GEZOND
De vraag die veel te weinig wordt gesteld:
Vraag het onze specialisten
16
Als je last hebt van een kort lontje, slecht
slapen of concentratieproblemen koers je
dan af op een burn-out of zit je in de
overgang? Zo zie je het verschil.
Helpt L-theanine
me te ontspannen
in de coronatijd?
Ik durf vrouwen in
bed niet te vragen of
ze wel echt genieten
Met corona op de ic
en na afloop PTSS:
Wat is dat precies?
et lijkt alsof alles je ineens
te veel wordt. Je bent een
werkende vrouw tussen de
45 en 60 jaar en hebt naast
bovengenoemde klachten
ook nog eens last van vermoeidheid
en stemmingswisselingen. Dikke
kans dat een huis- of bedrijfsarts
aan een burn-out denkt, net als de
meeste vrouwen zelf overigens. Maar
deze klachten kunnen ook worden
veroorzaakt door hormoonschom
melingen als gevolg van de overgang.
Het onderscheid is vaak lastig te
maken, zegt Dorenda van Dijken,
gynaecoloog van het OLVG in Am
sterdam: ,,Door overgangsklachten
- slecht slapen bijvoorbeeld - kun je
werkstress minder goed hanteren,
raak je vermoeid en eerder opge
brand. Het één hangt samen met
het ander.''
Tel daarbij op dat het leven van
veertigers overvol kan raken met een
drukke werkweek, puberende kinde
ren die dwarsliggen en de mantel
zorg voor ouder wordende ouders en
het is niet zo vreemd dat zowel
artsen als vrouwen zelf aan een
burn-out denken, zegt ook Cathérine
van Heest, oprichter van Care for
Women, een organisatie voor vrou
wen met hormonale klachten: ,,Je
moet veel ballen in de lucht houden
in een periode dat je lijf minder goed
gaat functioneren door de hormoon
veranderingen. Als je daar een tijdje
mee doortobt, is het niet verwonder
lijk dat je zelf op een gegeven mo
ment ook aan een burn-out denkt.''
Hoe weet je of het om een burn-out
of de overgang gaat?
FACTOR1
In welke fase van je leven
ben je?
De eerste bepalende factor is helder:
mannen kunnen de optie 'overgangs
klachten' gevoeglijk schrappen. De
tweede aanwijzing - leeftijd - is wat
minder zwart-wit. Als dertiger of
zestiger is de kans groter dat het om
een burn-out dan om overgangs
klachten gaat, maar ben je als vrouw
tussen de pakweg 40 en 60 jaar, dan
zouden hormoonschommelingen de
oorzaak kunnen zijn. Het moment
dat de laatste menstruatie plaats
vindt, de menopauze, ligt weliswaar
gemiddeld rond het 51ste levensjaar,
maar al in de jaren ervoor kunnen de
hormoonniveaus schommelingen
vertonen. Van Dijken: „Overgangs
klachten kunnen twee tot tien jaar
duren.'' Ook als je nog geen opvlie
gers hebt en nog gewoon menstru
eert, stelt Van Heest: ,,Het is een mis
verstand dat de overgang niet is
begonnen zolang je nog ongesteld
wordt.''
FACTOR2
Wat verandert er allemaal?
Het k^n een duidelijk signaal zijn:
je huid wordt minder elastisch
- je krijgt meer rimpels - en je haar
wordt dunner. Van Dijken: ,,Je steun-
weefsel wordt slapper, waardoor je
vaker blaasontsteking kunt krijgen.
En de manier waarop je lichaam vet
opslaat verandert; er ontwikkelt zich
een buikje dat bijna niet weg is te
krijgen, hoe hard je ook traint. Je
figuur verandert van een peer in een
appel.'' Ook hier geldt: zie je nog
niets van dergelijke veranderingen,
dan wil dat niet zeggen dat de over
gang nog niet is begonnen, waar
schuwt Van Heest: ,,Ver voordat je
het aan de buitenkant ziet, kan het
veranderingsproces in je lichaam al
begonnen zijn. Een van de eerste
lichamelijke aanwijzingen die kan
duiden op een beginnende overgang
is vaak gewrichtspijn. Je staat 's och
tends strammer op, krijgt het deksel
niet zo makkelijk meer van de jam
pot gedraaid. Zeker wanneer dit
gepaard gaat met slechter slapen en
stemmingswisselingen moet je aan
de overgang denken.''
FACTOR3
Helpen hormonen?
Kom je met overgangsklachten in
dinsdag 5 mei 2020
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden,
hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl
VOEDINGSDESKUNDIGE
NICOLE DE ROOS
In deze tijd van corona ervaren
veel mensen zorgen en onrust.
Helpt dan een voedingssupple
ment als L-theanine, dat angst
en stress zou verminderen?
Deze werkzame stof komt
voor in thee, in wisselende
hoeveelheden. Recent
verscheen een artikel waarin
negen wetenschappelijke
onderzoeken naar de
rustgevende werking
van L-theanine wer
den besproken. De
onderzoeken waren uitgevoerd
bij kleine groepen jongvolwas
senen die gedurende enkele
weken dagelijks een placebo
of 200 tot 400 mg L-theanine
innamen. Ter vergelijking: dat
komt neer op minimaal acht
koppen thee per dag. De
onderzoekers concludeerden
dat de inname van L-theanine
de deelnemers beter liet pres
teren onder acute stress.
Minder bewijs was er voor de
werking bij langdurige
stress. Het supplement is
'ff wellicht nuttig als je examen
doet, maar niet om je coro-
nazorgen te verlichten. Wil je
ontspannen, zet je tv en
mobiel dan even uit, en
geniet van je favoriete
thee!
SEKSCOACH
CARLA RUTGERS
U bent bang dat ze toneel
spelen? Veel mannen en vrou
wen kijken op jonge leeftijd
porno, dat vaak een mannelijke
fantasie uitbeeldt. Bij gebrek
aan betere voorlichting nemen
vele jongeren aan dat seks
draait om iets fysieks, om
een beperkt aantal han
deling (pijpen, beffen,
penetratie), je sexy
gedragen en dat het is
gericht op een pres
tatie (orgasme),
HUISARTS
RUTGER VERHOEFF
In het nieuws wordt PTSS
(posttraumatische stressstoor
nis) vaak genoemd als één van
de meest heftige psychische
gevolgen van een opname op
de ic als gevolg van een coro
nabesmetting. Maar wat is
het? PTSS is een stress
aandoening die kan ont
staan na een trauma, bij
voorbeeld een oorlog, sek
sueel geweld of na andere
ingrijpende gebeurtenis
sen. Denk hierbij ook
dus vooral 'doen' en niet
(samen) 'zijn'. Dit eenzijdige
beeld van seks wordt de norm
en jonge mensen volgen vanuit
onzekerheid deze norm om
maar normaal te worden
gevonden. Ze komen er niet
aan toe te onderzoeken, te
voelen en te communiceren
wat ze fijn vinden en wat niet.
Seks is bedoeld als een speel
veld: ontdekken, spelen, expe
rimenteren om te ervaren en te
voelen wat voor jou (en je part
ner) plezierig en fijn is. Het
hoeft niet perfect te zijn, je
hoeft niet te pleasen en
zeker geen toneel te spe
len. Je zou je sekspart
ners en jezelf een plezier
doen om ze het boven
staande te vertellen.
aan alle toestanden op de ic's.
Het trauma blijft zich herhalen
in uw gedachten of dromen.
Dit kan uitmonden in stress,
slecht slapen, prikkelbaarheid
en verminderd levensplezier.
Daarnaast kunnen voorwerpen
of situaties, die u doen denken
aan het trauma, angstklachten
opwekken, zoals hartkloppin
gen en transpireren, met als
gevolg dat u steeds meer situ
aties uit de weg gaat.
Bij PTSS heeft u hulp nodig
van anderen. Bespreek het
met uw naasten en maak
een afspraak met uw huis
arts. De therapie bestaat
uit verwerking: traumage-
richte psychotherapie of
EMDR, soms in combina
tie met antidepressiva.
Opgebrand
of in de
overgang
DOMINIQUE PRINS
Hormoonschom
melingen beginnen
ver voordat vrouwen
zelf aan de over
gang denken. Van
daar dat klachten
vaak onterecht aan
een burn-out wor
den toegeschreven.
ILLUSTRATIE HELEN VAN VLIET
