NIEUWS 13
Koosje brabbelt haar eigen verhaaltjes over een lief, wit konijn
'Het slaat wereldwijd aan: geef iets van miffy en iedereen smelt'
'Die versjes waren zo'n beetje de eerste die we te horen kregen'
4-
ning. Die ansichtkaart hangt al dertig
jaar boven mijn bureau.''
Yolanda van den Berg mag met
recht dé Dick Bruna- en Nijntjeken-
ner genoemd worden. In november
werkt ze zeven jaar bij het Centraal
Museum, eerst als curator van het
voormalige Dick Bruna Huis, nu als
conservator. Ze stond onder meer
LUCAS VAN DE MEERENDONK (34)
Nijntje kijkt je altijd aan
en doet ook bijna altijd
fijne dingen, hoewel ze
soms ook huilt
aan de wieg van het populaire Nijn-
tjemuseum (dat vorig jaar meer dan
160.000 bezoekers trok) en de ten
toonstelling 'Dick Bruna en Utrecht:
hart voor elkaar'. Nu legt ze de laatste
hand aan de tentoonstelling 'Nijntje,
65 jaar bron van inspiratie'. Zondag
bestond het konijntje precies 65 jaar.
Herkenbaarheid
„Nijntje is het ideale figuurtje om
kinderen aan te spreken. Kinderen
kunnen leren en ervaren met Nijntje.
Vanuit educatief, maar ook vanuit
kunstzinnig perspectief is dat inte
ressant. De populariteit van Nijntje is
de herkenbaarheid in wat ze doet.
Eendjes voeren, fietsen naar school of
op bezoek bij oma. Dat doet een kind
ook. Daarbij gebruikt Dick Bruna
eenvoudige taal. En Nijntje kijkt je
altijd aan. Nijntje doet ook bijna al
tijd fijne dingen, hoewel ze soms ook
huilt.''
Bruna bedacht Nijntje in 1955 tij
dens een vakantie in Egmond aan
Zee voor het slapengaan van zijn
oudste zoon Sierk. Elke avond ver
telde hij een verhaaltje over een wit
konijn dat in de tuin van het vakan
tiehuis rondliep.
Als ode aan het onverwoestbare
konijntje hebben tientallen interna
tionale studenten van academies
voor mode, design en kunst prototy
pes gemaakt van pluchen Nijntje-
knuffels. De 86 in een nieuwe outfit
gestoken Nijntjes zijn te zien in het
Centraal Museum. Een aantal hier
van wordt in een beperkte oplage als
verzamelaarsobject uitgebracht.
,,Dick Bruna zou Nijntje nooit zo
getekend hebben zoals de studenten
ze nu ontworpen hebben. Nijntje als
poolreiziger past bijvoorbeeld niet in
zijn boekjes. En een met verf beschil
derde Nijntje ook niet. Dat is juist de
artistieke vrijheid die de studenten
hebben gekregen. Desondanks blijft
het beeld van Nijntje in alle 86 Nijn-
tjes overeind. Het zijn stuk voor stuk
allemaal Nijntjes. Dat is heel opval
lend in deze tentoonstelling.''
AGNES JONGERIUS (59)
INGMAR HEYTZE (50)
dinsdag 23 juni 2020
GO
een kindertekening'
- Yolanda van den Berg,
Centraal Museum
Nijntje, 65 jaar bron van inspira
tie, Centraal Museum, Utrecht, van
20 juni tot en met 20 september.
Malheur in huize Van de
Meerendonk in de
Utrechtse wijk Lombok.
Vader Lucas (34), pre
sentator van het Jeugd
journaal, heeft de enkel
banden gescheurd tij
dens een potje tennis.
Het goede nieuws: ook
met het been omhoog
kan hij kleine Koosje (1,5)
prima voorlezen uit de
Nijntjeboekjes. Want ze
hebben me daar een
bende spulletjes: boekjes,
blokkentoren, knuffels,
handdoek, badboekjes,
handpoppen. Zelfs de let
ters op Koosjes kinderka
mer zijn van Dick. Dat
begon al voordat Koosje
ter wereld kwam, vertelt
pa.
Zijn partner Shody moest
en zou per se in Utrecht
bevallen. ,,Want daar kre
gen we een rompertje
met een tekening van
Dick Bruna erop. Dat
hebben we Koosje vol
trots laten dragen.''
Niet verrassend dat
dochterlief besloot om
niet 'papa' of 'mama' als
eerste woordje te leren.
Het begon nog met 'aai',
maar daarna was het al
snel 'Nijn'.
Elke avond leest hij stee
vast Koosje voor uit een
Brunaboekje. Er is keus
genoeg. Zelfs een boekje
in Utregs dialect. Maar
dat lukt nog niet zo goed.
Geef het tijd, pa werkt
nog aan z'n uitspraak.
De stapeldoos met blok
ken is Koosjes favoriet en
haar vader is erg te spre
ken over de Nijntjeliedjes.
Moeders kruipt dan ach
ter de piano, lekker
samen zingen.
Soms zit Koosje alleen te
spelen, in huis is het stil,
en dan begint ze te zin
gen. De woordjes brab
belt ze, maar het is duide
lijk waar het over gaat:
een lief, wit konijntje.
Met Nijntje is Agnes Jongerius
(59), oud-FNV-voorzitter en Eu
roparlementariër, niet grootge
bracht. Maar fan is ze wel. Ze
kwam uit een groot gezin waar de
boeken van Annie M.G. Schmidt
de boventoon voerden. Zelf kreeg
ze met haar man Ger Jochems
geen kinderen; toch vindt ze het
konijntje geweldig. ,,Ik ben fan en
geef Nijntje zo vaak als het kan
cadeau.'' De vraag is dan: wat is
er zo fijn aan Nijn? Waarna Jon-
gerius uitlegt dat het gaat om die
schaarse, heldere lijnen van Dick
Bruna. ,,Die weten zoveel emotie
over te brengen naar kinderen,
maar ook volwassenen. Dat is zo
knap.'' Het lijkt eenvoudig, stelt ze
vast, en er zullen vast mensen zijn
die roepen: 'Dat kan een kind
ook.' Zoals dat bijvoorbeeld over
de werken van Picasso ook werd
gezegd. „Maar zo simpel is het
niet. En het slaat wereldwijd aan,
hè. Ik ben Europarlementariër en
kan Nijntje gerust aan een collega
uit een ander land cadeau doen.
Geef iets van miffy en iedereen
smelt." Wat ook meespeelt, is dat
ze met Nijntje echt iets geeft uit
haar eigen stad.
„Op mijn werktafel staat Nijntjes
verre reizen. Een grappig
boekje waarin Nijntje door
Europa trekt. Dat raakt
aan mijn huidige werk,
vandaar.''
jeugd en herkende ze
weer toen ik mijn doch
ters Jente (4) en Elin (7)
ging voorlezen."
Volgens Heytze zou je
kunnen zeggen dat Dick
Bruna aan de wieg
heeft gestaan van
Dichter Ingmar Heytze
is de trotse bezitter van
een kaart van Nijntje
zelf. Daarop staat: 'Als jij
het niet geworden was,
was ik gaan verhuizen'.
En de kaart is door haar
zelf ondertekend. „Een
kaart van Nijntje. Gewel
dig toch? Die koester ik.
Ik ben altijd alles kwijt,
maar die kaart staat al
meer dan tien jaar op
mijn bureau."
De dichter ontving het
schrijven in 2009,
kort nadat hij was
aangesteld als eerste
officiële stadsdich
ter van Utrecht. Mogelijk
heeft Nijn bij het verzen
den wat hulp gehad van
Dick Bruna. „Schat van
een man, en dat vond ie
dereen die hem kende."
Met Nijntje heeft Heytze
iets wat de meeste men
sen onder de 65
jaar hebben: „Ik
kende die boek
jes uit mijn
zijn dichterschap, en dat
van vele collega's. ,,Het
zijn zo'n beetje de eerste
versjes die we te horen
hebben kregen. Wat be
treft verstechniek vind ik
dat de Nijntje-kwatrijntjes
een beetje worden on
derschat. Ze roepen met
een absoluut minimum
aan woorden een hele
wereld op. Mijn favoriet?
Het spook Nijntje, vooral
door de onsterfelijke re
gels: twee gaten knipte
moeder/ twee gaten, met
een schaar/ toen kon het
spook ook kijken/ toen
was het spook ook klaar.''
