Ik heb geleefd
13.024
Discriminatie op het
werk is hardnekkig
Op zijn chopper voelt Piet zich
vrij, alsof hij met een paard
over de prairie galoppeert
goedgeleefd. «JJl
Veelgedronken lijke terras op voor
ook, soms zat bier
ik wel vier ,,Ik heb aitijd
17
over racisme in de VS. Vijftig jaar
na verschijning was op veel vlak
ken weinig verbeterd, moest hij
constateren toen hij als laatste le
vende commissielid terugblikte in
een toespraak op George Was
hington University.
Stemrecht
De regels die expliciet de zwarte
bevolking benadeelden zijn uit de
wetboeken gegumd, maar in de
praktijk gebeurt vaak hetzelfde,
schetst Sherman James. „Beleid en
regels lijken op het oog neutraal,
maar de manier waarop ze geïm
plementeerd worden, leidt ertoe
dat ze het leven van zwarte Ameri
kanen moeilijker maken.'' Op het
vlak van stemrecht bijvoorbeeld.
Zodra zuidelijke staten die voor
malig slaven en hun nazaten uit
stembureaus weerden de kans
kregen voerden ze meer kiesregels
in. Voortaan moest iedereen bij
voorbeeld een identiteitskaart la
ten zien. ,,Het lijkt alsof dat voor
iedereen geldt, maar ze richtten
zich hier op zwarte kiezers.'' Zij
zijn degenen die zo'n identiteits
kaart het vaakst niet hebben. Het
maakt het moeilijk voor de zwarte
bevolking om leiders ter verant
woording te roepen. ,,Dat is niet
per ongeluk, zo is het ontworpen'',
stelt Sherman James. ,,Het doel is
om de raciale hiërarchie die altijd
heeft bestaan in dit land in stand
te houden.''
Maar professor James ziet een
hoopvolle verschuiving. Meer
Amerikanen zijn ervan doordron
gen geraakt dat het systeem Ame
rikanen van kleur vaak tegen
werkt. Het is zichtbaar bij de re
cente demonstraties: daar komen
evenveel witte als zwarte mensen
op af. ,,Wit Amerika wordt wak
ker'', ziet Rashawn Ray. ,,Dat geldt
voor de hele wereld. 'Damn, ver
moorden ze in de VS nog steeds
zwarte mensen?'''
Dat kan helpen om verandering
te brengen. ,,Dit zijn systemen
die door mensen zijn gemaakt.
Mensen kunnen ze dus ook trans
formeren'', verzekert Sherman
James.
Annemarie Haverkamp praat met mensen over hun leven en het einde dat nadert.
n de gang bij de achterdeur staat de roest
kleurige Honda waar Piet Lepelaars (59) al
25 jaar op rijdt. Hij wijst op een beschadi
ging op de buik van zijn trouwe chopper.
,,Vorige week ben ik omgevallen.'' In korte
tijd viel Piet 30 kilo af. ,,En dat was niet alleen
vet, het was vooral kracht. Daardoor kan ik de
motor nauwelijks nog houden.''
Toch wil hij hem niet laten staan. Want het
gevoel dat motorrijden hem geeft, is met
niets te vergelijken. Zodra hij de straat uit
rijdt, is het er: „Vrijheid! Dan voel ik me als
iemand in een western, alsof ik op mijn paard
over de prairie galoppeer. Ben ik volmaakt
gelukkig en heb ik verder helemaal niets no
dig.''
Huisschilder Piet is geboren en getogen in
het Brabantse Bergeijk. Hier in het dorp ken
nen ze zijn markante kop allemaal. Soms
werkt hij als verslaggever voor de lokale om
roep Kempen TV en elke zomer presenteert
hij in plat Burgaaiks het Ploegfestival waar
zo'n zesduizend man op afkomen.
Als hij voorgaat naar de tuin, slobbert zijn
spijkerbroek los om zijn heupen. Later zal hij
me de tatoeage op zijn pols laten zien: Don't
stop believing, een nummer van zijn favoriete
rockband Journey. „Doordat ik nu nog maar
smalle polsjes heb, kun je de tekst bijna niet
meer lezen.'' Hij strijkt even over zijn baard.
,,Ja, ik ben nog maar een dun kutmenneke.''
Toch is Piet Lepelaars vrolijk. Ga maar na:
hij is er nog! Nog maar kort geleden leek het
erop dat hij in juni al onder de groene zoden
zou liggen. Dat was een ramp. Niet zozeer
omdat zijn leven er dan op zat, maar omdat
hij zijn laatste maanden in afzondering had
moeten doorbrengen, slechts omringd met
de dreiging van het onzichtbare coronavirus.
Sinds januari weet Piet dat de slokdarm
kanker die al een paar jaar in zijn lichaam
woekert, hem fataal zal worden. De dokter
gaf hem hooguit nog een paar maanden. ,,Op
corona ben ik bozer geweest dan op de kan
ker. Ik zou deze maand met mijn drie beste
vrienden naar Alicante, ik zou met mijn kin
deren een paar dagen naar Preston Palace, en
als een soort van afscheid had ik een cover
band van Journey naar Bergeijk gehaald.
Werd allemaal geschrapt.''
Dan voelde hij zich ook nog eens hondsbe-
roerd. De laatste strohalm die de oncoloog
hem bood, had hij met beide handen aange
grepen: chemokuren, zonder garantie op suc
ces. En o ja hij had een operatie ondergaan die
zijn slokdarm weer iets verder openzette zo
dat hij misschien weer wat beter kon eten.
,,Door corona wilde ik niemand in huis heb
ben'', vertelt hij aan de tuintafel. ,,Maar ik
had zo'n pijn, ik kroop hier op handen en
voeten door het huis. In april dacht ik: laat
mij maar niet meer wakker worden.''
Tot zijn eigen verbazing zag de rocklief
hebber toch elke ochtend de zon weer opko
men en voelde hij zich warempel steeds iets
beter. In het ziekenhuis vertelde de arts dat
de tumoren waren geslonken. ,,Ik zei tegen
hem: het is dat er corona is, anders had ik je
nu een kusje gegeven.''
Sindsdien gaat Piet Lepelaars een stuk
lichter door het leven. Hij krijgt de kans de
tijd die hem werd ontnomen door Covid-19
alsnog in te halen. Met zijn vrienden gaat hij
nu naar Berlijn en met al zijn kinderen plus
vriendin naar Vlis-
tri 1 1 singen. En van-
Ik heb altijd middag (het is
een paar potten
goed geleefd'', zegt
keer per week hij. ,,Veel gedron-
in het rfp' ken ook, soms zat
ik wel vier keer per
week in het café.''
De vrijheidsdrang van Piet ging verder dan
zijn ritjes op de Honda. Tot twee keer toe liet
hij een gezin met jonge kinderen in de steek.
Daar is hij niet trots op. ,,Dat hoor je niet te
doen. Maar na een paar jaar huwelijk begon
ik ruzie te zoeken, keek ik naar andere vrou
wen. Ik heb daar nooit anderen de schuld van
gegeven, ik zocht dat bij mezelf. Naar mijn
vier kinderen toe ben ik open geweest. We
hebben altijd goed contact gehad en ze ko
men allemaal bij me over de vloer. Vorige
week hebben we met z'n allen gebarbecued
in mijn achtertuin. En met geen van mijn
exen leef ik in onmin, ze komen allemaal
naar mijn crematie.''
Piet hoopt dat hij september haalt, dan
mogen er weer honderd gasten komen bij
een uitvaart. Een enorme opluchting, vindt
hij. „Don't stop believing van Journey is het
openingsnummer. Toepasselijk, want ik ben
een optimist. Dan zal ik met een glimlach in
mijn kist liggen.''
GO ZATERDAG 13 JUNI 2020
Het totale vermogen van een
zwart middenklassegezin in de
VS was in 2016 13.024 dollar. Een
vergelijkbaar wit gezin bezat
toen gemiddeld 149.703 dollar.
Op de Nederlandse arbeids
markt blijft discriminatie een
probleem. Bij sollicitaties
maken mensen met een migra
tieachtergrond minder kans, en
'herkomst' is de meest ge
hoorde discriminatiegrond op
de werkvloer.
Een baan vinden is vaak moeilij
ker voor werkzoekenden uit een
etnische minderheidsgroepe
ring, blijkt uit onderzoek. Onder
zoekers van de UvA en Universi
teit Utrecht verstuurden voor
hun onderzoek tussen 2016 en
2018 ruim 4200 sollicitatiebrie
ven. Er werd met fictieve namen
gerageerd op bestaande vacatu
res. Mensen met een Turkse,
Marokkaanse of Antilliaanse
achtergrond hadden 40 procent
minder kans om een reactie te
krijgen.
Schrikbarend was dat de inhoud
van het cv geen invloed had op
de kansen van de kandidaat,
lichtte UvA-onderzoeker Bram
Lancee na publicatie van het on
derzoek toe. Het maakte niet uit
of een kandidaat zijn productivi
teit en ervaring uit de doeken
deed op zijn cv.
Onderzoeksbureau Panteia con
cludeerde in opdracht van het
ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid eveneens al
dat mensen met een migratie
achtergrond minder kans heb
ben op een reactie naar aanlei-
ding van een sollicitatie. Het bu
reau plaatste ruim 700 fictieve
cv's online. Daaruit bleek dat
mensen met een migratieachter
grond gemiddeld 58 procent
kans hebben op een of meer
dere reacties. Zonder migratie
achtergrond was dat 64 procent.
Wel zien de onderzoekers een
verbetering: de verschillen zijn in
2019 afgenomen ten opzichte
van 2015.
Ook uitzendbureaus maken zich
schuldig aan discriminatie op af
komst: uit onderzoek van Store
Support (eveneens in opdracht
van het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid)
bleek dat 40 procent van de 476
aangeschreven uitzendbureau's
discriminerende verzoeken van
werkgevers werden geaccep
teerd. Die waren bereid om op
verzoek van bedrijven geen Ma
rokkaanse of Turkse kandidaten
te sturen, ongeacht geschikt
heid.
Naast discriminatie bij sollicita
ties, is er ook regelmatig sprake
van discriminatie op de werk
vloer. In 2019 kwamen er bij Dis-
criminatie.nl 1140 meldingen bin
nen. Dat is overigens wel minder
dan in 2015; toen waren het er
1437. Een derde daarvan betrof
discriminatie op grond van her
komst of afkomst.
- Marloe van der Schrier
FOTO KOEN VERHEIJDEN
Wilt u ook uw verhaal vertellen in deze rubriek?
annemarie@dpgmedia.nl
