Dit virus sterkt
de generaties die
na ons komen
23
een c0rc>nak0mpas René Diekstra
Is dit een
ingreep van
de evolutie, omdat er
te veel mensen zijn?
Wat kunnen we leren van de
lockdownperiode? Mensen
met kinderen of een eigen
bedrijf hebben het
de afgelopen maanden be
paald niet minder druk
gehad dan voor de crisis.
Tony Crabbe: ,,We verkeren
in de uitzonderlijke situatie
dat we afstand kunnen ne
men tot ons werk. Afstand
geeft letterlijk inzicht. Ik zie
deze crisis als een goed mo
ment voor reflectie. Over
onszelf, in relatie tot onze
omgeving, vrienden, familie,
ons werk maar ook in relatie
tot de planeet. Door de maan
denlange thuisisolatie zijn
onze gedragspatronen over
hoop gegooid. Daardoor heb
ben we de uitgelezen kans
om ons eigen leven
opnieuw in te richten.''
,,We weten uit onderzoek dat
als mensen door een moei
lijke periode zijn gegaan, ze
er altijd sterker en veerkrach
tiger uit komen. Een crisis
levert vaak positieve dingen
op. Het brengt over het alge
meen helderheid over wat en
wie we echt belangrijk vin
den. We geven vaak de ande
ren of de omstandigheden er
de schuld van dat we zo crazy
druk zijn, maar dit is het mo
ment om jezelf te confronte
ren met de kern, namelijk: in
'Mijn grootste zorg is dat we na deze crisis
terugvallen in onze oude patronen - dat
hebben we gezien na de financiële crisis'
hoeverre ben ik er zelf ver
antwoordelijk voor?''
,,Het is overduidelijk dat de
wereld na corona verandert.
Aan de andere kant is het
mijn grootste zorg dat we
terugvallen in onze oude pa
tronen. Niet elke crisis leidt
tot de gewenste verandering
- dat hebben we gezien na de
financiële crisis. Maar be
paalde zaken vragen om een
antwoord.
Neem nu de digitalisering.
Organisatie-adviesbureau
McKinsey heeft onderzocht
dat we in de afgelopen twee
maanden een versnelde digi
taliseringslag hebben doorge
maakt die we anders in vijf
jaar zouden doormaken. De
'digitale afleidingen' waaraan
we dagelijks worden blootge
steld, zijn alleen maar erger
geworden. Hoe gaan we om
met de stress die deze infor
matiestroom oplevert?''
,,Uit een onderzoek onder
duizend mensen blijkt dat 48
procent zich na een maand al
opgebrand voelde. Mensen
werken gemiddeld drie uur
per dag meer en kunnen hun
werk moeilijker loslaten. Ze
ervaren onderliggende ge
voelens van angst en onze
kerheid en zorgen over hun
toekomst.
Heel praktisch zou ik zeg
gen: ga na de crisis met je
werkgever heronderhandelen
over je arbeidsvoorwaarden.
En meer in het algemeen:
richt je in plaats van alsmaar
druk te zijn, actief op dat wat
belangrijk voor je is, de din
gen die je voldoening,
vreugde en plezier geven.
Dan ontstaat er een positieve
bedding en ben je straks klaar
voor de volgende fase.''
II et is prachtig weer, we zitten met de
kinderen en kleinkinderen in de tuin,
de afgesproken afstand aanhoudend.
I Dan vraagt Liam van 10: ,,Waarom
zijn er coronavirussen?'' De vraag
overvalt me. ,,Liam, eerlijk gezegd, ik heb daar
nog nooit over nagedacht.''
Later op de avond, kijkend naar Opi, realiseer
ik me dat ik in geen enkel praatprogramma van
de afgelopen maanden die vraag heb horen stel
len. Is het een onzinnige vraag? Onbeantwoord
baar misschien? Het is wat al te gemakkelijk
Liams vraag op die manier af te serveren. Prach
tig juist dat een kind zich kan verwonderen
over iets wat volwassenen uit de weg gaan.
Want waarom heeft de evolutie, als we dat als
de belangrijkste scheppende kracht op deze pla
neet nemen, ons niet uitgerust met weerbaar
heid tegen coronavirussen?
Me dunkt dat het daarvoor tijd genoeg heeft
gehad. Of worden we op deze aarde neergezet
als halffabricaten die door blootstelling aan ge
varen hun weerbaarheid moeten ontwikkelen?
En kunnen we die weerbaarheid pas aan vol
gende generaties doorgeven als die vaak genoeg
geoefend en genetisch is ingegraveerd? En moet
het eerst talrijke keren dodelijk misgaan?
Of, confronterender: is dit virus een manier
waarop de evolutie het mensdom verjongt, na
melijk door een dramatisch opruiming van
oude loten aan de stam om levensruimte te
creëren voor de jonge? Is het een corrigerende
ingreep van de evolutie? Met als kernbood
schap: 'jullie zijn met veel te veel op deze pla
neet, leven in stedelijke gebieden veel te dicht
op elkaar, hoog tijd dat jullie je beter spreiden,
meer afstand houden en je gedrag veranderen'.
Dat laatste is wel het meest opmerkelijke as
pect aan de coronacrisis. De enige maatregelen
die we vooralsnog ter beschikking hebben zijn
niet van medische, microbiologische of virolo-
gische aard maar psychologische, gedragsveran-
derende maatregelen. Zoals handenwassen, af
stand houden, mondkapjes dragen.
Ik snap daarom ook absoluut niet waarom de
praatprogramma's elke avond weer een blik
virologen opentrekken. Want daarvan moeten
we het voor deskundigheid op het gebied van
gedragsverandering toch echt niet hebben.
dinsdag 9 juni 2020
In uw boek schrijft u dat we
drie dingen zeker weten
over het coronavirus: het is
verschrikkelijk, het zal over
gaan en het zal tot gewel
dige dingen leiden. Tot wat
dan?
- BEDRIJFSPSYCHOLOOG TONY CRABBE
Je hoort ook vaak dat men
sen het liefst terug willen
naar het leven zoals het
was vóór Covid-19.
De voorspellingen zijn dat
in het najaar heel wat men
sen een burn-out krijgen.
Wat raadt u hen aan?
Diekstra vindt het
vreemd dat de vraag
die kleinkind Liam
stelt over Covid-19
nog steeds niet
is beantwoord
Reageren? rene.diekstra@dpgmedia.nl
