overgaan op toediening aan mensen, dan weet ik het wel'
448.399
92%
79
Stichting
Proefdiervrij:
'Alternatieven
komen eraan'
Dierproeven in Nederland
Collega's werden
thuis lastig
gevallen, huizen
werden beklad
15
Of het protest tegen dierproeven de
laatste maanden wat verstomd is?
,,Ik weet het niet. Wij proberen so
wieso meer in te zetten op het ver
strekken van informatie en op het
stimuleren van alternatieven. Wat ik
wel merk, is dat mensen het onder
ling steeds meer over dierproeven
hebben. Ze worden aan het denken
gezet. Dat is positief."
Volgens de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen (KNAW)
neemt het aantal dierproeven langzaam af.
Veruit de meeste proeven, 92 procent,
worden gedaan bij muizen, ratten, vogels
en vissen. Bij 0,4 procent van de tests
worden honden, katten, paarden of apen
gebruikt.
nee. Want natuurlijk is de urgen
tie groot, er gaan mensen dood.
Maar corona is ook een prachtige
gelegenheid om makkelijker on
derzoeksgeld binnen te slepen.
Daar moet je dus streng op zijn."
Stafleu waarschuwt dat we
dierproeven niet als een perfecte
methode moeten beschouwen.
,,Een muis is geen mens, een fret
is geen mens. Je kunt resultaten
dus nóóit een-op-een vertalen.
We streven niet voor niets naar
een proefdiervrije wereld. Ook
dieren zijn complexe wezens, en
daardoor bevatten de resultaten
die je uit onderzoek haalt allerlei
onzekerheden en onduidelijkhe
den."
Dat geldt dus zelfs voor de aap,
die van alle dieren het meest op
ons lijkt? ,,Ja", zegt Stafleu. ,,Zoals
alle mensen onderling weer van
elkaar verschillen, geldt dat ook
voor alle apen. Wat zegt dus het
resultaat van een proef op één aap,
of op zes apen? Je moet daar erg
voorzichtig mee zijn."
Broodnodig
Maar ook de ethicus geeft toe: in de
huidige gezondheidscrisis is het
proefdieronderzoek broodnodig,
simpelweg 'omdat het het beste is
wat we hebben'. ,,Je weet dat het
niet ideaal is. Maar de alternatieven
zijn nog niet ver genoeg ontwik
keld."
In Rijswijk gaan ze daarom
door met het verzorgen, trainen,
onderzoeken en uiteindelijk soms
doden van de apen, vanuit de
overtuiging dat ze voor de mens
heid het goede doen. Een pande-
mie, eigenlijk is het iets waar Babs
Vroeger durfden zij en haar col
lega Langermans op verjaardags
feestjes soms amper te vertellen
wat voor werk ze deden. Rond de
eeuwwisseling, voor de moord op
Pim Fortuyn door dierenactivist
Volkert van der G., was het het
ergst, zegt Verstrepen. ,,Toen wer
den collega's soms thuis lastigge
vallen, werden huizen beklad. Op
de school van hun kinderen wer
den dode knuffels in de bomen
gehangen."
'Apenhel'
Nu de nood aan de man is, is de
publieke opinie het BPRC dus
gunstiger gezind. Al zal nooit ie
dereen het eens zijn met wat het
doet. Want in april, toen de Rijs-
wijkse onderzoekers met hun on
derzoek naar apenlongen het vak
blad Science haalden (Verstrepen:
,,Voor mij is dat echt het hoogst
haalbare.") ging ook deze krant
nog maar eens uitgebreid in op de
betwiste status van wat activisten
de 'apenhel van Rijswijk' noe
men. En de linkse opiniesite
Joop.nl publiceerde een bijdrage
van Partij voor de Dieren-Kamer-
lid Frank Wassenberg, met de
kop: 'Jongste slachtoffer van Co-
vid-19: de Java-aap'.
,,Toen werd ik wel even kwaad",
zegt Verstrepen. Ook Langermans
was even lichtelijk van slag. ,,Ik
dacht: kom aan, jongens! We heb
ben honderdduizenden doden, de
hele wereld zoekt een oplossing.
En ja, dat gaat ten koste van een
aantal dieren. Maar de waarheid
is: zonder dierproeven is het on
mogelijk om die oplossing te vin
den."
Verstrepen naar uitkeek, professi
oneel gezien dan. ,,Ik weet dat dat
vervelend kan klinken, dat is niet
mijn bedoeling. Maar voor ie
mand die al 25 jaar bezig is met vi
russen, is dit ook een mooie tijd.
Nu moet je laten zien dat wat je in
al die jaren geleerd hebt, ertoe
doet."
GO ZATERDAG 20 JUNI 2020
Een medewerker
van het BPRC aan
het werk met een
van de apen in
het lab. FOTO BPRC
'Met pijn in het hart' constateert
Debby Weijers, directeur van
Stichting Proefdiervrij, dat een
nieuw coronavaccin op dit moment
niet haalbaar is zonder dierproe
ven. Deze fase met dieren overslaan
en direct testen op mensen mag vol
gens de wet nu niet, aangezien al
ternatieven nog niet ver genoeg ont
wikkeld zijn. „Voor ander onderzoek,
bijvoorbeeld naar de manier waarop
de symptomen van het virus zich bij
mensen ontwikkelen, zijn wel alter
natieven beschikbaar." Zoals? ,,Or-
ganoids. Dat zijn miniatuurorganen,
bestaande uit menselijke cellen, die
de persoonlijke eigenschappen van
een persoon bevatten. We stimule
ren onderzoek naar die alternatie
ven, onder meer door er financieel
aan bij te dragen. Wij zijn ervan over
tuigd dat het mogelijk is een vol
gende pandemie te bestrijden zon
der dierproeven."
Dierproeven wor
den in Nederland
gebruikt voor fun
damenteel weten
schappelijk onder
zoek, wettelijk
vereiste giftig
heids- en veilig
heidstesten en
toepassingsge
richt onderzoek.
In 2018 waren het er nog altijd 448.399,
16 procent minder dan het gemiddelde van
de drie jaren ervoor. De verwachting is dat
het coronavirus zorgt voor een toename
van het aantal dierproeven.
79 partijen, zoals universiteiten, onder
zoeksinstituten en bedrijven, hebben een
vergunning om dierproeven te mogen uit
voeren. Voor elk nieuw project is een
aparte vergunning van de Centrale Com
missie Dierproeven nodig.
Voor het welzijn van de apen is
veel aandacht. foto phil nijhuis
