8 NIEUWS
Coronafraudeur liegt en bedriegt met subsidiegeld van de overheid
Twee keer
zo veel
regen als in
heel juni
Hoewel de overheid al meer dan
tweehonderd mogelijke coronafraudeurs
op de korrel heeft, is er nog maar één
verdachte opgepakt. Fraude is niet
makkelijk aan te tonen.
De Fiod (Fiscale Inlichtingen en
Opsporingsdienst) arresteert op 28
mei een 25-jarige man uit Naald
wijk. Hij staat met zijn eenmans
zaak ingeschreven bij de Kamer van
Koophandel en kreeg dit voorjaar
4000 euro coronasteun voor de
vaste lasten van zijn bedrijfje. Al
leen: er gebeurde al een tijd niets op
zijn bedrijfsrekening. Er zijn geen
uitgaven en er is geen omzet.
Wat zijn bank wél opvalt, is dat
de man de door hem aangevraagde
TOGS-subsidie (Tegemoetkoming
Ondernemers Getroffen Sectoren)
contant opneemt op de dag dat het
bedrag is gestort. Dat riekt naar be
drog. De Fiod doorzoekt het huis
van de man en neemt zijn admini
stratie, computer en telefoons in
beslag. De verdachte zit niet vast.
Pas als de Fiod genoeg bewijs vindt,
komt hij voor de rechter.
Het is slechts één aanhouding
voor fraude met een regeling die al
door zo'n 200.000 ondernemers is
aangevraagd. Bij elkaar opgeteld
kost de TOGS-subsidie de overheid
een kleine miljard euro. Aan loon-
kostenregeling NOW wordt 8,7
miljard euro gespendeerd. Op de
bijstandsregeling Tozo (Tijdelijke
overbruggingsregeling zelfstandige
ondernemers) is al bijna 400.000
keer een beroep gedaan.
,,De overheid heeft heel snel in
gegrepen en de subsidiekraan ruim
Ontvangen subsidies
werden vrijwel direct
overgeboekt naar het
buitenland
opengedraaid'', zegt Hugo Grimbel
du Bois, hoofd witwassen en intel
ligence bij de Rabobank. ,,Toen de
steunregelingen in maart werden
opgetuigd, zei het kabinet er met
een bij dat er gefraudeerd kon gaan
worden. Sindsdien zijn ook de ban
ken daar extra alert op.''
Banken moeten - net als accoun
tants en administratiekantoren -
verdachte transacties melden bij de
Financial Intelligence Unit (FIU)
van de overheid. Als het om ver-
dachte transacties rond corona-
steun gaat, is dat de afgelopen
maanden tientallen keren gebeurd.
,,Wij zien voorbeelden waarbij
klanten bedrijven hebben waar ei
genlijk niks mee gebeurt'', zegt
Grimbel du Bois. ,,Pas rond de sub
sidieaanvraag is er plots weer acti
viteit. Ook zien we dat ontvangen
subsidies vrijwel direct naar het
buitenland worden overgeboekt.''
De zaak van de aangehouden ver
dachte uit Naaldwijk kwam ook na
zo'n melding van een bank aan het
licht. Deze meldingen komen op
het bordje van de FIU in Zoeter-
meer, waar drie analisten zich da
gelijks bezighouden met onderzoek
naar coronafraude. „Meldingen
over corona hebben een hoge prio
riteit'', zegt Hennie Verbeek-Kus-
ters, hoofd van de FIU. ,,De steun
maatregelen zijn met stoom en ko
kend water tot stand gekomen. Dat
betekent dat er dus ook op diverse
manieren misbruik kan en zSl wor
den gemaakt.''
Buitenland
Op basis van de meldingen van
banken en accountants heeft de FIU
inmiddels veertig dossiers verza
meld en doorgestuurd naar de op
sporingsinstanties, zoals de Fiod.
,,De gekste dingen komen voorbij'',
zegt Verbeek-Kusters. ,,Zo zien we
dat iemand het steungeld nog de
zelfde dag online heeft vergokt. En
het komt voor dat subsidiebedra
gen contant worden opgenomen.''
In totaal hebben de FIU, Inspectie
SZW en het UWV ruim tweehon
derd meldingen van mogelijke
fraude met steungeld gekregen. Ac
countants waarschuwen dat dit het
topje van de ijsberg is, aangezien er
allerlei boekhoudkundige trucs zijn
om in aanmerking te komen voor
steungeld. Ook kunnen accoun
tants vaak pas achteraf controleren
of er mogelijk is gefraudeerd.
,,Zo hebben zelfstandigen de mo
gelijkheid facturen pas nS de steun-
periode van drie maanden te ver
sturen'', zegt Verbeek-Kusters. ,,Zo
houden ze hun omzet kunstmatig
laag. Op dat soort misbruik hebben
wij nu nog geen zicht, dat wordt
mogelijk pas later gemeld.''
De FIU ziet ook dat bedrijfjes kort
vóór de openstelling van de steun
regelingen zijn opgericht, waarna
Een onderzoek rond
bedrijfsfraude en
iemand vervolgen
kost veel tijd
ze aanspraak maakten op de TOGS-
gift van 4000 euro. Uit navraag bij
de Kamer van Koophandel blijkt
dat dit vermoedelijk niet op grote
schaal is gebeurd: in maart dit jaar
werden 18.000 nieuwe bedrijven
ingeschreven, tegen 21.000 in maart
vorig jaar.
Fraude is lastig te bewijzen. In de
rechtszaal moet worden aange
toond dat iemand opzettelijk heeft
gesjoemeld. Om die opzet te bewij
zen, is grondig en vaak tijdrovend
rechercheonderzoek nodig. Bij de
aanpak van coronafraude kiest de
Fiod daar nu niet voor. ,,We gaan
niet eerst een hele boekhouding
doorspitten en onderzoek doen, we
willen heel snel optreden'', kon
digde Fiod-teamleider Martine
Suijkerbuijk vorige maand aan.
Waarschuwing
Fiod-rechercheurs gaan bij een
melding van fraude op pad en bel
len aan bij mogelijke fraudeurs.
Verdachten krijgen aan de deur de
waarschuwing dat ze in de gaten
worden gehouden. De Fiod hoopt
zo de fraude meteen te stoppen.
Die 'waarschuwingsaanpak' ver
klaart mede dat tot nu toe slechts
één verdachte is aangehouden.
Fraude-expert Ron Nieuwendijk
van Hoffmann Bedrijfsrecherche is
niet verbaasd. ,,Het kost veel tij d om
een onderzoek rond bedrijfsfraude
op te zetten en iemand te vervol
gen. Fraude heeft de laatste jaren
niet de hoogste prioriteit bij politie
en justitie. De capaciteit bij de Fio
is beperkt, waardoor rechercheurs
gedwongen zijn te kiezen welke za
ken ze oppakken.''
Volgens FIU-hoofd Verbeek-Kus-
ters valt niet te zeggen of er veel
meer wordt gefraudeerd dan nu be
kend is. ,,Het is niet zo dat we over
stelpt worden met meldingen, ter
wijl er toch voor vele miljarden eu
ro's aan coronasteun is uitgekeerd.
Veel steun komt dus waarschijnlijk
wél op de juiste plaats terecht. Het
is mogelijk dat later meer fraude
aan het licht komt. Voor ons is dat
nu nog kijken in een kristallen bol.''
maandag 15 juni 2020
GO
Jongeren kanoën
door een ondergelo
pen straat in het
Achterhoekse
Groenlo. In die regio
viel volgens Weeron-
line met 87 millime
ter gisteren twee
keer zo veel regen
als normaal in de
hele maand juni. Het
KNMI gaf voor een
groot deel van Ne
derland code geel af
vanwege overtrek
kende onweersbuien
met veel neerslag in
korte tijd. Er werden
ruim 2500 bliksem-
ontladingen geregis
treerd. De hulpdien
sten hadden hun
handen vol.
FOTO ANP/GINOPRESS
'Steungeld nog zelfde dag vergokt'
Peter Winterman
Den Haag
Hugo Grimbel du Bois, Rabobank
Ron Nieuwendijk, fraude-expert
