EUWS 11
Politie probeert verbanden te vinden tussen aangiftes van internetfraude
Politievrijwilligers speuren
malafide coronawebshops op
MEXICO POLITIEGEWELD
Achter online-
fraude gaan
geraffineerde
oplichters schuil,
die gebruikmaken van
buitenlandse
rekeningen en
stromannen. Met
behulp van data-
analisten probeert de
politie ze te pakken.
Haltersets. Loopbanden. Trampo
lines. Door corona aan huis gebon
den Nederlanders zijn op internet
in groten getale gaan zoeken naar
fitnessartikelen om in beweging te
blijven. En waar online vraag ont
staat, duurt het niet lang voordat
oplichters toeslaan, weten ze in
middels bij het Landelijk Meld
punt Internet Oplichting (LMIO).
Hoewel online-oplichters veelal
actief zijn op Marktplaats, signale
ren de cyberspecialisten van de
politie dit jaar een nieuwe trend.
Er duiken steeds meer webshops
op die er op het eerste oog be
trouwbaar uitzien, maar in werke
lijkheid geld incasseren zonder
producten te leveren. ,,Vorig jaar
ontvingen we zo'n 7000 aangiftes
van oplichting via webshops'',
zegt teamleider Gijs van der Lin
den van het LMIO. „Daarvan ble
ken er 3200 voorbarig: die aangif
tes werden ingetrokken, bijvoor
beeld omdat het product alsnog
werd opgestuurd."
Aan het begin van de corona-
uitbraak zagen Van der Linden en
zijn collega's dat oplichters met-
een insprongen op de wereldwijde
tekorten aan mondkapjes, infra-
roodthermometers en handgels.
Mede vanuit Nederland werden
ziekenhuizen, verpleeghuizen en
particulieren over de hele wereld
opgelicht, soms voor meer dan 1,5
ton. Cybercrimeteams en het
LMIO van de politie hebben al
meer dan twintig van zulke mala
fide webshops offline gehaald.
Met de houder van de
rekening heb je vaak
de intellectuele dader
niet te pakken
Nu de grootste zoektocht naar
mondkapjes voorbij is, zijn crimi
nelen overgestapt op de volgende
hype: de afgelopen twee maanden
popten er tientallen webshops op
die fitnessartikelen aanbieden.
Opvallend is een serie sites die qua
naam lijken op de fitnessketen Ba
sic Fit. Die naam wordt verbasterd
tot fitbasic.nl of fit-basic.nl.
Maar ook het aantal webshops
dat iPads, PlayStations en Dyson-
stofzuigers beweert te verkopen,
groeit hard. De afgelopen twee
maanden ontving de politie bijna
achthonderd aangiftes van fraudu
leuze webshops in fitnessartikelen
en elektronica. Voorbeelden zijn
elektronicasale.nl en elektronica-
voordeel.nl.
Vanuit een kantoor in Heems
kerk analyseert het LMIO alle aan
giftes van onlinefraude en zoekt
het naar verbanden. Wat is de
naam van de website, welke bank
rekening en welk mailadres ge
bruiken ze? Freek Kelderman, één
van de analisten, kan die data vat
ten in overzichten van met elkaar
verbonden lijnen. ,,Over één web
winkel hebben we maar liefst 172
aangiftes ontvangen. Die werkte
met een Duits rekeningnummer.
Diezelfde modus operandi zien we
ook bij andere webshops. Soms
kunnen we die aan elkaar koppe
len en weten we dat er dezelfde
dader of dadergroep achter zit."
Zodra het LMIO meerdere aan
giftes over een webshop ontvangt,
probeert het die te laten blokke
ren. Of het team gaat in gesprek
met de bank om een rekening te
blokkeren. ,,Maar met de reke-
COVID-TEAM
ninghouder heb je vaak de intel
lectuele dader niet te pakken'', legt
Van der Linden uit. ,,Ze maken ge
bruik van stromannen die tegen
een vergoeding hun bankrekening
ter beschikking stellen.''
Bovendien blijven de sites in
nieuwe varianten verschijnen, op
nieuw met buitenlandse bankre
keningen of stromannen. Oplich
ters trekken veel uit de kast om uit
handen van de politie te blijven.
,,Het is een kat- en muisspel'', zegt
teamchef Van der Linden. ,,Maar
vroeg of laat hebben we ze, hoor."
Toch: hoe hard de politie ook
jaagt, mensen worden steeds vaker
slachtoffer van online oplichters.
Daarom waarschuwt Van der Lin
den consumenten zelf waakzaam
te blijven. ,,Je hebt zelf invloed op
je slachtofferschap. Als je een web
shop niet kent, kijk op politie.nl of
deze op de lijst van verdachte sites
staat. En zoek eerst naar reviews,
oftewel beoordelingen van een
site. Zijn die heel slecht, dan is het
beter om er niet te kopen."
zaterdag 6 juni 2020
GO
ÜHfciiaSSRS1 «ii-ww
En demonstrant
koelt zijn woede
op een politie
auto in Guadala
jara, Mexico. Ook
daar gingen men
sen de straat op
uit protest tegen
politiegeweld. Zij
willen specifiek
dat de autoritei
ten zich verant
woorden voor de
dood van Gio
vanni López (30)
in een politiecel.
Hij zou zijn opge
pakt omdat hij
geen mondkapje
droeg, maar au
toriteiten ontken
nen dat. Zijn
doodsoorzaak is
onbekend. Zes
agenten raakten
gewond bij het
protest, een van
hen vatte vlam.
FOTO REUTERS
Kat- en muisspel met oplichters
Koen Voskuil
Den Haag
Gijs van der Linden (links) en Freek Kelderman van het Landelijk
Meldpunt Internet Oplichting. fotos guus schoonewille
- Gijs van der Linden, LMIO
Ook een team van
25 politievrijwilligers
helpt mee bij het op
sporen van malafide
webshops die een
slaatje slaan uit de
coronacrisis. Het
'Covid-team' signa
leerde de afgelopen
maanden tientallen
sites die handgels
en mondkapjes aan
bieden, maar moge
lijk niet leveren.
Sommige webshops
zien er zó professio
neel uit dat zelfs cy
berdeskundigen van
de politie er bijna in
trappen. „Daar zijn
de nodige uren inge
stoken om alles echt
te laten lijken, inclu
sief keurmerken en
positieve beoorde
lingen door gebrui
kers", zegt cybervrij-
williger Joost (21).
„Maar als je dan ver-
der kijkt, blijken die
keurmerken niet te
bestaan en zijn ook
de beoordelingen
verzonnen. Ook ont
dekten we dat het
retouradres van een
bedrijf een parkeer
garage bleek te zijn.''
Joost is in het dage
lijks leven student en
runt een bedrijf in
onlinemarketing en
het bouwen van
websites. In zijn vrije
uren werkt hij als po-
litievrijwilliger op het
gebied van cyber
crime in de Eenheid
Amsterdam.
Na de corona-uit
braak kreeg Joost
het verzoek te hel
pen bij het coördine
ren van een team
dat een groot aantal
online-aanbieders
van medische hulp
middelen onder-
zoekt. Het 'Covid-
team' bestaat uit 25
vrijwilligers van Am
sterdam, Rotterdam
en de Landelijke
Eenheid. Samen
hebben ze zo'n 1500
webshops tegen het
licht gehouden.
Daarbij kwamen ze
veel verwerpelijke
zaken tegen. ,,Bij-
voorbeeld websites
die geld zeiden op te
halen voor het Rode
Kruis, maar dat geld
zelf ontvangen."
De resultaten van de
vrijwilligers zijn door
gegeven aan het
LMIO en de cyber-
crimeteams van de
politie. Daar is ge
bleken dat een groot
deel van de sites
niet strafbaar bezig
is. Naar een aantal
webshops wordt wel
onderzoek gedaan.
