NIEUWS 15 INTERVIEW HANS HEESTERBEEK Tegelijk met de grootste versoepeling sinds de lockdown beginnen vooraanstaande wetenschappers aan een onderzoek naar de beste controlestrategie. Je wilt een brandhaard meteen opmerken.'' We kijken ook naarandere landen: wat werkt daar goed? elf wacht hij nog even met een be zoek aan een res taurant of café. ,,Ik ben terug houdend, dat kan geen kwaad'', zegt Hans Heesterbeek vanuit zijn thuiskantoor in Den Bosch. ,,Het is logisch dat we stap voor stap ver soepelen, maar het is ook verstan dig dat we niet massaal op het zelfde moment alle ruimte ne men'', zegt de hoogleraar theoreti sche epidemiologie (Universiteit Utrecht). Heesterbeek (59) is een van Nederlands meest vooraan staande experts op gebied van in fectieziektemodellering en kan drie maanden na de corona-uit braak eindelijk echt aan de slag. Onder zijn leiding gaat een grote groep wetenschappers - infectie ziektedeskundigen, wiskundigen, gedragsdeskundigen, medici, ook van het RIVM en de GGD - onder zoek doen naar de beste controle strategie. Hoe moet je testbeleid opzetten, hoe werkt contactop sporing het beste? Helpt een app? Heesterbeek en collega's hebben hierover al maanden contact in di gitale overleggroepjes, maar dat krijgt nu vaste vorm, plus vijf ton subsidie. In de week van de grote versoepeling spreekt Heesterbeek over zijn onderzoeksplan, regio nale lockdowns en de gevreesde tweede golf. ,,We willen kijken wat nu precies nodig is om corona onder controle te houden na de eerste explosieve uitbraak. In samenwerking met al lerlei wetenschappelijke discipli nes, met het RIVM en de GGD's brengen we dat in kaart. We kijken ook naar andere landen: wat werkt daar goed? Als het ons lukt, krijgen we ook een beter beeld van wat riskant is en wat minder. Je kunt je voorstellen dat er groepen zijn van duizend mensen die veilig kun nen, buiten aan zee of zo, maar bij eenkomsten van twintig mensen kunnen riskant zijn, bijvoorbeeld bij teamsport binnen, in een dis cotheek of bij een koor. Informatie daarover, over ons gedrag en het aantal besmettingen combineren we dan bijvoorbeeld tot een soort hittekaart van risico.'' ,,Zeker, dat zijn belangrijke indica toren. Maar dat dashboard schept ook een illusie van begrip en ze kerheid. Je wil echt op tijd zijn, en het dashboard geeft nooit een ac tueel beeld van de situatie. Als ie mand nu positief wordt getest, is hij ongeveer een week geleden be smet geraakt. Wat kun je doen om die vertraging korter te maken? Waarschijnlijk moet je dan actie ver gevallen gaan opsporen, ook groepen testen die (nog) geen klachten hebben, maar wel veel reizen tussen regio's, veel verschil lende mensen zien of veel risico lopen. Zij kunnen je wellicht een beter beeld geven, als een thermo meter van de populatie of de kana rie in de kolenmijn. En dan rede neren we niet - zoals nu gebeurt - vanuit het aanbod, de testcapaci teit van 30.000 per dag, maar van uit de vraag: hoeveel tests zijn no dig om het virus in je vizier te houden? Dan kan het zijn dat je sommige groepen wekelijks of va ker gaat testen. Zodat je stille ver spreiders, mensen met milde klachten die wel virus overbren gen, eerder opspoort.'' In groepjes gaat Heesterbeeks club de ko mende maanden aan de slag. De hoofdthema's zijn mobiliteit (hoe bewegen we ons door het land), ri sicogedrag, surveillance (hoe spo ren we coronaklachten snel op?), testbeleid (wie ondergaat wanneer en hoe vaak een test?), contacttra cering en de internationale verge lijking. Hoofdmodelleur van het RIVM Jacco Wallinga doet mee aan het onderzoek. Zo kunnen re sultaten meteen worden verwerkt in beleid. ,,Tuurlijk hadden we zo'n onder zoek al veel eerder moeten begin nen. Er is ook veel voorwerk ge daan. Natuurlijk kan de regering hier nu niet op wachten, de sa menleving moet open. Wij gaan nu werken aan de wetenschappe lijke onderbouwing, dat kan gaan deweg leiden tot aanpassingen. Daarom is het goed dat het RIVM en de GGD meedoen. En wij leren ook weer van de praktijk.'' ,,Dit virus is er nog, het is onder ons, dagelijks worden nog veel mensen positief getest. Ik vrees dat afstand houden steeds lastiger wordt voor mensen. En we gaan weer meer mengen, scholen gaan open, theaters, kerken, sportclubs en horeca, mensen gaan wellicht weer vaker naar het werk. Dat ver hoogt de risico's. Ook weten we dat de meeste mensen nog vatbaar zijn, dus er is nog veel 'brandstof om vlam te vatten. Kijk naar die uitbraken die nog plaatsvinden, superverspreiding in slachthui zen, door risicogedrag in een res taurant, kerk of discotheek. Dat zal blijven gebeuren, ook toenemen, alleen hoop je er veel sneller bij te zijn. Dan voorkom je dat er nieuwe haardjes ontstaan.'' ,,Nou ja: we leven nu wel in een andere wereld dan in maart. We zijn alert, we houden afstand, we weten dat milde klachten kunnen wijzen op corona, dan blijven we thuis en kunnen we snel worden getest. Als we die basisprincipes volhouden, verwacht ik niet dat een tweede golf zo groot wordt als die eerste in maart. Maar het kan zijn dat er wel weer flinke maatre gelen nodig zijn om dat te voorko men. Dat delen van een provincie weer 'dicht' gaan, dat bepaalde ge bouwen dicht moeten, sommige samenkomsten met groot risico op superverspreiding niet kunnen.'' ,,Het kan met een sisser aflopen, dat hoop je. Het was buiten, veel mensen droegen mondkapjes, dat kan schelen. Maar vanuit epidemi ologisch opzicht wil je zulke grote bijeenkomsten eigenlijk liever niet. Het zijn veel mensen bij el kaar, ze komen van verschillende plekken. Dat maakt bron- en con- tactonderzoek lastig als inderdaad mensen besmet raakten. Terwijl de ggd's al druk zijn met clusters die ontstaan, zoals in de vleesin dustrie, bij arbeidsmigranten.'' donderdag 4 juni 2020 M Hans Hees terbeek, hoog leraar theore tische epide miologie: ,,We willen weten wat precies nodig is om corona onder controle te houden.'' FOTO MARC BOLSIUS Hoe vind je eerder de virusbrandhaard? Niels Klaassen Den Bosch/Den Haag Wat gaan jullie precies onder zoeken? We hebben toch al het be faamde 'dashboard', met zieken huisopnames, mobiliteitsgege- vens, het aantal besmettingen, de reproductiefactor? - Hans Heesterbeek, hoogleraar Nederland is vanaf maandag los en pas nu komt er onderzoek hiernaar. Is dat niet wat laat? Even over die gevreesde tweede golf: hoe groot acht u de kans daarop? Dit klinkt niet erg hoopgevend. En zo'n massabijeenkomst zoals op de Dam maandag, wat bete kent dat voor de risico's?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2020 | | pagina 15