Jesse Jackson wil
af van Zwarte Piet
Antiracismeactie van
Tony's Chocolonely
5
J.P. Coenstraat
vrijdag 19 juni 2020
Jeannot Schmidt naast het door meeuwen ge
plaagde standbeeld op het Vlissingse Keizersbol-
werk. Handen af van de oprichter van het Korps
Mariniers, was zijn boodschap, want hij streed
voor vrede en veiligheid van de Republiek.
In de verhitte debatten van de laatste weken valt
soms de naam van De Ruyter, omdat hij slaven-
forten als Elmina op de Afrikaanse kust op de
Engelsen heeft heroverd. Het ging daarbij om
een geheime missie in opdracht van de Staten
van Holland in 1664-1665. Voor de strijdende
partijen van toen waren het handelsposten,
waar door Afrikanen tot slaaf gemaakte gevan
genen werden ingekocht om ze als werkkrach-
ten naar de plantages in Zuid-Amerika te ver
schepen. De veroveringstocht van De Ruyter
werd vooral van strategisch belang geacht, een
nieuwe oorlog met concurrent Engeland stond
op het punt van uitbreken. Terug in Holland
werd hij als een held onthaald.
In 1675 bevrijdde De Ruyter op de Middellandse
Zee 26 tot slaaf gemaakte predikanten uit Hon
garije op een Spaanse galei. Bij het standbeeld
van De Ruyter onthulde de Hongaarse ambassa
deur in 2007 een plaquette ter herinnering aan
die heldendaad, die achteraf bezien toch ook on
derdeel was van het toenmalige diplomatieke
spel tussen de Europese grootmachten.
Piet Hein
De beroemde Amerikaanse bur
gerrechtenactivist en predikant
Jesse Jackson heeft Mark Rutte
verzocht om door te pakken met
de afschaffing van Zwarte Piet
in Nederland.
Bonne Kerstens
Den Haag
In een woensdag verstuurde brief
aan de premier dringt de burger
rechtenactivist aan op verdere
maatregelen om de raciale karika
tuur in de ban te doen.
Jackson reageert op de recente
verklaring van Rutte dat hij anders
is gaan denken over Zwarte Piet.
„Zwarte Piet is niet racistisch, maar
ik begrijp de pijn'', zei de premier
eerder deze maand.
Ongepast, is het oordeel van Jack
son over de opmerking dat de fi
guur niet racistisch zou zijn.
,,Zwarte Piet kan niet los worden
gezien van de zeer kwetsende tra
ditie van blackface in de Verenigde
Staten'', trekt de dominee een ver
gelijking met zijn land. In de brief,
waaruit het Nederlandse nieuws-
en opinietijdschrift De Kanttekening
citeert, geeft hij ook aan dat de tra
ditie van Zwarte Piet niet los gezien
kan worden van de geschiedenis
van Nederland tijdens de apartheid
in Zuid-Afrika.
Jackson roept Rutte op moreel
leiderschap te tonen. Hij haalt Mar
tin Luther King aan, die hem leerde
dat er een tijd is om politiek te be
drijven, maar dat er ook een tijd is
om voor de troepen uit te lopen en
het juiste te doen.
Jackson schrijft ook dat de hui
dige protesten in de Verenigde Sta
ten tegen anti-zwart politiegeweld
duidelijk maken dat hardnekkige
problemen niet vanzelf worden op
gelost. ,,Raciale kwesties moeten
worden aangekaart. Als dat gebeurt
vanuit moreel leiderschap, kunnen
mensen van goede wil volgen'',
schrijft Jackson.
Amerikaanse
dominee stuurt brief
aan Mark Rutte over
'raciale karikatuur'
De Nederlandse opiniemaakster en
voormalig politica Barryl Biekman
was degene die in 2009 Jesse Jack
son attendeerde op het bestaan van
Zwarte Piet. Jackson was op dat
moment in Nederland waar hij
aanwezig was bij een congres over
mensenrechten. Jackson en Biek-
man ontmoette elkaar nog een keer
in 2014, waar zij het wederom het
fenomeen Zwarte Piet in Neder
land met elkaar bespraken.
De 78-jarige burgerrechtenacti
vist en predikant was in de jaren 60
een naaste medewerker van Martin
Luther King.
Henk Jan Beltman, directeur van
chocolademerk Tony's Chocolo
nely, is gistermorgen in het cen
trum van Amsterdam aangehou
den op verdenking van vernie
ling. Dit meldt zijn advocaat
Geertjan van Oosten. Beltman
kwam na een verhoor op het po
litiebureau weer op vrije voeten.
Binnenlandredactie
Amsterdam
Beltman zou verantwoordelijk zijn
voor politiek getinte graffiti, aange
bracht op een muur van de Beurs
van Berlage, omdat daar een beeld
van Jan Pieterszoon Coen is inge
metseld. De muurschildering, die
inmiddels weer is verwijderd, be
stond uit een afbeelding van een
reep van Tony's Chocolonely, met
daarbij de slogan Black Lives Mat
ter. Tony's Chocolonely heeft een
zogeheten superstore nabij de
Beurs.
Volgens Van Oosten vindt Belt
man het beeld nabij zijn winkel
'niet gepast'. Naast Beltman is nog
een ander, bij de graffiti betrokkene
aangehouden. De muurschildering
is vanmorgen aangebracht. De
Beurs overweegt aangifte, aldus
Van Oosten.
Tal van beelden van historische
figuren met een mogelijk bedenke
lijke reputatie zijn onderwerp van
discussie geworden, sinds de
zwarte Amerikaan George Floyd in
Minnesota door een agent werd ge
dood en daarna wereldwij d een golf
Henk Jan Beltman. foto anp
van protesten op gang kwam.
Jan Pieterszoon Coen was gou
verneur-generaal van de Verenigde
Oostindische Compagnie (VOC)
en hield er een gewelddadige han
delspolitiek op na. Onder zijn be
wind verloren duizenden inwoners
van de Banda-eilanden hun leven
(zie hiernaast).
,,Wij willen die VOC-mentaliteit
veranderen", zegt een woordvoer
ster van Tony's Chocolonely. ,,De
gebeurtenissen van de laatste
maanden, de pandemie en de pro
testen tegen racisme, laten zien hoe
ongelijk het is verdeeld in de we
reld. Wij vinden het zinvol mensen
te wijzen op dat beeld. In de winkel
leggen we uit wie Coen was. We
zijn met de Beurs in gesprek hoe we
dat samen kunnen doen.''
Jan van Galenweg
Jan Van Riebeeckstraat
1577-1629
Toen het standbeeld van
Piet Hein in Rotterdam be
klad werd, wezen historici
er direct op dat Hein zich
tijdens zijn leven juist altijd
tegen slavernij gekeerd
heeft. Niet zo gek ook, want
hij was zelf jaren galeislaaf
op de Spaanse vloot na ge
vangen te zijn genomen.
,,Hein stond niet negatief
tegenover de inlandse be
volking van andere landen'',
zegt historicus en zeehel
denkenner Ronald
Prud'homme van Reine.
,,De WIC ging zich ook pas
vanaf 1635 met slavernij be
zighouden, dat is jaren na
Heins dood.''
Na eerst een aantal jaar als
onderkoopman voor de
VOC gewerkt te hebben,
trad Hein in 1623 in dienst
bij de net opgerichte West-
Indische Compagnie
(WIC), dat het monopolie
voor Nederland had op han
del met 'de West'. Hij leidde
meerdere gevechtsexpedi
ties om de handelsstromen
van Spanje en Portugal af
te snijden. Daarbij wer
den schepen met sui
ker, huiden en slaven
buitgemaakt. De slaven
werden vrijgelaten. ,,Hein
had orders de buitgemaakte
slaven ergens anders naar
toe te brengen, maar omdat
ze leden aan scheurbuik
heeft hij ze op een dichtbij-
zijnd eiland afgezet zodat ze
vers fruit konden krijgen.''
Beroemd is Hein nog
steeds om de verovering van
de Spaanse Zilvervloot in
1628. Hij maakte een
enorme schat buit voor de
Cubaanse kust. Met de op
brengst kon de Tachtigjarige
Oorlog tegen Spanje wor
den bekostigd en kon de Ne
derlandse republiek als zelf
standige natie blijven voort
bestaan.
Prud'Homme van Reine:
,,Het is altijd lastig te zeggen
hoe belangrijk de verove
ring van de Zilvervloot pre
cies was voor de vrijheids
strijd, maar feit is wel dat
Spanje een enorme financi
ële klap opliep. We vergeten
wel eens dat mensen als
Hein en De With vochten in
een oorlog en hun leven op
het spel hebben gezet.''
de Slag in de Sont. Dat was
een zeeslag tegen Zweden
waarbij de Nederlanders de
vrije doorgang van handels
schepen naar de Oostzee vei
lig stelden. De With vocht in
de voorhoede.
,,De handel met de Oostzee
was met afstand de belang
rijkste bron van inkomsten
voor ons land in de Gouden
Eeuw'', zegt Doedens. ,,Het
werd ook wel de moederne
gotie genoemd, de moeder al
ler handel. Nederland, en
vooral Amsterdam, werd de
spil van de graanhandel in
Europa. We kochten graan,
hout voor de scheepsbouw en
ijzer voor kanonnen in langs
de Oostzee en verhandelden
dat met de rest van Europa.
Vergelijk het met het belang
van Rotterdam nu voor de
Europese oliehandel.''
Met de 'moedernegotie'
verdiende de Nederlandse re
publiek meer dan met de
handel via de VOC en WIC.
De With stierf tijdens de zee
slag in de Sont. Doedens:
,,Wel wonnen we. Daardoor
bleef de kern van onze wel
vaart behouden.''
GO
