Of ik nog een beetje nadenk hier, vraagt een collega
7
OM toont imposant MH17-onderzoek, verdediging staat voor inhaalrace
Hoe omvangrijk het
onderzoek naar de
MH17-ramp is?
Voor het eerst kon het
Openbaar Ministerie
het deksel van de
schatkist aan
gegevens op een
kiertje zetten.
Ruim 41.000 pagina's telt het straf
dossier over de MH17-ramp inmid
dels. Veel te veel om in drie maan
den vanaf een laptopje tot je te ne
men, stelt Sabine ten Doesschate,
één van de twee advocaten van de
Russische verdachte Oleg Poelatov.
Dus trekt de advocate in een door
coronamaatregelen sterk uitge
dunde rechtszaal stevig aan de
handrem. ,,Het is een illusie om te
denken dat een paar maanden vol
doende is om de achterstand ten
opzichte van het OM te kunnen in
halen.''
Bij de hervatting van het MH17-
proces, dat stil lag sinds maart, re
kende de rechtbank er gisteren op
dat de verdediging een zogeheten
preliminair verweer kon voeren.
Maar daar is het te vroeg voor, be
pleit Ten Doesschate. Door de coro-
nalockdown heeft het advocaten
duo cliënt Oleg Poelatov nog niet in
Rusland kunnen opzoeken. ,,We
hebben hem slechts indirect ge
sproken." Daardoor is niet de 'be
nodigde vertrouwensband' ont
staan om gegevens met hem te de
len.
Het Openbaar Ministerie heeft
weinig op met het tijdrekken van
de verdediging. Officier van justitie
Thijs Berger stelt dat de advocaten
Poelatov al ruim voor de coronacri
sis hadden kunnen opzoeken. En
dat er andere mogelijkheden zijn
om te communiceren en elkaar te
leren kennen. ,,Hoeveel tijd denken
ze nodig te hebben?''
Heel indrukwekkend.
Wist niet dat ze
zoveel bomdeeltjes
hadden achterhaald
Maar als vervolgens het OM het
woord krijgt, blijkt meteen over
wat voor gigantische dossiervoor-
sprong de advocaten het hebben.
Twee volle dagen heeft het Open
baar Ministerie nodig om alleen
maar een inleiding te geven over
het onderzoek. Te beginnen bij het
forensisch onderzoek naar de raket,
die op 17 juli 2014 vlucht MH17 met
298 passagiers uit de lucht schoot.
Minutieus legt officier van justi
tie Thijs Berger uit hoe de gecrashte
Boeing 777, maar ook de lichamen
van slachtoffers zijn onderzocht.
Was er sprake van een explosie van
binnenuit? Was het een explosie
van buitenaf? Was het een andere
raket dan een Buk? Met een hoge
schoolcollege over warheads, bom-
fragmentatiedeeltjes en raketstuw
kracht maakt hij duidelijk dat er
maar sprake kon zijn van één type
raket: de Buk M1.
De uiteenzetting laat zien hoe
grondig het Joint Investigation
Team (JIT) te werk is gegaan. Het
deed in verschillende landen raket
proeven, liet in een zogeheten Are
natest een Bukraket ontploffen te
gen aluminium platen, om de rich
ting en de kracht van de inslag in
het vliegtuig te meten. ,,De Arena
test laat zien welke vernietigende
kracht deze Buk heeft. Om koud
van te worden", reageert nabe
staande Thomas Schansman.
Telefoonverkeer
Stalen bomfragmentatiedeeltjes
van de Bukraket werden niet alleen
in de wrakstukken gevonden, maar
via röntgenscans ook in de licha
men van slachtoffers. In totaal heeft
het OM 370 stalen bomfragmenten
kunnen terugvinden.
Dezelfde uitvoerige methoden
zijn gebruikt om het getapte tele
foonverkeer te analyseren, betoogt
het OM. Veel van die gesprekken
zijn afkomstig van de Oekraïense
geheime dienst SBOe, die ten tijde
van het conflict meer telefoons
tapte dan het kon analyseren. Die
herkomst is voer voor critici om te
stellen dat gesprekken gemanipu
leerd zijn. Daar stelt het OM het no
dige onderzoek tegenover. Bellers
zijn geïdentificeerd aan de hand
van telecomgegevens, met net
werkmetingen en open bronnen
onderzoek. Al dat onderzoek maakt
'het uiterst onwaarschijnlijk dat de
in het JIT gedeelde en gebruikte
tapgesprekken zijn gemanipu
leerd'.
Nabestaanden van slachtoffers
van de MH17-ramp horen handen
wrijvend aan hoe het Openbaar Mi
nisterie haar huiswerk heeft ge
daan. ,,Heel indrukwekkend", zegt
Piet Ploeg, voorzitter van Stichting
Vliegramp MH17. „Bijvoorbeeld het
onderzoek naar al die bomdeeltjes.
Ik wist niet dat ze er zoveel hadden
achterhaald.''
Het grootste deel van de OM-pre
sentatie moet dan nog komen, in de
komende twee dagen. Daarna rea
geren Poelatovs advocaten hoe ze
hun inhaalrace voor zich zien.
IN QUARANTAINE
enk je veel na, nu je daar zit?'
vroeg een collega deze week.
Ik voelde me een beetje
overvallen. Hij bedoelde natuurlijk
nu ik tijd over had. Mijn eerste reac
tie was: ik maak volle werkdagen
hier! Maar zo defensief wilde ik hele-
maal niet zijn. Natuurlijk houd ik tijd
over, ook al maak ik volle dagen. Om
dat er geen andere afleiding is, geen
visite, geen kinderen om Monopoly
mee te spelen of een vrouw om niks-
nutterig mee voor de tv te hangen.
En wat doe ik met de tijd die ik
overhoud? Ik wandel meer dan ge
woonlijk. Op 50 meter afstand begint
de natuur. Ik lees. Er ligt hier van al
les, ik heb meegenomen. De gedichten
van HH ter Balkt, de boerendichter
uit het oosten, waar ik vandaan kom.
Poëzie die je niet hoeft te begrijpen,
maar gewoon moet ondergaan. Hu
mor van David Sedaris. En een paar
boeken uit een genre waarvan ik
waarschijnlijk de enige aanhanger in
Nederland ben: biografieën van ak
kers en bossen, raven en eksters en
mannen die zich een jaar lang alleen
opsluiten in blokhutten. Ik heb geen
tv hier, maar wel een dvd-speler en
wat oude dvd's. Dus die gaat ook af
en toe aan. De West Wing kijk ik
soms, heerlijk. Laatst heb ik een
avondje Heimat gekeken, de culthit
uit de jaren 70, een Duits leven in de
Hundsrück. Da's de sfeer die nog in
dit kleine boerendorp hangt. Omdat
ik de goeie knop op de speler niet aan
had, was alles in zwart-wit. Het viel
me pas op aan het eind. Zo'n serie.
Toekomst
Ik maai ook wel eens gras. Wied on
kruid. Ik verzorg mijn appelboom
pjes. Dus ik heb niet per se tijd over
om te denken, maar ik denk wel tus
sen dat alles door over hoe het verder
Hoe het verder
moet met mij,
met mijn
werk? Dat
weet ik ook
niet zo precies
moet. Want dat bedoelde mijn col
lega natuurlijk. Hoe het verder moet
met mij, m'n werk, met terugkeer
naar kantoor. Met de toekomst van
een 63-jarige professional in een snel
veranderende wereld. En dan weet ik
het antwoord ook niet zo precies,
hoor. Dan bedenk ik dat ik eigenlijk
niet zoveel kan doen, behalve: doen
waar ik goed in ben in de omstandig
heden die er zijn. Niet meer, niet
minder. Kijken hoelang ik nog nodig
ben. Als dat niet meer is, kijken waar
ik elders nuttig kan zijn. Niet bang
zijn voor verandering. En nu, in deze
omstandigheden, vooral niet willen
plannen voorbij onoverzichtelijke
horizonten. Dat dus, tussen en tij
dens het wandelen, lezen, dvd's kij
ken en onkruid trekken.
dinsdag 9 juni 2020
Stortvloed aan details
Koen Voskuil
Schiphol
De rechters luisteren in de
rechtbank bij Schiphol naar de
uiteenzetting van het Openbaar
Ministerie. foto reuters
- Piet Ploeg, voorzitter Stichting
Vliegramp MH17
Frank
Poorthuis
Rotterdam
Net als veel Nederlanders blijft jour
nalist Frank Poorthuis thuis. Frank
zit in de risicogroep. Verslag van
dag 87.
De
Iev
