CORONAVIRUS
7
De piek van de coronacrisis, gezien door de ogen van betrokkenen
Nederland haalt adem na de eerste
coronaklap. Maar hoe gaat het er in
het crisisoverleg aan toe? Verslag van
een soms wanhopige strijd tegen de
stippellijn van de ic-capaciteit. ,,Het is
eng, wat als we het mis hebben?''
Het virus
is als een
guerrilla
binnen
gekomen
r is thee, koffie en
water. Zo Hollands
als het decor van het
Van der Valk-hotel in
Uden is, zo on-Ne-
derlands is de bood
schap die Brabantse
artsen en burgemeesters als een
steen op de maag ligt. Het coronavi
rus gaat sneller rond dan de officiële
cijfers vertellen, benadrukken ze
tijdens het geïmproviseerde crisis
beraad zondagmiddag 8 maart. Een
lockdown is niet langer een rariteit,
maar wordt een reëel scenario.
RIVM-directeur Jaap van Dissel is
er ook bij. ,,Hij grapte eerst nog half:
moet dit nou op zondag'', zegt Jan
Kluytmans, arts-microbioloog van
het Amphia-ziekenhuis in Breda. ,,En
dat dacht ik eigenlijk ook. Maar we
kwamen natuurlijk.'' Het Van der
Valk-beraad begint om 16.00 uur. Er
wordt afstand gehouden.
De Brabanders bespreken met Van
Dissel hoe ze de brandhaard moeten
aanpakken en de hausse aan corona
patiënten kunnen verdelen. Terwijl
de bekende aantallen beperkt zijn
- 265 in heel Nederland, drie zijn er
overleden - zien ze contouren van
een veel bredere basis van de corona
piramide. Dat is slecht nieuws. Het
virus klein houden is ondoenlijk als
veel mensen amper klachten hebben
en ongemerkt anderen aansteken.
,,Het is al te snel verspreid'', zegt Bart
Berden, voorzitter van de regionale
club voor acute zorg en directeur bij
het ETZ-ziekenhuis in Tilburg. Hij is
ook aanwezig in Uden. ,,Alsof je last
van een mug hebt, er dan één dood
slaat, het licht aandoet en dan nog
tientallen muggen ziet.''
Zondag 8 maart is de laatste week
enddag van het oude Nederland, de
dagen daarna gaat het land 'intelli
gent op slot'. Dit is een reconstructie
van de coronacrisis door de ogen van
betrokkenen die deze krant sprak.
26 FEBRUARI
NEDERLAND IN
CRISISSTAND
dus gaat ook Den Haag in crisisstand.
Ambtenaren van de Nationaal Coör
dinator Terrorismebestrijding en
Veiligheid (NCTV) opperen eind fe
bruari dat de crisisorganisatie moet
gaan draaien. ,,Twee dingen maakten
ons alert'', zegt een betrokkene: ,,Ne-
derlanders moeten worden gerepa
trieerd uit Wuhan en er komen
adembenemende beelden uit Italië
van de intensive cares.'' ,,Het lijkt me
verstandig dat we de crisisorganisatie
optuigen'', zegt premier Rutte.
26 februari om 10.30 uur is het eer
ste officiële overleg van de Interde
partementale Commissie Crisis
beheersing (ICCB) op de zevende
verdieping van de ministerietoren
van Justitie en Veiligheid. Een dag
later wordt de eerste Nederlandse
coronabesmetting vastgesteld. De
ambtelijke crisiscommissie is het
voorportaal voor de politiek en advi
seert een kernteam uit de minister-
raad, de Ministeriële Commissie Cri
sisbeheersing (MCCB). Daarin zitten
behalve Rutte en de drie vicepre-
miers Wouter Koolmees, Hugo de
Jonge en Carola Schouten, ook de mi
nisters Ferd Grapperhaus (Justitie),
Stef Blok (Buitenlandse Zaken) en
Ank Bijleveld (Defensie).
Op deze plek komen ingrijpende
beslissingen tot stand. Hier zal wor
den besloten om het NL-alert 'Blijf
binnen!' te sturen, krijgt de 1,5 me-
terregel vorm en wordt de intelli
gente lockdown door Rutte inge
bracht. Aanvankelijk zitten ministers
nog in de hightech crisisruimte, later
moeten ze hun eigen afstandsregel
naleven en verhuizen ze noodge
dwongen naar de naastgelegen om
gebouwde bedrijfskantine.
21 - 27 FEBRUARI
DE EERSTE PATIËNT
(NA CARNAVAL)
Wat doen we met carnaval? In veel
landen om ons heen zijn besmettin
gen vastgesteld als het zuiden van
Nederland zich in het jaarlijkse
volksfeest stort. In Italië - dat op car
navalsmaandag vier doden en 150 be-
smettingen telt - worden voetbal
wedstrijden afgelast en gaan elf dor
pen op slot.
Maar op de Nederlandse expert
tafels is het afblazen van carnaval
geen optie. In ziekenhuizen heerst
een verhoogde staat van paraatheid,
weet een ingewijde van het Outbreak
Management Team (OMT), maar be
slissers hebben geen munitie om het
mega-evenement uit voorzorg te
schrappen: ,,We werden pas tijdens
of kort na carnaval echt bezorgd."
Als de eerste Nederlandse corona
patiënt op 27 februari wordt ontdekt,
is dat groot nieuws. In de dagen erna
wordt elke nieuwe besmetting apart
vermeld door het RIVM, symptoom
van een land dat de uitbraak onder
controle denkt te hebben. De weken
daarna is de telling amper bij te hou
den. RIVM-directeur Jaap van Dissel
blijft erbij dat carnaval verbieden niet
te verkopen was: ,,Er was toen nog
geen geval bekend in Nederland,
mensen leven er lang naartoe. Het
lijkt me lastig om te verbieden, je
weet ook niet hoe mensen daarop
reageren.''
zaterdag 2 mei 2020
Jan Hoedeman en Niels Klaassen
Het coronavirus is allang geen ex
clusief Chinees probleem meer. En
22 april: Minister
Hugo de Jonge (l) en
premier Mark Rutte
tijdens de schorsing
van het coronadebat.
- Jan Kluytmans,
onderzoeker
LEES VERDER OP PAGINA 8
k*tvirus',
verzucht
Rutte
