VKA4É
DE WEEK VAN PHLIPPEN
20 ECONOMIE
Wie betaalt een nieuw stelsel?
1^
Vakbondsbestuur
der Tuur Elzinga
wist het begin
deze week zeker:
een op voorhand
historisch akkoord
over een nieuw
pensioenstelsel was
op een oor na gevild.
Eind deze week
konden de
handtekeningen
worden gezet.
Dacht hij.
?*7
Europa staat op het punt om
750 miljard euro, zo'n 6 pro
cent van de Europese econo
mie, uit te geven om de herstart te
stimuleren. Een realistisch plan als
je het mij vraagt. Zelf berekende de
Europese Commissie dat de econo
mie volgend jaar 1,8 procent harder
kan groeien en tot 2024 zelfs 2,3
procent harder. Dat is hartstikke
mooi natuurlijk, maar het betekent
ook dat Spanje en Italië veruit de
grootste hap van de koek gaan krij
gen. Om precies te zijn is het voor
stel van de Commissie om bijna het
dubbele (zo'n 90 miljard) als gift
aan beide landen uit te keren, dan
als lening (50 miljard).
Als de fiscaal zuinigsten in Eu
ropa kunnen wij wel argumenten
bedenken om hier niet in mee te
gaan. Ten eerste lijken de voorlo
pige vertrouwenscijfers over de
economie in de eurozone te laten
zien dat we weliswaar nog in reces
sie zijn, maar dat het dieptepunt is
bereikt. Waarom stimuleren als de
economie vanaf nu zelf de weg om
hoog zal vinden? Een veel gehoord
maar helaas onzinnig argument.
Want zelfs al blijft het virus onder
controle vanaf nu, dan zullen de na
sleepeffecten van werkloosheid, in
vesteringsonzekerheid en consu
menten die niet besteden omdat ze
werkloos zijn geworden een
tweede dip in de economie veroor
zaken later dit en volgend jaar. Een
dip die we met overheidsstimule-
ring nu nog kunnen verzachten.
te zijn is dat wij onze zaakjes rela
tief goed op orde hebben en de im
pact van het virus minder groot
lijkt te zijn dan in Italië, Spanje,
Frankrijk en zelfs Duitsland.
Waarom moeten wij meebetalen
aan het herstel van landen die har
der getroffen zijn? Het is niet uit so
lidariteit noch vanwege het feit dat
een land als Italië geen schuld heeft
aan de naar verwachting drie keer
zwaardere economische klap dan
bij ons. Waar het om gaat is vooral
eigenbelang. Europa is onze veruit
belangrijkste exportmarkt en ex
port is goed voor twee derde van
onze groei. Als ze in de rest van Eu
ropa weinig te besteden hebben
dan verkopen wij hun geen produc
ten of diensten.
geldt trouwens in veel bredere zin
dan alleen voor de economie. De
International Labor Organisation,
een instituut dat zich bezig houdt
met onderzoek naar werk wereld
wijd, heeft berekend dat sinds de
corona-uitbraak er al 11 procent
minder uren gewerkt wordt. Dat
Als ze in de rest
van Europa weinig
te besteden hebben,
verkopen wij hen geen
producten of diensten
gaat om zo'n 305 miljoen voltijds-
banen die er dus niet meer zijn. Wij
hebben het geluk dat door de
NOW-regeling van onze overheid
zo'n 2 miljoen werkenden in loon
dienst blijven, maar in de meeste
landen is dat geluk er niet. Nu kun
nen we denken: pech voor hen en
wat hebben wij daarmee te maken?
Maar als je bedenkt dat een op de
zes jongeren in de wereld sinds co
rona zonder werk zit, dan is dat een
bron van sociale onrust, potentieel
geweld en conflict.
de kansen op economisch herstel zo
groot mogelijk te maken. Niet dat
we naïef moeten tekenen bij het
kruisje, maar wel dat we het grotere
geheel moeten proberen te blijven
zien.
Adyen
Unilever
Shell
Fugro
Niets blijkt minder waar. De Neder
landse 'polder' heeft voor de zoveel
ste keer meer tijd nodig om alle
plooien glad te strijken. De grootste
plooi is als altijd geld, veel geld. De
verwezenlijking van het nieuwe pen
sioenstelsel vergt onder meer zo'n
60 miljard euro en dat heeft niemand
in zijn achterzak - werkgevers niet,
werknemers niet en ook het rijk hikt
enorm tegen het immense bedrag
aan. In vier vragen proberen wij u
door de moeilijke materie te loodsen.
Waarom is er eigenlijk
een nieuw
pensioenstelsel nodig?
Dat het pensioenstelsel toe is aan een
forse verbouwing was tien jaar gele
den al duidelijk. In het huidige stelsel
garanderen de pensioenfondsen min
of meer een bepaald pensioen. Om
die garantie waar te kunnen maken,
moeten de fondsen over voldoende
vermogen beschikken. Hoeveel dat
moet zijn, wordt bepaald door de re-
kenrente. Die rente daalt al jaren,
waardoor pensioenfondsen gedwon
gen zijn steeds meer vermogen in kas
te houden. Daardoor is er geen geld
meer om de pensioenen te indexe
ren: mee te laten stijgen met de infla
tie. Als alles bij het oude blijft, drei
gen aan het eind van dit jaar zelfs
forse kortingen te moeten worden
doorgevoerd.
Tegelijkertijd renderen de beleg
gingen van de pensioenfondsen uit-
stekend, waardoor ons pensioenver
mogen aangroeide tot 1600 miljard
euro! Nog nooit zat er zoveel geld in
de pensioenpotten en toch dreigt aan
het eind van het jaar een korting. Nog
moeilijker uit te leggen is dat de pen
sioenfondsen de premie moeten ver
hogen om de tekorten niet verder op
te laten lopen. Met andere woorden:
de premies worden steeds hoger en
de pensioenen lager, terwijl de pen
sioenpot overvol is. Dat valt aan nie
mand meer uit te leggen. Vandaar dat
het stelsel op de schop moet.
Een ander teer punt is de 'door
sneepremie'. Nu bouwt iedereen die
pensioenpremie betaalt jaarlijks het
zelfde percentage aan pensioen op.
Dit systeem werkte prima toen ie
dereen zijn werkzame leven bij de
zelfde baas bleef. Maar tegenwoordig
veranderen mensen vaker van baan.
Bovendien zijn ze soms werknemer
en dan weer zelfstandig ondernemer
(zzp'er). Voor die mensen kan een
doorsneepremie heel nadelig uitpak
ken.
Wat gaat er
(hoogstwaarschijnlijk)
veranderen?
De rekenrente wordt als maatstaf af
geschaft. Dat is een enorme verande
ring. In het nieuwe pensioenstelsel
beloven de pensioenfondsen niet
langer een gegarandeerd pensioen. In
plaats daarvan geven ze een verwacht
pensioenkapitaal.
^0 @sandraphlippen
erste fonds
Lurooa dien
groter be ang
Een tweede argument om tegen
Het argument van eigenbelang
Alleen al daarom is het zaak om
Sandra Phlippen is chief econo
mist bij ABN Amro en docent aan
de Erasmus School of Economics.
O
zaterdag 30 mei 2020
GO
Het betaalbe-
drijf voerde
de schaarse
stijgers aan.
Bescheiden
winst voor
het levensmid
delenconcern
Het olie- en
gasconcern
leverde
wederom in.
De bodem
onderzoeker
kampte met een
adviesverlaging
door ING.
Meer beursnieuws?
AD.nl/Economie
a>
E
o
Pensioenen
Peet Vogels
Rotterdam
