NIEUWS 15
Schimmige Wagner Groep behartigt belangen van Kremlin in buitenland
Onderzoek naar
een gruwelijke
moord in Syrië
geeft nieuw inzicht in
de praktijken van het
beruchte Russische
huurlingenleger van
de Wagner Groep.
Een Syrische man wiens ledema
ten met een voorhamer worden
verbrijzeld door Russisch spre
kende militairen, die hem even
later onthoofden. De daders steken
vervolgens het lichaam in brand
en poseren met het stoffelijk over
schot. Het horrorfilmpje van het
tafereel circuleert al sinds de zo
mer van 2017 op social media, maar
nu is een onderzoek gepubliceerd
naar wat er gebeurde.
De onderzoekers willen de prak
tijken blootleggen van de be
ruchte Wagner Groep, een mistige
huurlingenorganisatie die goede
contacten heeft met het Kremlin.
Wagner-soldaten lieten voor het
eerst van zich horen in 2014, in het
oosten van Oekraïne. Daar train
den en hielpen ze pro-Russische
separatisten in hun strijd tegen
het Oekraïense leger.
In de jaren daarna zijn de huur
lingen gesignaleerd op verschil
lende plaatsen in de wereld: van
Venezuela tot de Centraal-Afri-
kaanse Republiek, maar vooral in
Syrië en nu in Libië waar ze de
rebelse generaal Haftar adviseren.
Over de activiteiten van de groep
is weinig bekend. Formeel ontkent
het Kremlin elke betrokkenheid
bij acties van Wagner, maar de
oprichter van de organisatie,
Jevgeni Prigozjin, is wel een
vertrouweling van de Russische
president Vladimir Poetin.
Hamdi Bouta
Een nieuw rapport van Frontline
Forensics, een gezamenlijk initia
tief van de universiteit van Arizona
en de denktank New America,
geeft een zeldzaam inkijkje in hoe
Wagner werkt. Daarvoor werd de
dood onderzocht van de tot dan
onbekende Syrische man uit het
horrorfilmpje. Zijn naam is Mu
hammad Taha al-Abdullah, zijn
vrienden noemden hem Hamdi
Bouta. Een van de mannen die
hem martelde is geïdentificeerd
als een Russische huurling die
eerder voor de Wagner Groep
actief was in Oekraïne.
De moordpartij vond plaats in
het voorjaar van 2017 op het com
plex bij gasveld al-Shaer, bij de Sy
rische stad Palmyra. Deze gasin
stallatie wordt inmiddels geëx-
ploiteerd door Russische
bedrijven, onder andere een ener
giebedrijf dat eigendom is van
Wagner-baas Prigozjin.
Volgens de onderzoekers, die
samenwerkten met journalisten
van het in Parijs gevestigde Syri
sche onderzoekscollectief Jesr
Press, werd Hamdi Bouta in 1986
geboren in de Syrische stad Deiz
Ezzor. Hij was getrouwd en vader
van vier kinderen. Na zijn dienst
plicht werkte hij een tijdje in de
bouw in Libanon. Toen hij terug
keerde naar Syrië moest hij het
leger in.
Eind maart of begin april 2017
deserteerde Bouta, hij ontsnapte te
voet van de luchtmachtbasis in
Homs. Hij appte nog met zijn zwa
ger in Libanon en zei dat hij was
verdwaald in de woestijn. Daar
lijkt hij zich te hebben verstopt in
een van de gebouwen van het gas-
veld van al-Shaer. Dat lag deels in
puin nadat Islamitische Staat er
was verjaagd. Russische soldaten,
die er de wacht hielden, grepen
Bouta en filmden hoe ze hem
martelden en vermoordden.
De Russische onafhankelijke
nieuwssite Novaya Gazeta identi
ficeerde de daders, die nog niet zijn
aangeklaagd, al eerder als huursol
daten van de Wagner Groep.
Ongestraft
Volgens de Amerikaanse onder
zoekers is Bouta's dood niet alleen
een gruwelijke misdaad, maar illu
streert de zaak vooral het vacuüm
waarin de Wagner Groep onge-
Een netwerk van
Russische bedrijven
en particuliere
militaire aannemers
straft kan handelen. Terwijl huur
soldaten in Rusland verboden zijn,
duiken die van Wagner steeds
vaker op in conflicten in het
buitenland. Altijd aan de zijde
van partijen die door president
Poetin worden gesteund. Het is
ondenkbaar dat dat kan zonder
medeweten van het Kremlin.
De Wagner Groep is inmiddels
'het Zwitserse zakmes van de mo
derne Russische oorlogvoering.
De huursoldaten dienen als extra
krachten, wapenhandelaren, trai
ners van lokaal leger- en veilig
heidspersoneel en politiek advi
seurs', stelt een recent rapport van
de Carnegie Endowment for Inter
national Peace.
De Wagner Groep doet wat
dat betreft sterk denken aan het
Amerikaanse Academi (voorheen
Blackwater Worldwide en Black-
water USA) dat beveiliging en an
dere taken voor het (Amerikaanse)
leger opknapt. Het particuliere
militaire bedrijf werd in 1997 op
gericht door Erik Prince en Al
Clark. De vele controverses rond
de operaties van Blackwater - on
der meer executies - leidden ertoe
dat de bedrijfsnaam enige keren
werd gewijzigd. President Obama
maakte in Afghanistan gebruik
van de diensten van Blackwater.
Candace Rondeaux, hoogleraar
politicologie aan de Arizona State
University en de auteur van het
Frontline Forensics-rapport, con-
stateert een samensmelting van
Russische ultranationalistische
groepen en paramilitairen. De
huursoldaten worden aangetrok
ken door geld en een extreem
rechtse ideologie en kunnen
steeds vaker ongecontroleerd
opereren in kwetsbare landen.
,,Dit is angstaanjagend. Maar noch
de Amerikaanse regering noch de
Europese bondgenoten begrijpen
dat'', aldus Rondeaux in het Ame
rikaanse blad Foreign Policy.
Netwerk
Wagner is een ondoorzichtig net
werk van Russische bedrijven en
particuliere militaire aannemers,
aldus Rondeaux. Volgens de on
derzoekers behartigt Wagner de
politieke belangen van het Krem
lin in het buitenland. In ruil voor
de geleverde diensten zouden de
directeurs hun zakken mogen vul
len met bijvoorbeeld lucratieve
energie- en mijnbouwcontracten.
De mannen die verantwoorde
lijk zijn voor de moord op Bouta
zouden zijn ingehuurd door Evro-
Polis. Uit Russische bedrijfs- en
douanedocumenten blijkt dat dit
bedrijf een kwart van de inkom
sten van Syrische olie- en gasvel-
den heeft gekregen, nadat die wer
den heroverd op Islamitische
Staat. Alleen al in 2017 verdiende
EvroPolis 162 miljoen dollar uit
olie- en gasvelden in centraal Syrië.
Het is onduidelijk hoe de video
van de moordpartij online kwam,
als Wagner vooral discreet wil
opereren. In de video vraagt een
van de Russen of ze hun gezichten
moeten bedekken. Een ander zegt
dat dat niet hoeft omdat 'de video
nergens heen gaat'. Dat blijkt een
vergissing. Het Kremlin heeft her
haaldelijk elke band met Russische
huursoldaten in Syrië ontkend.
woensdag 17 juni 2020
GO
Syrische deserteur vermoord
door Russische huurlingen
Bob van Huët
Rotterdam
- Candace Rondeaux,
onderzoeker
M President
Poetin, die
hier reguliere
Russische
troepen in
Syrië inspec
teert, ontkent
alle betrok
kenheid bij
de Wagner
Groep. foto ap
M Huursol
daten van
de Wagner
Groep, begin
dit jaar in
Syrië. De ver
moorde Syriër
Hamdi Bouta
verstopte zich
op het gasveld
van al-Shaer,
toen hij werd
gepakt. fotos
EAST2WEST NEWS, AFP
