II
Kunst kijken leidt tot openbaring
10 ZEELAND
KUNST- EN CULTUURROUTE LOCATIES ZETTEN DEUREN WEER OPEN
Veel Zeeuwse
Kunst- en
cultuurroutes zijn
door de coronacrisis
afgelast. Die van
Middelburg kende
twee edities van
kunst 'voor het raam'.
Maar morgen zetten
de meeste van de
35 locaties van
Kunstroute
Middelburg hun
deuren weer open.
Monnikenwerk
kijken en de sfeer proeven in wo
ningen en ateliers. Middelburg telt
1200 monumenten en een flink
aantal deelnemers aan de route is
te vinden in historische panden.
Van het imposante 18de-eeuwse
pand Koepoortstraat 6, met de
klassiek-moderne beelden van
beeldhouwersechtpaar Bertus en
Ton Sondaar, tot het eigentijds in
gerichte 17de-eeuwse huis waar
Eén van de
aantrekkelijkste
kanten van de route is
het rondkijken en de
sfeer proeven in
woningen en ateliers
Juul Kortekaas haar karakteris
tieke composities en sculpturen
maakt. Haar gestileerde bloem
vormen zijn een ode aan het leven
en vormen een mooi contrast met
de subtiele figuratie van haar kin
deren Lys en Douwe Vosselman.
De route biedt voor elk wat wils.
Voor rake portretten kun je te
recht bij Frederika B. en voor ab
stracte, oosters geïnspireerde
composities bij Sandra van der
Meulen. In galerie De Vier Geme
ten is een ruime keus aan schil
ders die tussen 1900 en 1960 op
Walcheren werkten.
Sculptuur is er ook in tal van va
riaties. Gerdi Zwaan toont haar
expressieve keramische beelden,
Riet Wullems brengt geënga
geerde figuratieve portretten,
Conny Seidenbecher maakt inge
togen keramiek en Onno Jonge-
waard wisselt abstracte esthetiek
af met ruwe koppen. Er is ook toe
gepaste kunst te zien, zoals de ver
rassende hoeden van Hanny Mal-
lekote.
et gezond verstand
en wat geduld moet
de 1,5 meter afstand
prima zijn aan te
houden. De Middel
burgse route is sinds 1999 een be
grip en onderscheidt zich niet al
leen door de kwantiteit, maar ook
door de gemiddelde kwaliteit van
de deelnemers. Professionele en
semiprofessionele kunstenaars
stellen hun atelier open, geves
tigde instituten als Zeeuws Mu
seum, Vleeshal en CBK Zeeland
doen mee, evenals bijna alle parti
culiere expositieruimtes.
Daaronder ook 'Ruimte voor
kunst' van Dick de Bruijn, een lo
catie van museale allure, geheel
ingericht met werk van Caroline
van der Vegt, de partner van De
Bruijn. Vanaf eind jaren 50 was zij
actief als kunstenaar en mode-il
lustrator. Het overzicht bestaat uit
sterke portretten in gouache, ka
rakteristieke mode-illustraties,
abstract werk en eigenzinnige, uit
het onderbewuste voortkomende
tekeningen en aquarellen die zij
tussen 2001 en 2015 maakte. Het
Zeeuws Museum is nog gesloten;
de Vleeshal is wel weer open, zij
het dat je via de website moet re
serveren. Vijf werken van Jimmy
Durham uit de eigen collectie
prikkelen je tot reflectie op onze
verhouding tot elkaar, natuur en
techniek. In CBK Zeeland is nog
de tentoonstelling Binnenstebuiten.
Het huis in de kunst te zien, met
werk van achttien kunstenaars die
een frisse blik werpen op het huis
als verschijnsel.
Eén van de aantrekkelijkste
kanten van de route is het rond-
Morgen is het weer zover.
Het is open huis bij de
deelnemers van de
Kunstroute Middelburg. Wie wil
kan bij ateliers, galeries, het CBK
en Zeeuws Museum naar binnen.
Wanneer ieder zich aan de coro
naspelregels houdt, zal het vast
fijn zijn, net zoals zonder dwin
gende reden buiten zijn of op een
terras zitten. Maar wat heeft een
kunstroute te maken met religie?
Mogelijk meer dan u denkt!
Paul Tillich, een Duits-Ameri
kaanse theoloog die leefde van
1886 tot 1965, heeft zich nadruk
kelijk met het thema kunst en re
ligie beziggehouden. Voor de
goede orde, hij maakte daarbij
géén studie van religieuze kunst,
ofwel de kunst geïnspireerd op
Bijbelse thema's of voorstellin
gen. Hij ging, zo stel ik mij voor,
schijnbaar klakkeloos voorbij aan
de verloren zoon van Rembrandt
van Rijn. Deze theoloog, die ook
over kunst en religie sprak bij het
Museum of Modern Art in New
York, verdedigde daar de uit
spraak dat elke kunstuiting een
religieuze dimensie kent. Het ad
dertje onder het gras is wellicht
hoe hij religie verstaat. Uit een
toegankelijk artikel van Teije
Bratting, die promoveerde op een
proefschrift over Paul Tillich, be
grijp ik dat religie niet wordt ver
staan als vastomlijnde godsdienst
met aanvaarding van 'waarhe
den'. Wat dan wel? Bratting: ,,Til-
lich meent dat we iets religieus
kunnen noemen, wanneer het
gaat om een uiteindelijke intuïtie
van mensen over het bestaan,
over zichzelf, de anderen en de
wereld, wat dit uiteindelijk voor
zin heeft, wat het betekent en
hoe je betrokken en vervreemd
kunt raken, hoe het eindig is en
streeft naar oneindigheid, een di
recte ervaring 'von einem letzten
Sein und Sinn, deren man intuitiv
gewahr werden kann'." Bij zijn le
zing in het Museum of Modern
Art spreekt Tillich over 'ultimate
reality', ,,een begrip dat religie
wel insluit, maar veel meer wil
betekenen. Het is de omschrij
ving van hetgeen de gelovige
'god' kan noemen."
God of het goddelijke is niet
object naast andere objecten,
maar in alles wat is. Toegankelijk?
Het is eigenlijk best abstract. En
de Middelburgse kunstroute, wat
heeft die ermee van doen? Nou,
kunst kijken kan fascinerend
zijn. In de afgelopen maanden
was er de expositie van raam-
kunst Van binnen naar buiten
waaraan vrijwel elk atelier mee
deed. De deelnemers aan de
kunstroute hielden hun deuren
dicht, maar je kon er zeven dagen
per week kunst kijken en een toe-
lichting op een werk lezen. Zo
maar tijdens het halen van een
frisse neus, waartoe iedereen
werd opgeroepen.
Vanaf morgen mogen per loca
tie weer enkele mensen naar bin
nen. De Kunstroute maakt de
drempel om kunst te kijken laag.
En dan, dan kan het ineens ge
beuren. Dat je door een werk
wordt 'gegrepen'. Zomaar langer
wilt kijken omdat je er iets bij
gaat ervaren, dat zó diep is... dat
het misschien wel aan iets godde
lijks raakt. Kunst kijken doet iets
met je geest.
Voorzitter Judith Loontjes van
de Kunstroute Middelburg ver
telt: ,,Mensen die naar de kunst
route komen, ervaren kunst tot
zich nemen wel als openbaring."
Nou, als dat niet religieus klinkt
zaterdag 6 juni 2020
Route biedt voor elk wat wils
Kunst- en Cultuurroute Middel
burg: morgen, circa 35 locaties.
Middelburg
Werk van Caroline van der
Vegt bij 'Ruimte voor kunst'.
M In het atelier van Juul Korte
kaas. FOTO'S NICO OUT
Nico Out
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
