II
21
voetbalscheidsrechters, bijvoorbeeld tussen Danny Makkelie en Serdar Gözübüyük
zaterdag 20 juni 2020
terstop te ontmantelen. De struc
tuur van coaches, aanstellingen,
waarnemers en bazen was te on
doorzichtig en te nadrukkelijk met
elkaar vervlochten, grofweg in lijn
met wat Van der Ende eerder in dit
verhaal stelt. Het moest professio
neler.
Integer
Met Van Egmond als nieuwe man
trachtte de KNVB een transparan
tere, strakkere leiding op te tuigen.
Dat lukte deels. Van Egmond
wordt niet zozeer gezien als een
krachtig leider, wel als integer. Hij
schiep met zijn afdeling meer dui
delijkheid. De meeste scheids
rechters erkennen dat ook: Van
Egmond co gaan nauwkeurig te
werk bij de verdeling van wed
strijden. Toch bleef de achterdocht
bestaan. Nog steeds is de knoop
van belangen niet helemaal ont
ward, bijvoorbeeld doordat som
mige scheidsrechters fulltime in
Zeist werken als docenten of cur
susleiders, en anderen weer niet.
Makkelie bijvoorbeeld coördineert
ook het talententraject van aanko
mende profscheidsrechters. Hij
heeft daarmee dus invloed op zijn
eigen concurrentie, klinkt het on
der collega's. Oud-arbiter Jaap
Uilenberg is weer coach van Mak
kelie, maar was bij de UEFA óók
jarenlang medeverantwoordelijk
voor internationale aanstellingen,
een dubbelrol die pas recent werd
ontmanteld na een herstructure
ring bij de Europese bond.
,,Die kritiek is niet altijd onte
recht hoor, maar tegelijk: het is
ook nooit goed'', verzucht Schaap.
,,Op de KNVB valt genoeg aan te
merken, maar de aanstelling van
profscheidsrechters is tegenwoor
dig zuiver geregeld. Wie presteert,
wordt beloond. Heel overzichte
lijk. Maar er is altijd wel iemand
die een complotje denkt te zien.''
In praktisch elk gesprek dat we
voeren liggen de onderlinge ver
wijten voor het oprapen. Dan weer
gaat het over de wedstrijden die
onder anderen Danny Makkelie,
Kevin Blom en Bjorn Kuipers de
laatste jaren floten in Saoedi-Ara-
bië, grofweg sinds 2016. Niet de
KNVB regelde in eerste instantie
die lucratieve aanstellingen in het
Midden-Oosten, maar de betrok
ken arbiters zelf. Pas sinds een
handvol andere scheidsrechters
daarover klaagde bij Van Egmond,
worden de 'woestijnpotjes' cen
traal via de KNVB geregeld. De
bond geeft arbiters in vrije week
enden zo de kans om buitenlandse
ervaring op te doen - én een extra
zakcentje te verdienen.
In andere gesprekken gaat het
juist uitgebreid over de manier
waarop sommige scheidsrechters
bij Europese reizen in het gevlei
proberen te komen bij UEFA-
waarnemers. Nijhuis: ,,Het is soms
zo eng, het ligt er zó dik bovenop,
je lacht je echt kapot.'' Van der
Ende: ,,Dat was in mijn tijd al zo.
Sommige scheidsrechters zijn tot
alles bereid: cadeautjes, etentjes,
geslijm. Toen ik zelf voor de UEFA
werkte, werd ik soms overladen
met van die kitscherige oostblok-
souvenirs. Hoopten ze dat ik ze
een mooi wedstrijdje zou geven.''
Relletjes
En dan zijn er nog de individuele
beschuldigingen, over kleine en
grotere relletjes. Sommige haalden
in het recente verleden al de pers:
bijvoorbeeld toen grensrechter
Nicky Siebert in 2012 in Vaslui een
brandspuit leegspoot op Nijhuis,
geholpen door Makkelie. Siebert
werd als enige geschorst om het
Ze gunnen elkaar
niets, behalve als het
ze zelf goed uitkomt.
Dan schurken ze aan
tegen de grote
jongens
- Mario van der Ende
Niet bepaald vrienden: Danny
Makkelie en Serdar Gözübüyük.
voorval. Of toen Nijhuis begin
2014 werd gestraft door de KNVB
omdat hij op trainingskamp in
Turkije over een balkon was ge
klommen om bij de kamer van een
collega te komen. ,,Schoolreisjes-
gedrag'', oordeelde de bond - en
zette Nijhuis twee weken op een
zijspoor.
Dergelijke incidentjes zijn niet
direct wereldschokkend, maar ze
worden vaak gretig gelekt of slinks
aanhangig gemaakt binnen de
KNVB. Spraakmakend in dat kader
was ook de geldlening die Makke-
lie aanging bij oud-scheidsrech-
tersbaas en coach Jaap Uilenberg,
een bedrag van enkele tienduizen
den euro's: een kwestie waarvoor
hij door de KNVB op de vingers
werd getikt. ,,Dat geklik en gekon
kel. Sommigen zijn er voortdu
rend op uit om de ander te
naaien'', zegt Schaap.
Vorig jaar raakte Makkelie nog
in opspraak om zijn eigen kleding
lijn voor scheidsrechters, die con
flicteerde met het miljoenencon
tract dat de KNVB heeft met Nike.
Het avontuur ging daarom niet
door, het merk met de initialen
'DM' strandde al snel. ,,Jammer,
want ik hoopte jonge scheidsrech-
ters te inspireren met kwalitatief
mooie scheidsrechtersspullen, ook
bijvoorbeeld bidons en fluitjes'',
kijkt Makkelie terug.
Gözübüyük maakte een tijdje
reclame voor webwinkel Voetbal-
shop.nl. En onlangs kwam Makke-
lie in het nieuws toen hij plots de
verkoop van mondkapjes aankon
digde via zijn Instagram-account.
,,Ik ben gehackt'', verklaarde hij al
snel. De Dordtse scheidsrechter
zelf vindt dat hij bewust wordt be
schadigd in de pers en op televisie.
,,Ik probeer me er afzijdig van te
houden, gewoon mijn wedstrijden
zo goed mogelijk te fluiten, maar
vervelend is het wel'', zegt part
time politieman Makkelie.
De moderne status en bekend
heid van scheidsrechters, vorige
week beschreven in het eerste deel
van dit tweeluik, valt niet geheel
los te zien van de onderlinge sores.
Grofweg in de laatste tien jaar zijn
scheidsrechters steeds meer gaan
verdienen, zowel op het veld als
met overige zaken. ,,Geld en status
zijn steeds belangrijker gewor
den", zegt Schaap, tot 2015 als vak
bondsman nauw betrokken bij de
onderhandelingen over arbeids
voorwaarden. ,,Ik heb meege
maakt dat ze bloedserieus een
loonsverhoging van veertig pro
cent vroegen. Veer-tig procent! Ze
zijn echt gaan geloven dat ze de
grote sterren zijn.''
Lucratief
Uiteraard staan lang niet alle
scheidsrechters op gespannen voet
met collega's. Er bestaan ook on
derlinge vriendschappen, maar
ironisch genoeg leiden die ook
weer tot achterdocht. Immers: in
de scheidsrechterswereld kan het
heel lucratief zijn om het juiste
spoor van een collega te volgen.
Modale arbiters die tekort
komen voor de internationale
wedstrijden kunnen hun inkomen
behoorlijk opvijzelen als assistent-
scheidsrechter of als VAR bij in
ternationale duels. De leden van
'Team Kuipers' of 'Team Makkelie'
kunnen jaarlijks vele duizenden
euro's bijverdienen. ,,Het is zo hy
pocriet, dat gelul over die teams'',
zegt Van der Ende. ,,Ze gunnen el
kaar niets, behalve als het ze zelf
goed uitkomt. Dan schurken ze
lekker tegen de grote jongens aan.''
Hét hoofdpijndossier blijft Mak-
kelie/Gözübüyük. Hun vete wordt
een wederzijdse obsessie. ,,Maar
niet één van die scheidsrechters,
ook de grote jongens niet, slaat
met zijn vuist op tafel'', zegt
Schaap. ,,Ze kunnen die cultuur
niet meer doorbreken, omdat ze er
zelf onderdeel van zijn geworden.
Als ik directeur was bij de KNVB,
zou ik ze keihard tot de orde roe
pen. Alleen met harde hand krijg
je ze terug in hun hok.''
haat, roddels en geslijm
FOTO'S BSR/VHMAGES
