'De ene na de andere lijkwagen kwam in die dagen aanrijden.
Op een videoregistratie
is te horen dat in ruim
anderhalf uur 631 keer
wordt gehoest
14
Kruiskerk in Heerde bomvol. Hoe
wel het dorp niet tot de biblebelt
behoort, telt Heerde veel trouwe
kerkgangers. ,,Het was druk, heel
druk'', zegt Sjaak Weststrate (65).
Hij is ruim twintig jaar predikant
in de evangelische Kruiskerk.
Vanaf het spreekgestoelte ziet
hij zo'n driehonderd kerkleden.
Veel ouderen, dicht tegen elkaar
aangekropen in de bankjes. Op de
videoregistratie van de dienst is te
horen dat her en der wordt ge
hoest. Ook tijdens het gebed. De
collectezakken gaan van hand tot
hand. ,,Met de kennis van nu had
den we deze dienst niet moeten
houden'', zegt Weststrate.
Diezelfde zondag, een paar hon
derd meter verderop, zitten zo'n
zeshonderd inwoners in de Johan-
neskerk. Daar preekt dominee An-
dré van der Graaf (38), die later
ernstig ziek wordt. ,,Ik sprak met
veel mensen'', zegt Van der Graaf.
,,Afstand houden was er toen nog
niet bij. Ik denk dat ik deze dag be
smet ben geraakt.''
Op maandag 9 maart klinkt ge
roezemoes in de repetitiezaal van
Welgelegen, het verenigingsge
bouw naast de Johanneskerk. Ter
wijl premier Rutte aankondigt dat
handen schudden vanaf nu uit
den boze is - waarna hij RIVM-
baas Jaap van Dissel per ongeluk
de hand schudt - staan in Welge
legen rijzige mannen in lange rijen
achter elkaar opgesteld. De voeten
stevig op de rode vinylvloer, een
liedboek in de hand. In het mid
den van de zaal staat een bruin
houten piano. Samen bezingen de
leden van mannenkoor De Lof
zang hun liefde voor God.
Koorvoorzitter Martin Eikel
boom (67) ziet het tevreden aan.
De opkomst is hoog, zoals iedere
maandagavond als er wordt gere
peteerd. Zo'n tachtig koorleden,
velen op respectabele leeftijd. De
doodgewone avond zal een ramp
zalige blijken. Bijna de helft van de
koorleden wordt de weken erna
ziek, zes koorleden overlijden.
,,De meeste zieken waren koffie
drinkers", vertelt Eikelboom. ,,In
de pauze bleef een groep in de re
petitiezaal achter voor bier en fris.
De koffie werd als altijd in een hal
letje geschonken. Van de bier- en
frisdrinkers werd bijna niemand
ziek. In die kleine koffieruimte
naast de keuken ging het mis.''
Lang loopt Eikelboom rond met
een knagend schuldgevoel. Want
mogelijk heeft hij het coronavirus
naar Heerde gebracht. Op woens-
is hij voor werk - hij handelt in
houtpelletkachels - in Verona en
Bergamo, twee Noord-Italiaanse
steden waar het virus dood en ver
derf zaait. ,,Ik ben zelf ook ziek ge
weest, heb tien dagen koorts ge
had. Lang heb ik gedacht: ben ik
dan de bron geweest? Niemand
van de andere koorleden was in
Noord-Italië.''
De volgende avond, op dinsdag
10 maart, zit de theaterzaal van
dorpshuis De Heerd afgeladen vol.
Zo'n honderdvijftig bezoekers kij
ken vanaf hun blauwbestofte
stoeltjes naar het grote podium,
waar burgemeester Jacqueline
Koops een verhaal houdt over
vliegveld Lelystad. De nieuwe
luchthaven ligt niet om de hoek,
maar de vliegroute pal over het
dorp is veel inwoners een doorn in
het oog.
Op deze avond, georganiseerd
door de gemeente, volgt uitleg
over een compensatieregeling
voor huizen die door geluidsover
last minder waard dreigen te wor
den. Op een videoregistratie van
de bijeenkomst is te horen dat in
ruim anderhalf uur 631 keer wordt
gehoest. Sommige bezoekers blij
ven lang hangen in een hoestbui.
Jaap Kloosterziel (45) van actie
groep Red de Veluwe zit op de
eerste rij, naast burgemeester
Koops en wethouder Wolbert
Meijer. ,,We mochten elkaar geen
hand meer geven, dat was voor ie
dereen onwennig'', herinnert hij
zich. ,,Er werden grapjes over ge
maakt. Veel mensen snotterden.''
Een ander lid van de actiegroep
wilde vooraf liever helemaal niet
gaan. Zij ziet hoe een microfoon
van hand tot hand gaat in de zaal.
En hoe inwoners met dezelfde
pennen protestbrieven onderteke
nen. Ze voelt zich niet op haar ge
mak.
Op de eerste rij zit ook Hans van
Ark (65). Hij is predikant en CDA-
Statenlid in Gelderland. ,,Later die
week kreeg ik last van een verve
lend hoestje'', vertelt hij. Dat het
coronavirus die avond rondwaart,
heeft hij niet door. ,,We gaven el
kaar geen handen meer, daarmee
dacht ik dat het goed was.'' Hij
wordt later ernstig ziek. Burge
meester Koops óók, net als wet
houder Meijer en veel andere be
zoekers.
Vooraf heeft de gemeente er
geen seconde aan gedacht om de
bijeenkomst af te blazen. ,,We
volgden de richtlijnen van het
RIVM. Bijeenkomsten als deze
móchten toen nog gewoon'', zegt
burgemeester Koops.
Veel kerken in Heerde zijn op
woensdag 11 maart nog open.
Ook in de Kruiskerk is er die
avond een dienst op de jaarlijkse
Biddag voor Gewas en Arbeid. Als
het kabinet een dag later alle bij
eenkomsten met meer dan hon
derd personen verbiedt, gaat de
kerk dicht. Dominee Weststrate:
,,Sindsdien zenden we onze dien
sten online uit, met een groepje
van vijf, zes man in de kerk.''
ZATERDAG 30 MEI 2020 GO
VERVOLG VAN PAGINA 13
Op zondag 8 maart zit ook de
dag 19 en donderdag 20 februari
Boven: een pleintje
in het centrum van
Heerde, onschuldig
in de volle lentezon.
Midden: Geb Dokter
zwaait naar zijn
vader (96) in woon
zorgcentrum Brink
hoven. Negen dagen
later overlijdt zijn
vader.
Onder: Militairen
schieten Brinkhoven
te hulp omdat er te
weinig personeel is
overgebleven.
FOTO'S ROB VOSS, HENRI VAN
DER BEEK, BRINKHOVEN
Hanzelieerd - Brinkhoven
