'Ik kan me
over sombere
gevoelens
heen zetten
en van
word ik heel
strijdbaar'
w
Hij weet het, hij ziet er niet erg elegant
uit als hij met z'n ongeschminkte hoofd via
een Zoomverbinding in beeld verschijnt,
of via een actiecameraatje van GoPro. ,,Joh,
ik lijk wel een te dikke vis in een te klein
aquarium. Je hebt influencers die precies
weten hoe ze het voordeligst voor de dag
komen'', (draait zijn hoofd, tuit de lippen),
,,maar ik ben er heel slecht in. Dat is ook
weer de charme, om op deze ongepolijste
manier iets te maken.''
Harm Edens heeft net de opnames achter
de rug voor zijn serie Media in crisistijd, die
hij maakt voor het Instituut voor Beeld en
Geluid in Hilversum. Wekelijks verschijnt
online een nieuwe aflevering van ongeveer
tien minuten. Hij videobelt met tv-makers
als Arjen Lubach en Paul de Leeuw, met
podcasters, vloggers en een incidentele
BN'er, en praat over hoe het verder moet
met alles, nu corona roet in het eten gooit.
Geheel virusproof vinden de opnames
plaats in Zutphen, vanuit het bescheiden
appartement van zijn vriend Harm, waar
hij ook de interviewer ontvangt. ,,Kijk'',
zegt hij lachend terwijl hij naar de zithoek
wijst, ,,dat is het decor.'' Drie gestapelde
kartonnen dozen met het logo van Beeld en
Geluid, een vaas met bloemen en een
makkelijke stoel. „That's it."
Die opnames, dat is gewoon lekker klie
ren, zegt Edens handenwrijvend. Klieren
en pionieren. Welgeteld één 'echte' camera
komt eraan te pas. ,,Dan roep ik: 'Camera
twee!' En dan sleurt de cameravrouw de
camera snel opzij, en doen we een nieuwe
take.'' Hij houdt er wel van, zegt hij, dat
alles vanuit de losse pols moet, improvise
rend, hupsakee, niet lullen, maar maken.
,,Je kunt vanuit enthousiasme dingen doen;
dat het er niet altijd even goed uitziet, dat je
ineens een rare schemerlamp in beeld ziet,
vind ik juist geestig.''
Razendsnel zag hij het medialandschap
veranderen, toen corona dit voorjaar de
wereld omverblies. Er kwamen bezuinigin
gen bij RTL en Talpa, een heleboel kon niet
meer. Zoals op de gebruikelijke manier op
names maken voor Dit was het nieuws, bij
voorbeeld. Zat hij ineens te presenteren
tussen plexiglasschotten op zijn desk. ,,Het
was fysiek ongemakkelijk. Alsof je bij het
UWV om een uitkering kwam vragen.''
Publiek weg, niet fijn. Tegelijkertijd, zag
hij, zat iedereen na het uitbreken van de
crisis binnen een mum van tijd met zijn
snufferd voor een scherm. ,,Ik zag een soort
'hello world, ik ben er nog!' Al die BN'ers
bestaan niet meer als ze geen geluid kun
nen maken, dus die zijn allemaal als een
gek thuis gaan zitten zoomen en bleppen
en duiden en gillen.''
Hij vertelt het op z'n Harm Edens', als
een raket, met om de zin een kwinkslag,
maar reken maar dat ook hij 's nachts wak
ker ligt van de zorgen en de stress. Over zijn
moeder van 90 in een verpleeghuis waar
corona is geconstateerd. Over zijn vriend,
wiens werk als verandercoach pats-boem
stil kwam te liggen, God weet voor hoe
lang. Over al die congressen die hij dit jaar
zou presenteren, die zijn doorgeschoven.
Maar hij ligt ook wakker van leed verder
van zijn bed, de miljoenen mensen in arme
landen die het nog veel slechter hebben.
(Korte stilte) ,,Poeh, een beetje wisselend.
Ik ben van mezelf een ongelooflijke opti
mist, en dat gevoel kan ik heel makkelijk
ombouwen tot een bak energie. Maar ik
word nu wel elke ochtend wakker met een
ongezonde spanning. Je hoort mensen zeg
gen: (geaffecteerd stemmetje) 'We zitten
lekker thrns en we bloeien op, en de pape
gaai kent al acht regels van het Wilhelmus!'
Dat genoeglijke, daar heb ik totaal geen last
van. Die maandag, die eerste echte maan
dag van de crisis, kwam ik Rens de Jong
tegen bij BNR, die doet ook veel dagvoor
zitterschappen. Hij keek me verdwaasd aan.
'Harm, Harm, ik ben echt in paniek, mijn
hele agenda wordt zo onder mijn reet
leeg geveegd!' Ik zei: 'Waar heb je het over?'
Dinsdag, bij mij: binnen tien minuten rats
rats, alles weg! Nou goed, ik bel dan men
sen, bedenk nieuwe opdrachten. Ik word
heel strijdbaar van tegenslag. En ik kan me
over sombere gevoelens heen zetten.''
,,Ik kwam ooit Fred Matser tegen, een
filantropische ondernemer, een grappige
man. Hij zei: 'Je kunt angst veranderen als
je 'm aan durft te kijken.' Zet je angst voor
je neer en geef die angst een naam. Fred. Als
je 's morgens binnenkomt, staat Fred daar
weer. Jij komt binnen en vraagt: 'Wat staat
daar?' Dan zeg ik: 'Dat is mijn angst.' Dan
zeg jij: 'Ik heb ook een angst', en die zet je
ernaast. Op een gegeven moment heb je
Wat is je gemoedstoestand?
Hoe doe je dat?
10
