Ete: aolfjes, daer g'loaf ik nie in
9
Zuiderburen
UITZENDING OP NPO 2 HET BEWOGEN LEVEN VAN ANJA HERMANS^
Streektaal
De omroep Human
zendt zondag 7 juni op
NPO2 het eerste deel
uit van de reeks Dus ik
volg. Stine Jensen
onderzoekt in die reeks
wat volgers drijft. In
deze uitzending komt
ook Anja Hermans aan
het woord. Als tiener
een 'eco-terrorist' in
Antwerpen, nu een
criminologe.
Stine Jensen praat met
Anja Hermans in de
schaduw van de kerncen
trale van Doel, in die om
geving woont ze momenteel. Her
mans praat over haar lieve ouders,
maar raakt al snel aan waar het
misliep. Op school werd ze vaak
gepest, ze vluchtte weg in boeken
met te beladen thema's voor een
tiener.
Anja kwam in Antwerpen te
recht in het milieu van punkers en
krakers, hielp daklozen en nam
deel aan een resem betogingen. Tot
ze een soort goeroe ontmoette die
haar wijsmaakt dat betogen niet
volstaat. In het gesprek met Stine
Jensen verneemt de kijker verder
niets over zijn identiteit. Het is een
keerpunt dat haar leven een dra
matische wending geeft.
In de nacht van donderdag 12 au
gustus 1999 gaat de vestiging van
McDonald's in Merksem in vlam
men op. Het is eind jaren 90 rond
Antwerpen de zoveelste aanslag te
gen de hamburgerketen van het
ALF of het Animal Liberation
Front. Dat ALF haalde in die tijd
ook het nieuws met aanslagen op
slachthuizen en nertskwekerijen.
Het van oorsprong Britse ALF lokte
in Antwerpen fanatieke milieu-ac
tivisten, onder wie Anja Hermans.
De tiener ontpopt zich tegen wil
en dacht als de meest beruchte
'bad girl' van het land en dat is niet
echt overdreven. Twintig jaar gele
den probeert ze de auto van een
onderzoeksrechter in brand te ste
ken, het is voor haar de befaamde
brug te ver. Hermans wordt gevat,
verschijnt voor de rechter en zal
meer dan vier jaar in de cel zitten.
In 2003 komt Anja vervroegd vrij.
Ze lijkt voor een ander leven te
kiezen en gaat aan de slag op de
kinderboerderij van Wilrijk, waar
ook kwetsbare kinderen de dag
doorbrengen. Maar begin 2009
haalt ze weer het nieuws. Voor de
rechtbank van Dendermonde
wordt duidelijk dat Hermans, in
tussen 29, meer dan tien keer de
kerncentrale van Doel is binnen
gedrongen. Een actie waarmee ze
wilde aantonen dat de kerncen
trale niet voldoende is beveiligd.
De rechter is niet te vermurwen
en geeft haar een effectieve cel-
straf van acht maanden. Milieube
wegingen en een aantal politici
vinden de veroordeling een
schande. ,,Niet de boodschapper,
maar de gebrekkige beveiliging
van de kerncentrales vormt het
probleem", zegt toenmalig Vlaams
parlementslid Eloi Glorieux voor
de partij Groen.
Onderscheiding
Over naar september 2015, Anja
Hermans studeert op 35-jarige
leeftijd af als criminologe en dat
met grote onderscheiding. ,,Ik ben
trots dat ik mijn zware verleden
heb kunnen ombuigen tot iets po
sitiefs", zegt ze. ,,De schaamte
voor wat ik deed, zal altijd blijven.
Nu is een droom vervuld, op naar
de volgende. Ik wil een centrum
opstarten om radicale jongeren uit
extremisme te halen."
Het zoveelste hoofdstuk in haar
leven neemt wel een valse start. In
november 2016 wordt Anja Her
mans alweer veroordeeld voor het
bezit van een pijl en een boog. Het
is op zich geen verboden wapen,
maar Anja kon geen wettige reden
voor het bezit voorleggen. De ja
ren daarna leek de criminologe
met het bewogen verleden in de
anonimiteit te zijn verdwenen.
Haar tv-optreden bij Stine Jensen
is daarom opmerkelijk. Wat is de
kracht en de keerzijden van vol
gen?", vraagt Jensen zich af. Anja
Hermans kan het weten.
Dus ik volg, NPO2, zondag 7 juni,
23.00 uur.
Stine Jensen in Dus Ik Volg. foto human, niels bakker
Toe dat de Corona d'r nog nie
was kó je aalke weke in deze
krante 'n stikje leze van twi
maansen, die in 't eên of aore restau
rant waere gaen ete in daer dan over
schreve. Of de eihenaers van die eet-
gelehen'eden d'r zó blie mee waere
betwufel ik.
Want die speurneuzen gee zelden
'n ciefer waer of je blie van oort. Ik las
op 13 maerte 'kabeljauw van presi
dentiële allure en gegrilde groenten
die opperbest samen gaan met het
nerveus-zoete van het hert'. 't Ciefer:
7,8.
Bie mien op de rapporten stienge
gewone ciefers, zaalfs gin aolfjes,
want daer g'loaf ik nie in, m3 tehen-
woordig gaet 't tot 'n ciefer achter de
komma. Nog net nie as bie 't schae-
senriejen tot twi ciefers achter de
komma. As 't goed is mot je 'n achte
gee in as 't uut de kunst is 'n nehene.
'n Zevene is ruum voldoende in is
nie uut de kunst.
Ier spreekt de ouwe schoolmeêster.
Op mien rapporten ao de uuthever
aole ciefers mit de betekenis gedrukt.
'n Tiene was uutmuntend in ik
vond't leutig as ik die kon gee. M3
deze beoordelaers dienk ik 'n aor
cieferstelsel.
Ik mot wè toegee, as de vrouwe in
ikke uut ete gae vinde m'n 't 3
gauw lekker. 't Ei vó ons aoltied wat
feêstelijks. De vrouwe oef nie te ko
ken, in j'oef ok nie of te wassen. In as
de maansen aordig bin, in dat bin
toch de meêste, dan gae m'n laeter
nog 's trug. Dat kan ok wè 's tehenva-
ole. Ofheloape jaer mieke m'n 'n bus-
reize in 't eten in 't otèl onderwegt
was verrukkelijk. M3 op de trugweg
krehe m'n dae 'n streekgerecht in dat
waere gebakke daarmen! Dae gae'k
nie mi nae toe.
Luilekkerland
Bin die eetrecensies goed vó 't toe
risme? As Belhen leze dat 'n restau
rant m3 'n 7 kriegt gae ze d'r mis
schien agheêl nie mi nae toe. Want
Belhen zitte graeg in luilekkerland.
Ik mot dienke an 't schilderie van
Pieter Breughel de Oude: Luilekker
land.
Op dat schilderie k3 je 'n fehuur zie
die of mit ope mond zit te wach-
ten, want d'r kom 'n gebraeje oen
recht op z'n ofvliehe. Zó gaet dat in
Luilekkerland in 't is nie raor dat
Breughel dat eschilderd eit, want ie
kwam uut Brussel. Daer zouwe de
maansen van de recensie toch wè 'n
tiene motte gee vó de bedienieng. Ze
zü 't nie doe, want nehens in tienen
bin vó d'r eihe.
't Zou eêl goed weze, as dat schil-
derie op eêl groóte doeken bie aalke
inhang van je durp of stad op'ehan-
gen oort. G'loaf m3, dat 'r dan nog
vee meer toeristen ier komme. Ik
vinde 't noe trouwes op Renisse vees
te stille, mit die Corona.
M3 misschien kunne ze in Boeren-
gat of Turkije nog wat meer anloap
gebruke. Ik noeme zó m3 'n paer
uut'oeken in Zeêland.
dinsdag 2 juni 2020
GO
De kracht en keerzijde van volgen
In de rubriek Zuiderburen
werpen we wekelijks
een blik over de Belgische
grens. Deze week: Stine Jen
sen en het verhaal van Anja
Hermans.
Dominique Piedfort
Doel
Henk Blom
In deze rubriek
belichten we
wekelijks een
Zeeuws dialect.
Deze keer een
verhaal van Henk
Blom in het
Schouws.
Beluister de ge
sproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
