II
Virus brengt oude schepen in zwaar weer
7
ROND HET TIJ VAN SCHOUWEN FOTOBOEK
Ze bestuderen
bomen op Bali of
struinen rond op
La Gomera. Toch
weet de altijd
veranderende natuur
op Schouwen-
Duiveland Jan en
Ellen Midavaine nog
steeds te raken. Dat
is te zien aan hun
nieuwste fotoboek:
'Rond het tij van
Schouwen'.
Gezandstraald is-ie,
wel duizend keer. Jan
Midavaine doet niets
liever na een flinke
storm dan, met een
dikke gebreide Unoxmuts op z'n
kop en z'n camera diep weggesto
ken in z'n jas, het volledig door el
kaar gehusselde duingebied ver
kennen. Als het even kan nog
voordat een ander mens er voet
stappen heeft gezet.
Op zijn foto's zijn landschappen
te zien die af en toe in Verweggi
stan lijken te zijn genomen. „Ver
rassend", ervoer schoondochter
(en fotografe) Lidwine Guiran -
die de opmaak van het boekje voor
haar rekening nam. De geboren en
getogen Zierikzeese vestigde zich,
na io jaar Rotterdam, anderhalf
jaar geleden in Burgh-Haamstede.
,,Die foto's waren voor mij een
mooie terugkomst. Het is net of ze
in het buitenland genomen zijn."
Ook het Meeuwenverhaaltje van
Ellen Midavaine-Jansens kreeg
een plek in het boek. Toen haar ei
gen kinderen nog piep waren,
schreef en tekende ze na een be
zoek aan de meeuwenkolonie op
Neeltje Jans een verhaal over Karel
de zilvermeeuw. Het boekje werd
een hit en werd in zeven verschil
lende talen vertaald. Dat begon
met een editie in Farsi voor kinde
ren die in het AZC woonden, maar
er kwamen steeds meer talen bij.
,,Heel grappig was dat. Ik wilde dat
verhaal weer in de schijnwerpers
zetten. Het is laagdrempelig en in
teressant. Zonde om het in de kast
te laten liggen", zegt Jan.
De twee IVN-gidsen, natuurlief
hebbers én creatievelingen zijn
megaproductief. Ze hebben in
middels al tientallen boekjes ge
produceerd, met daarin routes die
Dan zei ik: 'Langs de
randen staan
goudsbloemen in
bloei opa
de lezers wandelend, fietsend,
steppend of skelterend over
Schouwen voeren. ,,Je hebt hier al
les. Inlagen, bos, polder, duinen.
Die diversiteit. Dat is toch waan
zinnig", vindt Ellen. Het doorge-
ven aan anderen van die kennis en
liefde zit er tot in de haarvaten in.
,,Als je zelf enthousiast bent over
alles wat leeft, probeer je dat ook
op anderen over te brengen. Als je
iets écht ziet, ga je het ook ervaren
en waarderen", redeneert Ellen.
Jan weet nog dat hij als ii-jarig
knulletje zijn blinde opa door de
Middelburgse straten voerde. ,,En
dan beschreef ik alles wat ik zag.
Langs de randen staan goudsbloe
men in bloei, opa. Daar is het voor
mij ooit begonnen."
Alles bedolven
Wat ze zelf misschien wel het Sl-
lermooiste vinden aan hun
Schouwse stekje is dat het duin-
landschap onder invloed van wind
en water steeds verandert. ,,Wat je
op sommige foto's ziet, is nu al
niet meer vindbaar. Daar zijn een
paar noordwesters overheen ge
gaan. Alles is onder zand bedol
ven. Dat is er zo mooi aan. We
kunnen niet ophouden naar de
duinen toe te gaan. Het verandert
daar steeds."
Esme Soesman
Zierikzee
De ene na de andere annulering
komt bij haar binnen. Op haar bijna
130 jaar oude schip heeft Koomen
achttien slaapplaatsen. Dat zijn te
veel bedden voor een enkel gezin
netje maar het is te krap voor men
sen die 1,5 meter afstand van elkaar
moeten houden. ,,Dat gaat niet.
Ook niet met de bemanning die ik
aan boord opleid. Je hijst samen de
zeilen, je gaat samen overstag. De
gangboorden (looppaden) zijn
hartstikke smal. Je kunt hier geen
afstand van elkaar houden."
En dat geldt voor alle ruim 400
authentieke oude schepen die in
Nederland ronddobberen. Ons land
heeft de grootste, nog varende his
torische vloot ter wereld. Zeker 175
van die schepen van de Holland-
sche Zeilvloot gingen gisteren, vlak
bij het eiland Pampus in het IJmeer,
'voor pampus' om de minister op te
roepen een noodfonds in het leven
te roepen.
Dat is keihard nodig, zegt Koo-
men. Het varend erfgoed in stand
houden kost veel geld, ook als er
niet gevaren wordt. Als schipper is
ze altijd in de weer met verfkwas
ten of lasapparaat. Er moet haven
geld betaald en je moet, om je schip
en de motor goed te houden, eigen
lijk ook zorgen dat je toch regelma
tig blijft varen. ,,Wat weer diesel
kost." Ga je failliet dan verlopen de
certificaten die nodig zijn om met
passagiers te kunnen varen. En een
maal uit de vaart is er weinig kans
dat het schip opnieuw het water op
komt. Bij een nieuwe keuring moe
ten de vaartuigen voldoen aan de
eisen voor een nieuwbouwschip.
,,Gaat dit zo door dan belanden al
die historische schepen bij het grof
vuil of bij het oud ijzer. Op een en
kele na misschien, die privé in ge
bruik wordt genomen."
Koomen is geen paniekvogel. ,,Ik
probeer de moed erin te houden.
We zijn best een vreemd volkje na
tuurlijk. De ene dag heb je zon, de
andere dag niet. Je leeft als schipper
toch al een beetje per dag." Maar
lastig is dat nu wel. Wordt in andere
landen de historische vloot nog
met subsidie in stand gehouden, in
Nederland wordt het erfgoed be
waard door met betalende passa
giers op pad te gaan. Die inkomsten
vallen nu volledig weg. ,,Een nood
fonds geeft ons een beetje marge
om na te kunnen denken: hoe gaan
we nu verder? Want weg is weg. Als
het stopt met deze schepen is het
ook echt voorbij."
woensdag 10 juni 2020
''t Kijken begon met mijn blinde opa'
Esme Soesman
Westenschouwen
Jan en Ellen Midavaine met links schoondochter en vormgeefster van het boek, Lidwine Guiran. foto marieke mandemaker
-Jan Midavaine over hoe hij als
11-jarig jongetje met zijn blinde
opa door Middelburg liep
'Rond het tij van Schouwen' is
verkrijgbaar bij de Drukkerij in
Middelburg, camping de Mey-
pacht in Westenschouwen, Bike
Totaal Jan de Jonge in Burgh-
Haamstede en het Trampoline-
centrum/natuurinformatiepunt
aan Rotonde in Westenschou
wen.
Als het érgens knus is dan is het
wel aan boord van historische
zeilschepen. Maar juist dat doet
ze nu de das om. Door de coro-
naregels kan het varend erfgoed
het water niet op. ,,We dreigen
ten onder te gaan", zegt schip
per Gaby Koomen van klipper
De Nieuwe Maen in Zierikzee.
Gaby Koo-
men van De
Nieuwe Maen:
,,Gaat dit zo
door, dan be
landen al die
schepen bij
het grof vuil.''
FOTO MARIEKE
MANDEMAKER
