OZCAN AKYOL
Brein achter omstreden Zweedse
coronastrategie geeft fouten toe
WHO klaagde intern over
trage corona-info China
6
Corona in fokkerijen risico volksgezondheid
Column
Er is nog steeds rumoer over
de betoging in Amsterdam.
Dat wil zeggen: de houding
van de lokale autoriteiten houdt
de gemoederen behoorlijk bezig,
terwijl het doel van de actievoer
ders verder raakt onderge
sneeuwd.
Dat voelt niet goed. Vooral om
dat ik de afgelopen dagen heb ge
merkt dat veel mensen het pro
bleem niet herkennen. Zij schre
ven mij in tweets, mails en brie
ven dat we een Amerikaanse
kwestie importeren - bij ons be
staat geen politiegeweld tegen
minderheden.
Ik denk dat zij, al dan niet be
wust, over het hoofd zien dat ra
cisme en achterstelling zich niet
alleen beperken tot het gedrag van
oom agent. Deze zaken, klein of
groot, zitten in de vezels van een
samenleving, soms zo diep veran
kerd, dat mensen het zelf niet eens
doorhebben.
Ik zal u een recent voorbeeld ge
ven. Iets wat mij wekelijks over
komt. Vorige week deelde ik een
lezersbrief op Twitter, tegenwoor
dig de etalage van de gepolari
seerde samenleving. 'Wat goed dat
jij als Turk 'kond doen' schrijft
en niet 'kont doen'. Ik heb het
even opgezocht en natuurlijk is
kond afgeleid van kondigen. Heb
jij het ook opgezocht of vloeit het
zo uit je pen? Ik hoop dat ik je nu
een kontje heb gegeven om een
nog hogere troon te bestijgen.'
de afzender zelf niet doorheeft dat
hij me schoffeert, noch beseft dat
ik een Nederlander ben en mis
schien zelfs een betere studie heb
genoten dan hij. Er zit een mis
plaatst superioriteitsgevoel in dat
verraadt hoe hij naar mensen met
een andere afkomst kijkt, een
kwestie waar veel allochtonen
mee te maken hebben.
als een agent die een zwarte man
doodt, maar het typeert wel dat
sommige burgers nooit voor vol
zullen worden aangezien. Wij
hebben politieagenten die etnisch
profileren, migrantenkinderen die
geen stageplek kunnen vinden
vanwege hun moeilijke achter
naam en belastinginspecteurs die
ouders met een andere etnische
achtergrond op voorhand labelen
als fraudeurs.
Wie dit allemaal aankaart, krijgt
steevast terug dat er nu eenmaal
ontzettend veel allochtonen zijn
die de boel verzieken. Dat is de ul
tieme manier om serieuze proble
men niet bespreekbaar te maken.
Maar er is nu een groeiende bewe
ging die het niet langer pikt. Zij
wil praten over deze misstanden.
DMrom stonden duizenden men
sen op de Dam. Wie hun zorgen
ontkent, begrijpt het probleem
niet, of wil het moedwillig niet
zien.
Afzender van de brief
heeft zelf niet door
dat hij me schoffeert
Het gaat om enkele tienduizenden
nertsen die moeten worden afge
maakt. De moederdieren hebben
net vorige maand geworpen, per
nerts gaat het om vier tot vijf
pups. Volgens minister Hugo de
Jonge (VWS) en Carola Schouten
(Landbouw) is ruiming van de
dieren noodzakelijk. Het gebeurt
op advies van het Outbreak Ma
nagement Team (OMT). In een
technische briefing stelden ex
perts vorige week al in de Tweede
Kamer dat de uitbraak op de pels-
dierhouderijen een risico kan vor
men voor de volksgezondheid.
Aanvankelijk zag het RIVM nog
geen extra gevaar voor mensen.
De nertsen hebben het virus
waarschijnlijk van besmette me
dewerkers gekregen, maar in zeker
twee gevallen hebben mensen Co-
vid-19 gekregen van besmette
nertsen. Ook een aantal verwil
derde katten rond de bedrijven
bleek besmet. Bedoeling was dat
gisteren al werd gestart met het
doden van de nertsen.
Milheeze
Eind april dook het coronavirus
voor het eerst op in nertsenfokke
rijen in het Noord-Brabantse Mil-
heeze en Beek en Donk, waar in
totaal 13.000 nertsen worden ge
houden. Net als bij mensen ver
toonden de dieren diverse ziekte
verschijnselen, waaronder adem
halingsproblemen. Afgelopen
week werd bekend dat bij nog eens
drie nertsenfokkerijen het corona
virus is vastgesteld, eveneens in
Brabant. Bij een bedrijf in Yssel-
steyn, gemeente Venray, is ook een
besmetting bevestigd. In totaal is
er bij zes bedrijven op acht locaties
sprake van besmettingen.
De nieuwe besmettingen kwa
men aan het licht nadat minister
Schouten het coronavirus op 19
mei had gekenmerkt als besmette
lijke dierziekte. Sindsdien moeten
alle nertsenbedrijven wekelijks
kadavers insturen van dieren die
een natuurlijke dood zijn gestor
ven. 'Deze worden pathologisch
en met laboratoriumonderzoek
(PCR) onderzocht op het voorko
men van SARS-CoV-2', schrijven
Schouten en De Jonge. Tot nu toe
zijn vijftig bedrijven onderzocht.
Naast dit early warning-onder-
zoek worden op alle nertsenbe-
drijven eenmalig bloedmonsters
afgenomen. De monsters worden
vervolgens in een laboratorium
onderzocht. 'Als antilichamen ge
vonden worden, betekent dit dat
er op dat bedrijf een SARS-CoV-2
infectie is geweest of misschien
nog aanwezig is.' De uitkomsten
van dit bloedmonsteronderzoek
moeten nog bekend worden.
Eind vorige week stelde Schou
ten nog een landelijk verbod in op
het vervoeren van nertsen en mest
van die dieren, om verdere ver
spreiding te voorkomen. In een
aanvullende brief schrijft Schou
ten dat andere bedrijven, waar het
virus wordt aangetroffen, ook
worden geruimd. De geruimde
bedrijven krijgen compensatie.
Discussie
De ruiming zal de discussie over
het einde van de nertsenfokke
rijen in Nederland versnellen. Per
2024 mogen er geen dieren meer
worden gehouden. Vorig jaar wer
den er op nog 155 locaties nertsen
gefokt, de helft in Noord-Brabant.
Per locatie zitten gemiddeld vijf
duizend teven. De totale 'produc
tie' was vorig jaar vier miljoen
nertsen. Dat zijn er 1,5 miljoen
minder dan in 2016. De sector, die
werk biedt aan 1600 mensen, heeft
het, ook los van het nakende fok-
verbod, al enige tijd lastig.
,,Als we dezelfde ziekte zouden te
genkomen met dezelfde kennis
die we vandaag hebben, dan denk
ik dat onze reactie ergens zou lig
gen tussen wat Zweden deed en
wat de rest van de wereld heeft ge
daan'', zei Anders Tegnell in een
interview met de Zweedse radio.
Tegnell is het brein achter de
controversiële aanpak van Zwe
den om het virus te bestrijden, en
de regering van Stefan Löfven
heeft zich in haar reactie op de
pandemie op zijn adviezen geba
seerd. Tegnell verdedigde de afge
lopen maanden stellig het losse
coronaregime en bekritiseerde
andere landen vanwege hun lock-
downs.
Zweden koos aan het begin van
Sterftecijfer
Zweden: een van de
hoogste ter wereld
de coronacrisis een aanpak die af
week van die in veel andere lan
den in Europa: scholen, sport
scholen, horecazaken en winkels
bleven open. Wel moesten Zwe
den 1,5 meter afstand van elkaar
houden op straat. Tegelijkertijd
werd erop gerekend dat mensen
de nieuwe coronaregels vrijwillig
zouden naleven, tot afschuw van
buurlanden.
De strategie heeft in elk geval
een negatief effect gehad op het
aantal sterfgevallen van het land.
Met 43 sterfgevallen per 100.000
inwoners is het sterftecijfer van
Zweden wereldwijd een van de
hoogste.
GENÈVE In januari
leek het allemaal koek
en ei tussen de we-
reldgezondheidsorga-
nisatie WHO en
China over de aanpak
van het coronavirus.
Achter de schermen
klaagden WHO'ers
echter over een belab
berde informatie
voorziening.
WHO-medewer-
kers merkten dat
China in januari het
'dna' van het virus
bijvoorbeeld een
week lang weigerde
vrij te geven, ook door
onmin tussen ver
schillende gezond
heidsdiensten, zo
blijkt volgens persbu
reau AP na interviews
met insiders en in
zage in documenten.
,,We moeten wer
ken met minimale in
formatie'', zei een
Amerikaanse epide
mioloog. ,,Het is niet
genoeg om een dege
lijke planning te ma
ken.''
De WHO volgde in
januari lange tijd de
Chinese lijn dat de
kans van besmetting
van mens tot mens
gering was, tot een
arts onthulde dat er
overdracht was van
mens tot mens.
De Amerikaanse
president Trump ver
brak vorige week de
relatie met de WHO,
die hij beschuldigt
van 'samenspannen
met China'. China
stelt juist door 'snelle
en transparante' in
formatieverstrekking
de wereld te helpen.
donderdag 4 juni 2020
GO
@OzcanAkyol
Konte
SU -StÏ-STÏ
Wat deze brief kenmerkt, is dat
Het mechanisme is niet zo bruut
Tienduizenden
nertsen geruimd
Alle nertsen op de zes fokke
rijen waar recent het coronavi
rus is vastgesteld, worden ge
ruimd. Dat heeft het kabinet
gisteren bekendgemaakt,
nadat experts al hadden aange
geven dat de uitbraak een ri
sico vormt voor de volksge
zondheid.
David Bremmer
Den Haag
Een nertsenfokkerij in het
Brabantse Deurne.
FOTO ROB ENGELAAR
De epidemioloog en architect
achter de omstreden Zweedse
corona-aanpak zegt dat er in
zijn land meer gedaan had
moeten worden om het virus
aan het begin van de uitbraak
te beteugelen.
Simone van Zwienen
Rotterdam/Stockholm
