II
Onkreukbare
Conte toch
geen Churchill
in coronatijd
Samenwerking met Italië, Duitsland en Frankrijk
10 NIEUWS
Nederland gaat een
belangrijke rol spelen
bij de productie van het
coronavaccin van
farmaceut AstraZeneca
en de universiteit van
Oxford. De grote vraag is
nog: werkt het?
Nederland heeft samen met Duits
land, Frankrijk en Italië 300 miljoen
doses gekocht van een vaccin dat de
universiteit van Oxford en farmaceut
AstraZeneca ontwikkelen. Eerder
werd al bekend dat de farmaceut voor
de productie een deal had gesloten
met het bedrijf Halix in Leiden. ,,Daar
worden heel aanzienlijke aantallen
vaccins geproduceerd'', zegt de Ne
derlander Ruud Dobber, lid van de
raad van bestuur van het Brits-
Zweedse AstraZeneca, zonder exacte
aantallen te kunnen noemen.
Dobber was betrokken bij de ge
sprekken met Nederland en de an
dere drie landen. Hij heeft lovende
woorden over de 'ontzettend belang
rijke rol' die Nederland speelt, en in
het bijzonder voor minister Hugo de
Jonge van Volksgezondheid. Hij
heeft zich buitengewoon constructief
opgesteld in de gesprekken. Want het
waren gesprekken, geen onderhande
lingen. Wij willen het vaccin tegen
kostprijs leveren, en we willen risico
lopen, maar we willen niet het totale
risico lopen. Het pleit heel erg voor de
minister dat hij samen met zijn colle
ga's zijn nek heeft uitgestoken om
ook risico te dragen.''
Concreet werkt het zo dat Neder
land met de andere landen betaalt
voor de vaccins die geproduceerd zijn,
of ze nou werken of niet, zegt Dobber.
,,Dus als er in september 10 miljoen
doses klaar zijn, maar het blijkt niet te
werken, dan krijgen de landen daar
een rekening voor.'' Het vaccin kost
overigens maar 'enkele euro's', omdat
AstraZeneca het tegen kostprijs zegt
te verkopen. Minister De Jonge er
kende al dat niet zeker is of het vaccin
werkt. ,,We wedden bewust op meer
dere paarden'', zegt hij. Welke 'paar
den' ook in beeld zijn, is nog niet be
kend.
Behalve bij Halix in Leiden gaat
AstraZeneca produceren in onder
meer Duitsland, Italië, het Verenigd
Koninkrijk, de Verenigde Staten en
Azië. Een deel van die productie
vindt nu al plaats, om ervoor te zor
gen dat er straks genoeg doses be
schikbaar zijn om in elk geval een
deel van de wereld te vaccineren te
gen het coronavirus. Het vaccin is dus
al af, maar moet nog uitgebreid wor
den getest. De VS, dat 1,2 miljard euro
investeerde in AstraZeneca, krijgt
waarschijnlijk als eerste het vaccin,
net als het Verenigd Koninkrijk. Eind
dit jaar zijn Nederland, Duitsland,
Frankrijk en Italië aan de beurt. Deze
landen hebben al toegezegd ook de
andere EU-landen niet te zullen ver
geten. Naast de driehonderd miljoen
doses is een optie genomen op hon
derd miljoen aanvullende doses.
Verwachtingen
Of het in Oxford ontwikkelde vac
cin ook echt werkt, is dus nog altijd
onzeker. Aanvankelijk waren er hoge
verwachtingen van, maar die zijn wel
wat getemperd sinds proeven met
apen tegenvielen. Toch is het al op
zo'n duizend mensen getest. De re
sultaten gaven voor de Britse gezond
heidsautoriteiten genoeg aanleiding
door te gaan met het testen van gro
tere populaties: het fase 3-onderzoek.
Deze zomer moet dat gebeuren in het
VK, Brazilië en de VS.
,,Wij hebben de resultaten van de
tests nog niet mogen zien'', zegt Dob
ber van AstraZeneca. ,,Dus het is ook
voor ons echt ontzettend spannend.
Het feit dat we van de autoriteiten
verder mochten naar fase 3, maakt
ons wel heel erg hoopvol. Maar het
blijft een experiment.''
De belangrijkste bottleneck rich
ting een werkend vaccin is misschien
wel het vinden van een geschikte
groep mensen om het vaccin op te
testen. Nu het virus in veel landen
wat aan het luwen is, is dat lastig, laat
AstraZeneca-ceo Pascal Soriot door
schemeren. ,,Straks hebben we een
vaccin waarvan we bijna zeker weten
dat het werkt, maar hebben we niet
genoeg mensen om het op te testen.
Dat zou heel erg teleurstellend zijn."
Soriot is blij met het initiatief van
Nederland om met de drie andere Eu-
ropese landen tot snelle aankoop van
het Britse vaccin over te gaan. ,,Het
leiderschap dat deze landen hebben
getoond was ontzettend belangrijk.
Doordat zij zonder de andere Euro
pese landen stappen hebben gezet, is
het veel sneller gegaan.''
De lof van AstraZeneca staat in
schril contrast met de kritiek van de
Europese Commissie en sommige
EU-landen. De commissie wil zelf
onderhandelen en voelt zich door de
Nederlands-Duits-Frans-Italiaanse
kopgroep in de wielen gereden. EU-
commissaris Stella Kyriakides (Volks
gezondheid) riep de vier landen al op
hun samenwerkingsverband te be
ëindigen en zich aan te sluiten bij de
rest van Europa.
Als eerste
Er is een wereldwijde wedloop
gaande om een middel te vinden dat
tegen het coronavirus beschermt. En
een al even grote slag tussen bijvoor
beeld China, de VS en Europa, om het
vaccin meteen te bemachtigen. Het
land dat zijn bevolking als eerste kan
inenten, kan zijn economie sneller op
volle toeren laten draaien.
AstraZeneca zegt aandacht te heb
ben voor de rest van de wereld. Zo
worden er honderden miljoenen do
ses geproduceerd die verdeeld wor
den door Cepi en Gavi, internationale
organisaties die zich inzetten voor het
beschikbaar maken van vaccins voor
arme landen. Maar, geven Dobber en
Soriot aan: we kunnen veel produce
ren, maar voor de hele wereld is het
niet genoeg. Soriot: ,,We hopen nog
steeds op meerdere vaccinkandidaten
die snel op grote schaal beschikbaar
zijn.''
vaccins. FOTO TWITTER
Als het vaccin
niet blijkt te
werken, dan
krijgen de
landen toch
een rekening
DAGBOEK ITALIË
Er komt wat craquelé op het
staatsieportret van de Itali
aanse premier Conte. De afge
lopen maanden werd zijn portret in
donkere, maar zelfverzekerde kleu
ren op het doek gezet. Zijn beheerste,
zelfverzekerde voorkomen gaf de Ita
lianen rust in deze moeilijke tijd.
Duidelijk en gedecideerd sloot pre
mier Conte Italië af van de buitenwe
reld, onafwendbaar en noodzakelijk
ging het land in lockdown. De Italia
nen begrepen het en de premier werd
bijzonder gewaardeerd en populair.
In april stond twee derde van de Itali
anen achter hun premier en zijn be
slissingen. In tijden van crisis gaat
het volk achter zijn leider staan.
Nu de ergste crisis voorbij lijkt, ver
bleken de zelfverzekerde kleuren
wat. Contes stortvloed van decreten
en soms wat onduidelijke beslissin
gen - scholen nog steeds dicht, maar
discotheken open - veroorzaken
krasjes op de vernis.
Net als het verhoor door het Open
baar Ministerie van Bergamo, eind
vorige week. Alzano Lombardo en
Nembro horen bij de meest getroffen
plaatsen van heel Italië, maar werden
begin maart niet van buitenwereld
afgesloten, terwijl in andere dorpen
in Noord-Italië wél een rode zone
werd ingesteld. Een inschattingsfout
van Conte, zeggen sommigen, de ver
antwoordelijkheid van de regio's,
zegt de premier. De onkreukbare
Conte blijkt toch fouten te kunnen
maken, hij is toch niet de Churchill
in coronatijd voor wie veel Italianen
hem hielden.
Hervormen
De komende maanden moet blijken
of Conte in de economische crisis die
Italië te wachten staat net zo doortas
tend is als tijdens de coronacrisis.
Het opzetten van een internatio
nale conferentie om te kijken hoe Ita
lië van anderen kan leren en zijn
voornemen om corona te gebruiken
om het land, eindelijk, te hervormen,
geeft hoop. Maar of Conte ook be
stand is tegen de Italiaanse allergie
voor verandering en de taaie weer
stand uit de Italiaanse bureaucratie
en bedrijfsleven, moet de komende
periode blijken. De vooruitzichten
zijn niet goed, de weerstand groeit en
zijn populariteit daalt.
Het is dus de vraag of Giuseppe
Contes portret straks glorieert in het
illustere rijtje met oud-premiers Al-
cide De Gasperi en Amintore Fanfani
of dat het op een zolder eindigt onder
het stof van de vergetelheid.
maandag 15 juni 2020
Nederland zet geld in
op Brits coronavaccin
Chris van Mersbergen
Leiden/Oxford
Minister Hugo de
Jonge tekent een
contract met farma
ceut AstraZeneca
voor de levering van
300 miljoen corona-
- Ruud Dobber,
AstraZeneca
GO
Angelo
van Schaik
Rome
Terwijl de stad Rome zich zorgen
maakt over een nieuwe corona-
uitbraak in een verzorgingstehuis
maakt premier Conte zich druk
over de economische toekomst. De
epidemie lijkt zo goed als bedwon
gen, maar de échte uitdaging komt
nog voor de populaire premier.
Correspondent Angelo van Schaik
bericht vanuit Rome.
