Smakelijke boontjes
van je eigen balkon
Eigen tuin eerst Romke van de Kaa
'Nodig insecten uit
in je leven. Je tuin is
bij uitstek de plaats
waarje bestuivers
kunt helpen'
23
Groente kweken op je
eigen balkon klinkt
leuk, maar valt om de
drommel niet mee.
Loont het de moeite?
veel mogelijk bloemen. Ze beijvert
zich om ook braakliggende terreinen
te laten inzaaien met bloemen. ,,Het
werkelijke probleem is dat we te veel
bouwen zonder rekening te houden
met de natuur. De verscheidenheid
aan levensvormen, de biodiversiteit,
is ondergeschikt geraakt aan onze
intensieve land- en tuinbouw"
Wilde planten
Zij vindt dat ook gemeenten, water
schappen en provincies meer moe
ten doen. ,,Aan een dijk met vijf
soorten gras hebben bestuivers niets.
Ik snap niet waarom er geen bloe-
menzaden worden ingezaaid. Of geef
boeren meer subsidie als ze akker
randen met bloemzaden vullen."
Haringsma vindt elke bijdrage
meegenomen. ,,Als burgers, boeren
en gemeenten bloemen zaaien en
planten die in het wild ook voorko
men, kan dat al een grote verbetering
zijn. Of als er verstandig wordt ge
maaid in bermen, zodat de natuur de
ruimte krijgt. Laat kleine hoekjes en
randen gras staan. Op een arme bo
dem waar geen kunstmest wordt ge
bruikt winnen madeliefjes en klaver
het sneller van gras. Het geeft lieve
heersbeestjes de ruimte en dat zijn
natuurlijke bestrijders van bladluis."
Goulson: ,,Nodig insecten uit in je
leven. Je eigen tuin is bij uitstek een
plaats waar je kunt beginnen met
bestuivers te helpen."
HONING- OF WILDE BIJ?
Soms doen mensen er nogal luchtig
over. Alsof het kweken van groenten
op je balkon een fluitje van een cent
is. Maar vaak valt dat tegen. Stel dat
je andijvie van eigen kweek wilt eten,
dan moet je die zaaien in een grote
pot of bloembak. Andijvie kiemt ge
makkelijk. Maar omdat je altijd te dik
zaait zul je het grootste deel van de
jonge planten moeten weggooien. Of
weggeven. Want een krop andijvie
wordt groot. Zelfs al neem je een
metselkuip, dan kun je daarin hoog
uit vier planten kwijt.
En stel nu dat je die vier kroppen
andijvie op hebt, dan zit je met een
lege metselkuip. Daarin zou je dan
wel weer nieuwe andijvie kunnen
zaaien, maar voordat je dan kunt oog
sten ben je weer anderhalve maand
verder. Het klinkt leuk maar het
loont niet, het kweken van groenten
als andijvie en sla op je balkon.
Wat loont dan wel? Het kweken van
een groente die je nu kunt zaaien en
waarvan je tot aan de eerste nacht
vorst plezier hebt. Bij
voorbeeld de pronkboon.
Pronkbonen lijken op
snijbonen, maar zijn wel
een andere soort. Bonen
kenners zweren bij
pronkbonen. Ze hebben
meer smaak dan snijbo
nen en kunnen beter te
gen wind, wat op een bal
kon een voordeel is. Daar
naast bloeien ze mooier.
Je zou ze alleen al om hun
bloemen zaaien. Tenmin
ste, als je roodbloeiende
neemt, want de witbloei
ende vallen minder op.
Neem een grote pot,
liefst met een doorsnede
van een halve meter of
meer, en druk drie za
den (wat eigenlijk
droge bonen zijn) in
de grond. Ben je een
twijfelachtig type en ben
je bang dat niet uit elk
zaad een plant groeit, duw dan voor
de zekerheid twee bonen in elk gat.
Maak in die pot een wigwam van
bamboestokken, of hazelaar- of wil-
gentakken als je wilt dat het bouwsel
er rustiek uitziet. Want pronkbonen
zijn klimplanten. Neem stokken van
minstens 2 meter lang. De bonen zul
len in no time de top bereiken en
kunnen daarna weer naar beneden
hangen. Als je nu zaait kun je vanaf
eind augustus oogsten. En heb je een
balkon met spijlen, dan kun je de
pronkbonen daarin laten klimmen.
Aanbinden hoeft niet, want ze win
den zichzelf om ieder houvast.
Je houdt niet van snij- of pronk-
bonen? Zelfs niet als je ze in de oven
smoort met spekjes en een beetje
knoflook? Geen probleem, want er
bestaan ook klimmende sperziebo
nen. Mijn favoriet is
een klimmende spek-
boon: 'Blauhilde'.
Spekbonen zijn knap
perige sperziebonen
die niet snel taai of
draderig worden.
'Blauhilde' klimt
razendsnel en bloeit
met lichtpaarse bloe
men. De peulen zijn
knalpaars, en erg
smakelijk.
tot de eerste nacht
vorst blijven eten,
mits je de peulen
regelmatig oogst.
'Blauhilde' is
een soort
botanische
toverbal, want
als je de paarse
peulen kookt
komen ze groen
uit de pan.
GO ZATERDAG 13 JUNI 2020
Zie ook bijenhelpdesk.nl. Op
bestuivers.nl is het boek Gasten van
bijenhotels van Pieter van Breugel
gratis te downloaden.
De sachembij (links), akkerhommel en blinde bij (rechts). fotos pieter haringsma
ik niet'
Wat is het ver
schil tussen
een honingbij
en een wilde
bij?
Honingbijen
worden niet als
wilde bijen ge
zien, omdat ze
met een konin
gin in kasten of
korven van im
kers leven, voor
de honingop-
brengst. De ko
lonie gaat altijd
voor: deze bijen
vertellen elkaar
waar nectar en
stuifmeel valt te
halen. Als een
honingbij steekt
doet ze dat om
het collectief te
beschermen.
Daarna gaat ze
dood.
Bij wilde bijen
leven sommige
soorten alleen
(solitair) en an
dere met elkaar
in kleinere nes
ten. Ze leven in
de grond (zand-
bijen) of in hout,
kieren of riet
stengels. De
zijdebij bijvoor
beeld bekleedt
zijn nest met
een glanzende
vloeistof, de be
hangersbij ge
bruikt daarvoor
delen van blad.
Een solitaire
bij steekt bijna
nooit en blijft
vaak dichter in
de buurt van
haar nest dan
een honingbij
die kilometers
ver vliegt.
Ook hiervan kun je
Snoeien, stekken,
planten, verpotten,
zaaien en schoffelen.
Tuingoeroe Romke
van de Kaa helpt een
handje.
