Over schuld wordt liever niet gepraat: het virus is Heerde
16
3. De schuldvraag
'Blijkbaar
is de mens
heel
kwetsbaar
en broos'
weer thuis. ,,De energie komt
maar niet terug. Ik ben nog steeds
aan het revalideren. Daarvoor ga ik
naar een fysiotherapeut. Ik hoor
het van meer ex-coronapatiënten:
het herstel gaat héél langzaam.'' In
het dorp heerst diepe verslagen
heid, ziet Van der Graaf. ,,In een
paar weken zijn zó veel mensen
overleden. Iedereen kent wel ie
mand. Een grauwsluier is op
Heerde neergedaald."
Over schuld wordt liever niet ge
praat. Het virus is Heerde over
komen. Toch vragen velen zich af
hoe deze ramp heeft kunnen ge
beuren. Waren de verpleeghuizen
wel voorbereid op een uitbraak?
,,Deze crisis kent zijn weerga
niet'', zegt directeur Bleijenberg
van Brinkhoven. „Zonder dat we
het wisten, zat het virus plotseling
overal in ons verpleeghuis. Wij
konden enkel nog de schade be
perken.''
Vanaf zondag 15 maart begint
het zorgpersoneel in Brinkhoven
beschermende kleding te dragen,
bij de verpleging van zieke oude
ren. Bleijenberg herkent zich niet
in geluiden over tekorten aan ma
terialen. ,,Ik denk niet dat we te
kort zijn geschoten.'' Wel had hij
personeel en bewoners sneller
willen testen. In maart gingen de
schaarse coronatesten naar de zie
kenhuizen. ,,Het gebrek aan testen
en beschermende kleding moet
een cruciale rol hebben gespeeld
bij de verspreiding van het virus'',
zegt burgemeester Koops.
Op dinsdag 31 maart belooft
zorgminister De Jonge dat alle
zorgmedewerkers met klachten
getest kunnen worden op corona.
Een week later later stuurt be
stuurder Wim Martens van zorg
groep WZU Veluwe, waar ver
pleeghuis Rehoboth onder valt,
een venijnige tweet over die be
lofte: 'De waarheid is een enorm
gebrek aan persoonlijke bescher
mingsmiddelen en een enorme
bureaucratie om zorgmedewer-
kers te testen!'
Zijn tweet leidt tot een stort
vloed aan instemmende reacties.
Op zaterdag 11 april schuift Mar
tens aan in talkshow Opi. Kort
voor de uitzending krijgt hij een
telefoontje van minister De Jonge,
die hem toezegt dat het testen
makkelijker wordt. Ook komt er
een nieuw verdeelmodel, waar
door niet alle beschermingsmid
delen exclusief meer naar de zie
kenhuizen gaan.
,,Wij zijn vanaf dag één bezig
geweest om zelf spullen te kopen'',
vertelt Martens. Het eind maart
opgerichte Landelijk Consortium
Hulpmiddelen (LCH) laat hij links
liggen. ,,Daar was toch niets te
krijgen. Wij kochten rechtstreeks
in bij onze normale leveranciers.''
Schorten kostten voor de corona
crisis 68 eurocent per stuk, nu is
Martens 4 tot 6 euro kwijt. „Alleen
al in april hebben wij meer dan
-*.r
100.000 euro uitgegeven aan per
soonlijke beschermingsmiddelen.
Voorheen gaven we daar nauwe
lijks geld aan uit.''
De nieuwe spullen in Rehoboth
worden niet altijd volgens de
richtlijnen gebruikt. Zo vertelt
Diana Fredriks, die op donderdag
16 april bij haar doodzieke vader
op bezoek mag, dat ze haar be
schermende pak en mondkapje
na het bezoek mee naar huis
krijgt. ,,Er was te weinig, dus de
volgende dagen moest ik het
zelfde pak en mondkapje dragen.
Ik hing het pak thuis maar ergens
te luchten.''
Martens wijst naar het RIVM,
dat steeds weer met nieuwe pro
tocollen op de proppen kwam. Zo
adviseerden premier Rutte en
RIVM-directeur Van Dissel zorg-
personeel op donderdag 12 maart
zoveel mogelijk dóór te werken,
ook met klachten als verkoudheid
en hoesten. ,,Dus medewerkers die
hoestten of verkouden waren,
moesten wél de huizen in'', zegt
huisarts Maarten Bijl uit Wapen
veld. „Daardoor zijn veel kwets
bare mensen besmet geraakt en
gestorven.'' Later verandert het
advies: verkouden zorgmedewer-
kers kunnen beter thuisblijven.
Huisarts Bijl, die dagelijks in een
beschermend pak de stervende
ouderen in Rehoboth bezoekt, ziet
met eigen ogen dat het tekort aan
beschermingsmiddelen onnoe
melijk veel leed veroorzaakt. ,,Het
is verwijtbaar dat er op het mo
ment van de virusuitbraak geen
landelijk depot was met mond
kapjes en andere noodzakelijke
spullen'', zegt hij.
Martens denkt dat bezoekers
hebben bijgedragen aan de ver
spreiding van corona binnen de
muren van Rehoboth. ,,Op dins
dag 17 maart voerden wij al een
bezoekverbod in, twee dagen voor
het landelijke verbod'', zegt Mar
tens. ,,Dat was nodig, omdat wij
zagen dat een aantal bezoekers
zich niet hield aan de regels die we
een week eerder hadden opgelegd.
De regel was toen dat er maximaal
twee volwassenen bij een bewo
ner op bezoek mochten. Maar die
regel werd met voeten getreden.''
En zelfs nS de ramp in Rehoboth
hebben familieleden moeite met
het strenge bezoekregime. Op
vrijdag 8 mei laat Martens hekken
plaatsen om het verpleeghuis. Hij
ziet dat familieleden via de tuin
een bezoekje brengen aan bewo
ners op de begane grond, zonder
1,5 meter afstand te houden. Soms
wordt er zelfs geknuffeld.
,,Ongelofelijk'', vindt de zoon
van Henk van Essen, die in april
ZATERDAG 30 MEI 2020 GO
VERVOLG VAN PAGINA 15
Op de begraafplaats
in Heerde zijn tien
tallen verse graven
gedolven. Een me
dewerker ontfermt
zich over de bloe
men die bij een graf
zijn achtergelaten.
FOTO ROB VOSS
Dominee André
van der Graaf.
FOTO WILLEM JAN DE BRUIN
f
