het OM te suggereren.
De staat van paranoia en psy
chose is in de rechtszaal steeds de
verklaring voor zijn onverklaar
bare daden. Bijvoorbeeld als de of
ficieren hem bevragen over het feit
dat er wel degelijk sprake leek van
keuzevrijheid toen hij na de eerste
moord niet meteen nog iemand
vermoordde (terwijl dat wel de
'opdracht' was).
Of bij het akelige detail van de
pink die hij afsneed bij zijn eerste
slachtoffer: dat zou een noodzake
lijk bewijsstuk zijn voor 'de jury'
om aan te tonen dat hij zijn
moordmissie had volbracht. Maar
het dragen van de pink in zijn jas
zak vond hij zo naar dat hij deze
weggooide. ,,Eerst was die pink
nodig, toen niet meer. Hoe rijmt u
dat dan als het bij 'de opdracht'
hoorde?" vroeg de officier van jus
titie.
Logica
H. gedecideerd: ,,U probeert logica
te vinden in een moment dat mijn
gedachten helemaal niet logisch
waren." Aanwezigen in de zaal
zien Thijs H. trillen. De tengere
jongeman zit voorovergebogen.
Zeker meer dan tien keer zegt H.
'dat weet ik niet meer', als hij ge
vraagd wordt naar details rond zijn
daden of hoe exact de opdrachten
luidden die hij kreeg. Waarom
googelde hij begin van het jaar nog
naar de 'moordatlas?' H. weet het
allemaal niet meer. In die gevallen
is zijn stem traag, laag en lijkt hij
inderdaad loom en sloom door de
verhoogde dosis anti-psychotica
die hij sinds kort slikt.
Maar soms staat hij ineens op
scherp. Neem de vraag over een
bezoek van psychiater Jan Swin-
kels in de gevangenis van Vught.
Wat deed die expert daar? Als Thijs
H. proeft dat het OM hem beschul
digt van een verzonnen verhaal is
hij fel: ,,U denkt toch niet dat ie
mand van dat kaliber mij helpt zo
dat ik een psychose kan faken?"
Vandaag gaat de zaak verder met
experts van het PBC en verhalen
van nabestaanden.
De lijn was in het leven geroepen
voor een luisterend oor, een prakti
sche of medische vraag over het co
ronavirus, of omdat iemand ergens
hulp bij nodig had. Initiatiefnemer
Faiza El Khayari: ,,Wij zijn er voor
mensen die nog steeds niet of wei
nig de deur uit gaan, omdat ze niet
kunnen of durven. Gewoon om te
praten of misschien even te hui
len.''
Woordvoerder Belinda van der
Gaag legt uit dat er vooral de eerste
weken veel onduidelijkheid was
rond de coronaregels. ,,Toen heb
ben we de hulplijn geopend. Men
sen belden met praktische vragen.
Wat nou wel en niet mocht, wat
wel of niet verstandig was om te
doen.''
Student Ezra Serik (21) zwengelde
de discussie afgelopen weekend aan
met een bericht op Facebook. Ze
plaatste een foto van de tekst en
stelde de vraag: Hogeschool
Utrecht is dit de literatuur die wij
voorgeschreven krijgen? In de tekst
over 'met name jonge Marokkanen'
staat dat ze 'geen respect hebben
voor de regels' en 'ze nauwelijks
binnen de grenzen van de samen
leving functioneren'. ,,Ze gedragen
zich egoïstisch, hebben geen pro
blemen met het uitbuiten van an
deren (bijvoorbeeld loverboys) of
respect voor andermans of publieke
eigendommen."
Over Antilliaanse (jonge) man
nen zegt het studieboek dat ze 'al
tijd op zoek zijn naar verpozing en
seks, en de verantwoording voor
het vaderschap stelselmatig afwij
zen'.
Het balletje ging snel rollen. In
een mum van tijd werd het bericht
167 keer gedeeld en kreeg Ezra een
telefoontje van haar docent. Het
lesboek gaat eruit. ,,Ja, ik ben blij. Ik
kan niet geloven dat dit ons studie
materiaal is en dat wij dit moeten
leren. Wij zijn de toekomstige per-
soneelsmanagers. Straks nemen wij
minder snel Marokkaanse jongeren
aan, omdat ze zich niet aan de regels
zouden houden", zegt ze erover.
De Hogeschool Utrecht noemt de
tekst 'ontluisterend'. Tegelijkertijd
Bellers kunnen een praatje maken
in het Nederlands en veel andere
talen, van Engels tot Chinees. Het
Rode Kruis zag dat er bij specifieke
groepen veel onduidelijkheid was
en dat belangrijke informatie men
sen die niet goed Nederlands spre
ken onvoldoende bereikte.
Onder de telefoontjes waren ook
concrete hulpvragen. Burgerhulp
verleners van het Rode Kruis gin
gen zo'n tweeduizend keer op pad
om bijvoorbeeld bij iemand langs te
gaan, boodschappen te doen of de
hond uit te laten. Van der Gaag: ,,Je
ziet dat mensen die zich bij ons
melden vaak een klein netwerk
hebben. Als dan een zoon, dochter
of mantelzorger klachten heeft en
daardoor niet kan helpen zoals nor
maal gesproken, hebben sommigen
niks om op terug te vallen.''
En vaak zijn mensen ook gewoon
op zoek naar wat contact: ze voelen
zich eenzaam of angstig door de co
ronacrisis, meent El Khayari.
is het de docenten de afgelopen ja
ren niet opgevallen dat er zo gene
raliserend over bevolkingsgroepen
wordt gesproken. ,,Het is leerzaam
dat een student dit aankaart. We
hebben dit lesboek al zes jaar in ge
bruik. Er heeft nooit eerder iemand
over aan de bel getrokken", zegt
woordvoerder Jos Steehouder. De
docenten zeggen dat de passage
'een blinde vlek' voor hen was,
maar zijn het volledig met Ezra
eens. ,,Het is niet acceptabel wat er
staat en het is ook niet waar", aldus
Steehouder. Overigens zegt de ho
geschool dat het studieboek er so
wieso uitging volgend jaar, omdat
het al zo oud is. Dat was al voor deze
discussie besloten.
Discussie
Voor de Hogeschool Utrecht is dit
reden om de discussie over racisme
breder te voeren. Ezra en medestu
denten krijgen een uitnodiging om
mee te praten over hoe ze vinden
dat de hogeschool daarmee omgaat.
Steehouder: ,,Het is tijd om onze
blinde vlekken te ontdekken als die
er nog zijn. We zijn blij dat deze
student aan de bel heeft getrok
ken."
Ook Ezra ziet zo'n gesprek wel
zitten. ,,Ik vind het leuk om daar
over mee te denken.''
dinsdag 23 juni 2020
Vroeger was hij gevoelig en kon
hij nog geen insect zien lijden.
Vorig jaar vermoordde Thijs H.
drie wandelaars, op missie in
een waanwereld vol psychopa
ten en codetaal. Maar het
Openbaar Ministerie slikt die
uitleg niet.
Niels Klaassen
Maastricht
-Thijs H., moordverdachte
A Deelnemers
aan een stille
tocht in Scheve-
ningen leggen in
2019 bloemen in
de Scheve-
ningse Bosjes,
op de plek waar
Thijs H. vorig
jaar een vrouw
doodstak.
FOTO ANP
DEN HAAG Vrijwilligers van het
Rode Kruis hebben de afgelo
pen honderd dagen bijna 22.000
keer iemand te woord gestaan
via de hulplijn die voor de coro
nacrisis was opgezet.
De Hogeschool Utrecht is ge
schokt door een passage in een
lesboek van de opleiding Human
Resource Management. In het
boek wordt generaliserend ge
sproken over jonge Marokkanen
die alle regels aan de laars lap
pen en Antilliaanse mannen die
het vaderschap afwijzen. De op
leiding stopt met het boek.
Ellen van Gaalen
Utrecht
Een HU-student had proble
men met de lestekst over Ma
rokkanen en Antillianen. foto anp
GO
Rest van de wereld
was gek, niet Thijs H.
Thijs H. kreeg naar eigen zeggen in codetaal opdrachten voor de moorden. illustratie aloys oosterwijk
