II
5
uitgebuit en worden gediscrimi
neerd. Het gaat over de Aborigin
als in Australië, de onderdrukking
van West-Papoea door Indonesië,
maar ook over de positie van Tur
ken, Marokkanen, Surinamers en
Antillianen in Nederland.
,,Het sentiment in deze groepen
is hetzelfde'', zegt Steijlen. ,,Ze
hebben een gedeelde pijn. Ze voe
len zich achtergesteld, niet erkend
in hun pijn en waar ze vandaan
komen. Ze leven in een witte sa
menleving waarin donkere men
sen weinig privileges hebben.''
Fridus Steijlen constateert dat er
nu veel meer over wordt gespro
ken dan in de jaren 80. ,,De samen
leving is veranderd en groepen
zetten het onderwerp beter op de
kaart. Deze generatie legt de eisen
harder op tafel. Dit is ook hün
maatschappij, ze hebben het recht
om hier te zijn en eisen dat de
maatschappij verandert.''
Tradities
Standbeelden van omstreden
koloniale of racistische witte
'helden' uit die tijd zijn nu het
doelwit van de zwarte woede. In
Washington werd vrijdag het
beeld neergehaald van Albert Pike,
generaal van het zuidelijke leger
die tijdens de Amerikaanse Bur
geroorlog streed voor het behoud
van de slavernij.
Het Europees Parlement nam
vrijdag een resolutie aan, die
lidstaten oproept te breken met
'racistische en afrofobische tradi
ties' als Zwarte Piet. Tegelijkertijd
stelt het parlement: ,,Het geweld
en de vernieling van eigendom
men zullen het probleem van
diepgewortelde discriminatie niet
oplossen en moeten stevig aan de
kaak worden gesteld.''
Geïnspireerd door het buiten
land wilde vrijdag in Hoorn een
groep betogers naar het stand
beeld van Coen oprukken. Deze
raakte slaags met de politie. Twaalf
betogers zijn opgepakt, onder wie
een demonstrant die tegen het
beeld plaste.
Het beeld van Coen was al om
streden voordat het op 30 mei 1893
Deze generatie legt
de eisen harder op
tafel. Dit is ook hun
maatschappij
werd onthuld. Twee dagen eerder
schreef het sociaal-democratisch
tijdschrift Recht voor allen: 'Men
wischt de bloedvlekken niet af van
Coen's nagedachtenis door de be
wering, dat hij moet beschouwd
worden als een kind van zijn tijd,
dat hij handelde als 'Calvinist'.
Coen is en blijft een hond.'
Het beeld is al vaker besmeurd
en zelfs (per ongeluk) van zijn
sokkel geduwd, maar verdween
nooit van het plein in Hoorn.
De rellen zijn voor de gemeente
ook geen aanleiding het stand-
beeld te verwijderen. Coen wordt
'in de gaten gehouden', maar er
zijn geen extra veiligheidsmaat
regelen getroffen.
In Amsterdam werd gisteren het
monument Indië-Nederland be
kogeld en besmeurd met rode
verfbommen. Op het monument
- tot 2004 een ereteken voor gene
raal Jo van Heutsz - was de leus
geklad: 'Van Heutsz leeft! Stop alle
vormen van racisme! Next stop:
Coentunnel #BLM'. De politie
onderzoekt de zaak. In Vlissingen
verzamelde zich zaterdag een
groep mensen bij het beeld van
zeeheld Michiel de Ruyter om het
te beschermen tegen eventuele
bekladders.
Steijlen sluit meer acties tegen
standbeelden niet uit. „Beelden
zijn de plekken waar je uiting kunt
geven aan je standpunten en eisen.
De acties en de tegenacties bren
gen een discussie op gang en ma
ken duidelijk hoe de verhoudin
gen liggen.''
De hoogleraar vindt dat goed
nagedacht moet worden over de
toekomst van beelden zoals dat
van Coen. ,,Dat standbeeld staat er
omdat Hoorn trots is op zijn natio
nale bijdrage. Je kunt je afvragen
waar je trots op wilt zijn'', zegt
Steijlen. ,,Het gaat er ook om hoe
we naar de geschiedenis kijken en
erover schrijven. Dat is dyna
misch. Standbeelden zijn ook een
vorm van geschiedschrijving. Als
we de geschiedenis in boeken
kunnen herschrijven, waarom dan
niet die in het straatbeeld?''
maandag 22 juni 2020
GO
De politie in Hoorn bewaakt het beeld van J.P. Coen. foto epa
ben je dan zo trots?'
Het monument Indië-Nederland in Amsterdam is beklad. foto anp
T In Washington DC wordt het beeld van de zuidelijke generaal
Albert Pike van zijn sokkel gehaald en verwijderd. foto epa
- Fridus Steijlen, hoogleraar
